خبرگزاری مهر، گروه استانها: استان بوشهر به عنوان یکی از استان‌های جنوبی ایران، با اقلیم گرم و خشک خود، همواره با چالش‌های مرتبط با منابع آبی مواجه بوده است.
در سال‌های اخیر، کاهش بارش‌های پاییزی و زمستانی به ویژه در سال‌های اخیر، نگرانی‌های زیادی را در مورد تأمین آب مورد نیاز برای کشاورزی و دیگر مصارف آبی ایجاد کرده است.
سد رئیسعلی دلواری به عنوان بزرگترین سد استان بوشهر، نقش حیاتی در تأمین آب کشاورزی این منطقه دارد که این روزها با کاهش چشمگیر میزان ذخایر روبرو بوده است و این یک تهدید برای کشاورزی است.
در سال‌های اخیر، بارش‌های پاییزی و زمستانی در استان بوشهر به شدت کاهش یافته است. بر اساس آمارهای هواشناسی، میزان بارش‌ها در این فصل‌ها نسبت به میانگین بلندمدت کاهش یافته و این موضوع به وضوح در کاهش ذخایر آب سدها و منابع آبی استان مشهود است.
این کاهش بارش‌ها می‌تواند ناشی از تغییرات اقلیمی، فعالیت‌های انسانی و مدیریت نادرست منابع آب باشد که باید اقدامات اساسی برای مدیرتی آب موجود انجام گیرد.
سد رئیسعلی دلواری که در شهرستان دشتستان قرار دارد، با ظرفیت ذخیره‌سازی بالغ بر ۶۹۵ میلیون مترمکعب، بزرگترین سد استان بوشهر محسوب می‌شود.
این سد به عنوان منبع اصلی تأمین آب کشاورزی در منطقه عمل می‌کند اما با کاهش بارش‌ها و افزایش تبخیر ناشی از گرمای شدید تابستان، ذخایر آب این سد به شدت تحت فشار قرار گرفته است.
در حال حاضر، ذخایر آب سد رئیسعلی دلواری به حدود ۳۵ درصد رسیده و نگرانی‌های جدی را برای کشاورزان و اهالی منطقه ایجاد کرده و این موضوع تأثیرات اقتصادی و اجتماعی زیادی را بر زندگی مردم داشته است.
کاهش ذخایر آب در سد رئیسعلی دلواری نه تنها تأثیر منفی بر کشاورزی دارد بلکه باعث افزایش هزینه‌ها و کاهش درآمد کشاورزان نیز می‌شود. عدم تأمین آب کافی برای آبیاری می‌تواند منجر به کمبود مواد مغذی در خاک و کاهش عملکرد محصولات شود.
لزوم مدیریت منابع آبی
یکی از کارشناسان حوزه آب و کشاورزی استان بوشهر به خبرنگار مهر گفت: مدیریت بهینه منابع آب، ترویج کشت محصولات مقاوم به خشکی، استفاده از فناوری‌های نوین آبیاری و توسعه آموزش‌ها از مهمترین راهکارها در شرایط کم‌آبی است.
بهمن حاجب اضافه کرد: نیاز است تا برنامه‌های مدیریت منابع آب به گونه‌ای طراحی شوند که بتوانند از هدر رفت آب جلوگیری کنند و استفاده بهینه از منابع موجود را تضمین کند.
وی توسعه کشت‌های گلخانه‌ای را یکی از بهترین اقدامات دانست و تصریح کرد: کشاورزان باید تشویق شوند تا به کشت محصولات مقاوم به خشکی روی آورند تا بتوانند با شرایط کم‌آبی سازگار شوند.
وی با بیان اینکه استفاده از سیستم‌های آبیاری قطره‌ای و هوشمند می‌تواند به کاهش مصرف آب کمک کند و کارایی آبیاری را افزایش دهد تصریح کرد: برگزاری دوره‌های آموزشی برای کشاورزان درباره روش‌های صحیح مدیریت آب و کشت و توجه به حفاظت از منابع آبی موجود و جلوگیری از آلودگی آنها باید در اولویت قرار گیرد.
کاهش ۶۰ درصدی بارندگی‌ها
مدیر بهره برداری از تأسیسات آبی شرکت آب منطقه‌ای بوشهر به خبرنگار مهر گفت: از ابتدای سال آبی جاری شاهد بارش‌های بسیار کمی در استان بوشهر بودیم که باعث کاهش میزان ذخایر آبی استان شده است.
امسال فقط ۳۲ میلیون مترمکعب آبگیری در سد رئیسعلی دلواری انجام شده که نسبت به سال قبل ۴۰ درصد کاهش را نشان می‌دهد رضا چویلی از کاهش ۶۰ درصد بارندگی در استان بوشهر نسبت به میانگین درازمدت خبر داد و اضافه کرد: کاهش بارش‌ها تأثیر مستقیمی بر منابع آبی سطحی و زیرزمینی استان بوشهر داشته است.
وی خاطرنشان کرد: هر چند طی روزهای اخیر شاهد بارش‌های نسبتاً خوبی در سطح استان بوشهر بودیم ولی این بارش‌ها تأثیر چندانی بر افزایش ذخایر سدها در استان نداشته است.
مدیر بهره برداری از تأسیسات آبی شرکت آب منطقه‌ای بوشهر بیان کرد: بخش عمده بارش‌ها منجر به ایجاد روان‌آب نشده و نتوانسته که ذخایر سدهای مخزنی استان را تقویت کند.
وی میزان ذخایر سد رئیسعلی دلواری را تنها ۳۵ درصد عنوان کرد و افزود: امسال فقط ۳۲ میلیون مترمکعب آبگیری در سد رئیسعلی دلواری انجام شده که نسبت به سال قبل ۴۰ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
چویلی افزود: حدود ۲۵۰ میلیون ملیون مترمکعب آب در سد رئیسعلی دلواری ذخیره است که انتظار داریم کشاورزان زمینه مدیریت مصرف را فراهم کنند و صرفه‌جویی مناسبی انجام شود.
این گزارش نشان‌دهنده اهمیت مدیریت منابع آبی و ضرورت همکاری همه جانبه برای مقابله با بحران کم‌آبی است که نه تنها بر کشاورزی بلکه بر زندگی روزمره مردم نیز تأثیرگذار خواهد بود.
افت ذخایر آب کشاورزی در استان بوشهر به ویژه در سد رئیسعلی دلواری یک چالش جدی است که نیازمند توجه فوری و اقدامات مؤثر است و با توجه به اهمیت این مسئله برای امنیت غذایی و معیشت مردم منطقه، لازم است تا تمامی ذینفعان شامل دولت، کشاورزان و جامعه محلی همکاری کنند تا راهکارهای مناسبی برای مدیریت منابع آبی اتخاذ شود.
اگرچه چالش‌ها بزرگ هستند، اما با برنامه‌ریزی مناسب و استفاده از فناوری‌های نوین، می‌توانیم به سمت آینده‌ای پایدارتر حرکت کنیم.
