روایت قربانیان جنگ و تبعات آن در «پرنده‌باز تهران»

خبرگزاری مهر سه شنبه 30 بهمن 1403 - 09:46
کتاب «پرنده‌باز تهران» داستان شخصیت‌هایی است که به‌نوعی قربانیان شرایط جنگ و تبعات آن هستند. زنان و مردانی که اثرات نافرجام جنگ نسل در نسل آنها تأثیرات منفی برجای گذاشته است.

خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: «تا زمانی که هنوز در جایی از زخمی خون می‌چکد، جنگ ادامه دارد» این جمله هانریش‌بل، جمله ابتدایی یک مجموعه داستان ۱۲۰ صفحه‌ای است. اثری که به‌طور غیرمستقیم و بی‌آنکه نامی از اسلحه و گلوله ببرد به مقوله جنگ و پساجنگ پرداخته است؛ مجموعه‌ای به نام «پرنده‌باز تهران» که هریک از شخصیت‌های آن به‌نوعی قربانیان شرایط جنگ و تبعات آن هستند. زنان و مردانی که اثرات نافرجام جنگ نسل در نسل آنها تأثیرات منفی برجای گذاشته است. کتاب مورد اشاره سال ۱۴۰۲ توسط نشر هیلا روانه بازار چاپ و نامزد هفدهمین دوره جازه ادبی جلال آل‌احمد شد.

کتاب از ۸ داستان کوتاه با عناوین پرنده‌باز تهران، مثل مرد برنزی، ناسور، حریم، جنگ مِهر، نورا، قربانی و مثل آونگ تشکیل شده است؛ داستان‌هایی که از همان اول با تعلیق شروع می‌شوند. قصه‌ها با زنجیره‌ای از مفهوم دوری از وطن یا آوارگی به‌هم مرتبط هستند. فلش‌بک نیز روشی است که نویسنده از آن برای روایت اتفاق‌های مجموعه‌اش استفاده کرده و تا تاریخ روزهای جنگ و موشک‌باران عقب رفته است.

اکثر داستان‌ها با من راوی روایت می‌شوند؛ به جز داستانِ «ناسور» که دانای کل محدود به ذهن شخصیت اصلی و داستان «مثلِ آونگ» که دوم شخص خطابی است. به جز یک داستان تمامی داستان‌های این مجموعه از زاویه دید زنانه روایت شده و نویسنده با نگاهی ریزبینانه به ثبت جزئیات وقایع پرداخته که همین امر سبب درک محیط و اتمسفر و شناخت و باور تک‌تک شخصیت‌های داستان توسط خواننده می‌شود.

شخصیت‌ها در روند داستان رشد کرده و به سرانجام می‌رسند؛ شخصیت‌هایی که سن و سال، شکل ظاهری و نگرش درونی آنها به‌طور کامل بیان و توصیف شده تا حدی که خواننده با تک‌تک آنها همذات‌پنداری می‌کند.

آنچه که سبب جذابیت اثر شده، تنوع لهجه‌های گوناگون از سراسر ایران زمین و حتی لهجه‌ای از کشور افغانستان است. لهجه‌هایی چون لهجه جنوبی، مشهدی و غیره که این امر نشانگر تحقیق و پژوهش کافی نویسنده در مورد زبان وگویش‌ها است، زبان و گویشی که هویت قومیتی شخصیت‌های داستان را معرفی می‌کند.

نثر ساده و روان کتاب در همان صفحات ابتدایی، خود را نشان می‌دهد و استفاده از آرایه‌های ادبی، کنایه‌ها، ضرب‌المثل‌ها و تکه‌کلام‌ها غنای خوبی به نثر داده است. صفحات کتاب آکنده از توصیف‌ و تشبیه‌ هستند؛ توصیف‌ها و تشبیه‌هاتی مثل «دستش را کوزه کرد دور سیگارش» یا خرابی و تراشیده شدن لبه جویِ کوچه و تشبیه آن به جویده شدن توسط سگ.

و در نهایت نویسنده اثر، ندا رسولی با رویکردی جامعه‌شناسانه و گاه روانشناختی، در داستان‌های مختلف مجموعه‌اش به مقوله جنگ پرداخته است.

منبع خبر "خبرگزاری مهر" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.