درمان سوزش مقعدی شامل رعایت بهداشت مناسب، استفاده از کرمها و داروهای محافظتی و اصلاح رژیم غذایی برای جلوگیری از تحریک بیشتر است. شستشوی مقعد با آب گرم و خشک کردن ملایم بعد از آن، استفاده از وازلین یا اکسید روی، برای کاهش التهاب و اجتناب از صابونها و دستمالهای معطر میتواند به بهبود علائم کمک کند. این مقاله را بخوانید تا با همه چیز درباره سوزش مقعد آشنا شوید.
درد سوزشی مقعد معمولاً به علت هموروئید، نوع رژیم غذایی یا مواد شیمیایی موجود در دستمال توالت ایجاد میشود. البته در برخی موارد، یک بیماری جدیتر مانند سرطان، بیماری التهابی روده یا آسیب به عضلات و اعصاب نیز میتواند در ایجاد این مشکل نقش داشته باشد. علل سوزش مقعد عبارتند از:
هموروئید که به آن بواسیر نیز گفته میشود، یک مشکل شایع است که باعث درد سوزشی مقعد، خارش، وجود خون در مدفوع و تودههای متورم اطراف مقعد میشود. این بیماری زمانی رخ میدهد که رگهای مقعد و راست روده تحت فشار قرار بگیرند و متورم شوند. حدود نیمی از مردان و زنان تا سن ۵۰ سالگی به هموروئید مبتلا میشوند. عواملی که خطر ابتلا را بالا میبرند، شامل موارد زیر هستند:
برای درمان سوزش مقعدی، در وهله اول باید علت ایجاد آن را پیدا کنید. گاهی اوقات، عدم پاک شدن کامل مدفوع پس از دفع، موجب تحریک و سوزش پوست مقعد میشود. در برخی افراد نیز مدفوع شل و آبکی از مقعد نشت کرده و خارش و سوزش ایجاد میکند.
بیاختیاری مدفوع در حدود ۶درصد از افراد رخ میدهد و ممکن است نیاز به درمان یک بیماری زمینهای داشته باشد. همچنین، استفاده از دستمال توالت به تنهایی ممکن است موثر نباشد و موجب پخش شدن مدفوع روی پوست اطراف مقعد شود. پس به جای آن، حتماً مقعد خود را با آب تمیز کنید.
برخی از غذاها و نوشیدنیها نیز میتوانند باعث سوزش و خارش مقعد شوند. این موارد شامل موارد زیر هستند:
حدود ۲۴ الی ۳۶ ساعت طول میکشد تا غذاها از دستگاه گوارش عبور کنند. پس گاهی اوقات ممکن است علت سوزش مقعدی شما غذایی باشد که یک روز پیش مصرف کردهاید.
گاهی اوقات برای درمان سوزش مقعد، در واقع، با درمان کردن نوعی بیماری مواجه هستید. شقاق مقعدی، پارگی یا زخم کوچکی در مقعد است که اغلب به دلیل عبور مدفوع سخت و یبوست شدید ایجاد میشود. کسانی که یک بار دچار شقاق شدند، احتمالاً باز هم با آن درگیر خواهند شد. علائم شقاق مقعدی عبارتند از:
عواملی که احتمال ابتلا به شقاق مقعدی را افزایش میدهند نیز عبارتند از:
اگر شقاق مقعدی مزمن دارید، ممکن است لازم باشد که برای بررسی بیماریهای گوارشی آزمایش انجام دهید.
پوست مقعد حساس است و ممکن است در اثر مواد شیمیایی دچار التهاب شود. برخی از این محرکها عبارتند از:
برخی از آنتی بیوتیکهای وسیعالطیف نیز ممکن است باعث سوزش و خارش مقعدی شوند. اگر دچار این مشکل شدید، قبل از استفاده از کرمهای بدون نسخه، با پزشک خود مشورت کنید.
لازم است که تمیز کردن به اندازه برای درمان سوزش مقعدی را با تمیز کردن بیش از حد اشتباه نگیرید. تمیز کردن بیش از اندازه مقعد یکی از دلایل شایع خارش و سوزش است. در واقع، برخی افراد برای رفع احساس ناپاکی پس از اجابت مزاج، بیش از حد خود را تمیز میکنند که باعث آسیب به پوست و از بین رفتن سدهای طبیعی آن میشود.
برخی از بیماریهای پوستی مانند پسوریازیس و اگزما میتوانند موجب خارش و سوزش مقعدی شوند. پسوریازیس، یک بیماری التهابی مزمن است که باعث ایجاد پوستههای ضخیم روی پوست میشود. اگزما نیز یک واکنش آلرژیک است که باعث خشکی، پوسته پوسته شدن و خارش پوست میشود.
برخی بیماریهای مقاربتی که بر مقعد تأثیر میگذارند نیز میتوانند باعث سوزش، خارش و درد شوند. این بیماریها عبارتند از:
برخی از این عفونتها ممکن است بدون علامت باشند. همچنین، افراد مبتلا به HIV بیشتر در معرض عفونتهای مقعدی قرار دارند.
روش های درمان سوزش مقعد تنها زمانی مطرح میشود که شما علائم خود را شناخته باشید. سوزش و خارش مقعدی معمولاً با علائم زیر همراه هستند:
پزشک معمولاً با بررسی سوابق پزشکی و انجام معاینه فیزیکی، علت مشکل شما را مشخص میکند. در برخی موارد، آزمایشهای زیر لازم هستند:
درمان این وضعیت باید بر روی برطرف کردن علت اصلی متمرکز باشد، اما در برخی موارد که علت سوزش مشخص نیست، درمان بر کاهش علائم متمرکز خواهد بود. روشهای درمانی رایج عبارتند از:
اگر علت سوزش و خارش مقعد یک عفونت مقاربتی باشد، پزشک ممکن است برای درمان بیماریهایی مانند کلامیدیا، سوزاک، تبخال مقعدی یا سایر عفونتهای مرتبط، از آنتی بیوتیکها یا داروهای ضدویروسی استفاده کند.
اگر یبوست یا اسهال باعث تحریک و سوزش مقعد شده باشد، اصلاح حرکات روده میتواند به تسکین علائم کمک کند. درمانهای پیشنهادی موارد زیر را شامل میشوند:
اگر درمان خانگی سوزش مقعد پس از یک تا سه هفته، علائم شما را بهتر نکرد، باید به پزشک مراجعه کنید. در صورت مشاهده علائم زیر نیز مراجعه به متخصص را جدی بگیرید:
برای کاهش احتمال سوزش مقعدی، باید:
سوزش و خارش مقعدی ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود، اما معمولاً قابل پیشگیری و درمان است. درمان سوزش مقعدی از روشهایی مانند تمیز کردن درست ناحیه مقعد گرفته تا استفاده از کرمهای مخصوص و در بعضی موارد نیز مصرف آنتی بیوتیکها را شامل میشود. با این حال، در صورت ادامهدار شدن علائم خود، به روشهایی درمانی خانگی قانع نشوید و سریعاً به پزشک مراجعه کنید.