به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، به نقل از کانال کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، کتابخانه محمد بن راشد نماد دانش و فرهنگ در دبی است و این کتابخانه یکی از بزرگ‌ترین و پیشرفته‌ترین مراکز فرهنگی جهان عرب، در ژوئن ۲۰۲۲ افتتاح شد. این کتابخانه که در منطقه الجداف و در کنار خور دبی واقع شده است، با معماری منحصربه‌فرد خود به شکل کتاب باز روی رحل قرآن طراحی شده و مساحتی بالغ بر ۵۴ هزار متر مربع دارد. هدف اصلی این مجموعه ارتقاء فرهنگ مطالعه و گسترش دانش در سطح محلی و بین‌المللی است.

در نشست خبری نهاد کتابخانه های عمومی کشور که به بهانه سی و یکمین هفته کتاب جمهوری  ایران با حضور محمدرضا هراتی، معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی و دبیر هفته کتاب سال ۱۴۰۲ نهاد کتابخانه های عمومی کشور برگزار شد هراتی اعلام کرد که در حال حاضر نزدیک به ۵۰ میلیون نسخه کتاب موجودی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور است. لازم به ذکر است که در ایران حدود ۹۰ میلیون نفری ۵۰ میلیون جلد کتاب، و در دبی ۴ میلیون نفری ۶ میلیون کتاب فقط در کتابخانه محمد بن راشد آن وجود دارد. دبی ۱۹۴ سال قدمت تاریخی دارد و ایران بیش از ۲۵۰۰ سال.  خط میخی هخامنشی که دارای ۵۰ نشانه است، در سده ششم پیش از میلاد مسیح ساخته شده است. در ایران تقریبا برای هر دو نفر یک کتاب در کتابخانه های عمومی کشور وجود دارد و در دبی برای هر نفر تقریب بیش از ۱.۵ کتاب وجود دارد.

باید گفت که به مدد بی تدبیری اصولگرایان تندرو که در خیابان ها دوربین می اندازند و دنبال حجاب و بی حجابی هستند، و تشدید تحریم ها به دلیل هولوکاست ستیزی و مواضع خارجی غلط، ایران در بخش ارائه سرویس کتاب به شهروندان خود از دبی نیز عقب افتاده است. سرمایه گذاری دبی بر روی کتابخانه محمدبن راشد، حاکی از آن است که ایران با توجه به شرایط اقتصادی و ... حالا حالاها باید تلاش کند تا از نظر تاسیسات کتابخانه و ارائه خدمت کتابخانه ای به دبی برسد.  

برخی مهمترین اطلاعات کتابخانه محمدبن راشد به شرح زیر هستند. 

مجموعه منابع و اطلاعات کتابخانه

این کتابخانه دارای مجموعه‌ای عظیم از منابع چاپی، دیجیتال و چندرسانه‌ای است:
 • بیش از ۱.۱ میلیون کتاب چاپی و دیجیتال
 • ۶ میلیون پایان‌نامه تحقیقاتی
 • ۷۳ هزار قطعه موسیقی
 • ۵۷ هزار ویدیو
 • ۱۳ هزار مقاله علمی
 • بیش از ۵ هزار نسخه خطی و آثار کمیاب

همچنین دسترسی به صدها پایگاه داده دیجیتال و نشریات بین‌المللی برای محققان فراهم شده است.

بخش‌های مختلف کتابخانه

کتابخانه محمد بن راشد به ۹ بخش تخصصی تقسیم شده که نیازهای متنوع کاربران را برآورده می‌کند:
 ۱. کتابخانه عمومی: ارائه مجموعه‌ای گسترده از منابع برای تمامی گروه‌های سنی
 ۲. کتابخانه امارات: شامل آثار مرتبط با تاریخ، فرهنگ و ادبیات امارات
 ۳. کتابخانه جوانان: فضایی پویا و خلاقانه برای جوانان با منابع آموزشی مناسب
 ۴. کتابخانه کودکان: محیطی شاد و تعاملی برای کودکان همراه با داستان‌ها و کتاب‌های آموزشی
 ۵. کتابخانه مجموعه‌های خاص: نگهداری آثار نادر، نسخه‌های خطی و اسناد تاریخی
 ۶. کتابخانه نقشه‌ها و اطلس‌ها: مجموعه‌ای از نقشه‌های قدیمی و جدید جغرافیایی
 ۷. کتابخانه هنر و رسانه: منابع مربوط به هنرهای تجسمی، رسانه و فیلم
 ۸. کتابخانه کسب‌وکار: منابعی تخصصی برای کارآفرینان و محققان اقتصادی
 ۹. کتابخانه نشریات: ارائه جدیدترین مجلات و نشریات علمی و فرهنگی

امکانات پیشرفته و فناوری‌های نوین

این کتابخانه از فناوری‌های پیشرفته مانند هوش مصنوعی بهره می‌برد. یکی از ویژگی‌های بارز آن سیستم مخزن خودکار کتاب‌ها است که توسط ربات‌های هوشمند مدیریت می‌شود. این ربات‌ها قابلیت یافتن و جابه‌جایی کتاب‌ها را دارند و دسترسی سریع به منابع را برای کاربران ممکن می‌سازند. همچنین امکاناتی نظیر کتابخوان‌های دیجیتال هوشمند، سیستم جستجوی پیشرفته و اپلیکیشن‌های تعاملی برای کاربران فراهم شده است.

گنجینه‌های کتابخانه و موزه

در طبقه هفتم کتابخانه، نمایشگاهی به نام گنجینه کتابخانه وجود دارد که مجموعه‌ای از نسخه‌های خطی کمیاب، نقشه‌های تاریخی و مجلات قدیمی را به نمایش می‌گذارد. برخی از آثار برجسته این نمایشگاه شامل نسخه‌های اولیه آثار ویلیام شکسپیر و مارک تواین است. همچنین ابزارهای خطاطی و مستندات تاریخی ارزشمندی در این بخش نگهداری می‌شود.

فضاهای فرهنگی و امکانات جانبی

علاوه بر بخش‌های کتابخانه، امکانات دیگری نیز در این مجموعه وجود دارد:
 • باغ زبان‌ها: فضایی آرام و الهام‌بخش برای یادگیری زبان‌های مختلف
 • سالن تئاتر: با ظرفیت ۵۵۰ نفر برای برگزاری رویدادهای فرهنگی و هنری
 • اتاق‌های کنفرانس و مطالعه: مناسب برای جلسات پژوهشی و آموزشی
 • کافه‌ها و فضاهای تفریحی: برای استراحت و تعامل اجتماعی

اهداف و نقش فرهنگی

کتابخانه محمد بن راشد با هدف ترویج فرهنگ مطالعه، ارتقاء سطح علمی جامعه و ایجاد فضایی مناسب برای تحقیق و پژوهش تأسیس شده است. این مرکز به دلیل معماری چشم‌نواز، امکانات پیشرفته و منابع غنی خود به یکی از مهم‌ترین مراکز فرهنگی خاورمیانه تبدیل شده و نقشی کلیدی در توسعه فرهنگی دبی ایفا می‌کند.

در پایان

کتابخانه محمد بن راشد ترکیبی بی‌نظیر از معماری اسلامی، فناوری مدرن و منابع علمی گسترده است. این مجموعه فرهنگی با خدمات هوشمند و بخش‌های متنوع خود، محیطی ایده‌آل برای مطالعه، تحقیق و پرورش خلاقیت فراهم کرده و به عنوان یکی از برجسته‌ترین نمادهای دانش و فرهنگ در جهان عرب شناخته می‌شود.

۲۱۶۲۱۶