سیم‌کارت بخشی از دارایی‌های هر فرد است و پس از فوت او نیز همچون سایر اموال و دارایی‌ها، مشمول قوانین تقسیم ارث می‌شود؛ بنابراین، تعیین تکلیف سیم کارت همراه اول متوفی از اقدامات ضروری است که باید در فرایند تقسیم ترکه انجام شود. برای استفاده یا انتقال مالکیت خط تلفن فرد متوفی باید مراحل قانونی خاصی طی شود.
در این مقاله، این فرایند را دقیق بررسی می‌کنیم و جزئیات لازم را درباره سرنوشت سیم کارت بعد از فوت، امکان قطع یا رفع مسدودی آن همچنین نحوه انتقال مالکیت خط تلفن ارائه خواهیم داد. اگر شما به‌عنوان وارث، قصد استفاده از خط همراه اول متوفی را دارید یا درصدد خرید سیم‌کارت فرد متوفی هستید، مطالعه ادامه این مطلب می‌تواند راهنمای جامعی برای شما باشد.
پیش از پرداختن به موضوع انحصار وراثت سیم‌کارت متوفی، باید به‌طورکلی به مفهوم انحصار وراثت اشاره شود. از یک منظر، انحصار وراثت به معنای طی مراحل قانونی توسط ورثه برای تقسیم اموال و دارایی‌های باقی‌مانده از متوفی (فرد فوت‌شده) میان وراث است. از منظر دیگر، این فرایند شامل دریافت گواهی انحصار وراثت، اعم از محدود یا نامحدود، می‌شود.
باتوجه‌به توضیحات فوق، انحصار وراثت سیم‌کارت متوفی زمانی محقق می‌شود که ورثه اقدامات قانونی لازم را برای تعیین تکلیف سیم‌کارت متوفی انجام دهند. این اقدامات عبارت‌اند از:
۱. دریافت گواهی انحصار وراثت
اولین گام قانونی برای انتقال سیم‌کارت متوفی دریافت گواهی انحصار وراثت است. این گواهی را شورای حل اختلاف صادر و مشخص می‌کند چه افرادی وارث هستند و سهم هریک از آنها چقدر است. وراث باید با ارائه مدارک لازم، ازجمله گواهی فوت متوفی، شناسنامه و کارت ملی خود همچنین استشهادیه محضری، به دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنند. فرایند صدور این گواهی معمولاً بین ۳۰ تا ۴۵ روز طول می‌کشد.
۲. پرداخت مالیات بر ارث سیم‌کارت
سیم‌کارت بخشی از دارایی متوفی است و مشمول مالیات بر ارث می‌شود؛ بنابراین، وراث باید پیش از تغییر مالکیت سیم‌کارت، مالیات متعلقه را پرداخت کنند. میزان این مالیات برای وراث طبقه اول ۱۰ درصد، برای طبقه دوم ۲۰ درصد و برای طبقه سوم ۴۰ درصد ارزش روز سیم‌کارت است. وراث باید اظهارنامه مالیاتی را در سامانه مالیاتی تکمیل و پس از پرداخت، رسید آن را دریافت کنند.
۳. مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت یا مخابرات
پس از دریافت گواهی انحصار وراثت و پرداخت مالیات، وراث (یا وکیل آنها) باید با مدارک هویتی، سیم‌کارت و رسید پرداخت مالیات، به دفاتر خدمات پیشخوان دولت یا مخابرات مراجعه کنند. در این مرحله، فرم‌های انتقال مالکیت تکمیل می‌شود و پس از تأیید مدارک، مالکیت سیم‌کارت به نام فرد موردنظر ثبت می‌شود.
۴. وکالت کتبی از سایر وراث (درصورت نیاز)
اگر یکی از وراث قصد داشته باشد سیم‌کارت را به نام خودش منتقل کند، باید رضایت سایر وراث را بگیرد. در این صورت، وراث باید به دفتر اسناد رسمی بروند و وکالت‌نامه‌ای تنظیم کنند تا یکی از آنها بتواند به‌عنوان نماینده قانونی، فرایند انتقال مالکیت را پیگیری کند.
۵. تکمیل فرایند انتقال سند سیم‌کارت متوفی
پس از بررسی نهایی مدارک و پرداخت هزینه‌ها، انتقال مالکیت سیم‌کارت به‌صورت رسمی ثبت می‌شود.
پس از انتقال مالکیت سیم‌کارت همراه اول به نام یکی از وراث، مالک جدید سیم‌کارت می‌تواند آن را بفروشد. درصورتی‌که همه وراث بر سر فروش سیم‌کارت توافق داشته باشند، این فرایند به‌سادگی انجام می‌شود. اما اگر میان وراث اختلاف نظر وجود داشته باشد، می‌توان از دادگاه درخواست کرد سیم‌کارت در مزایده فروخته شود. پس از فروش، مبلغ حاصل مطابق سهم‌الارث تعیین‌شده در گواهی انحصار وراثت، بین وراث تقسیم خواهد شد.
این مراحل کامل نشان می‌دهد چگونه می‌توان سیم کارت همراه اول متوفی را قانونی انتقال داد یا آن را فروخت.
پیش‌ازاین، سیم‌کارت همراه اول فرد متوفی خودکار قطع نمی‌شد، مگر اینکه قبض آن پرداخت نشده بود یا خط مدتی طولانی بی استفاده باقی بماند اما از ۱۳ بهمن سال ۱۴۰۲، قانون جدیدی تصویب شد و براساس آن، پس از فوت صاحب سیم‌کارت، پیامکی برای خط ارسال می‌شود. در این پیامک، زمان‌بندی مشخصی برای تعیین تکلیف سیم‌کارت اعلام می‌شود. اگر وراث در بازه زمانی تعیین‌شده اقدامات لازم را انجام ندهند، سیم‌کارت متوفی ابتدا 2 هفته پس از ارسال پیامک، یک‌طرفه می‌شود و ۱۷ روز پس از ارسال پیامک نیز کامل مسدود خواهد شد.
برای جلوگیری از قطع شدن سیم‌کارت همراه اول یا ازدست‌رفتن امتیازات آن، وراث باید هرچه سریع‌تر برای تغییر مالکیت سیم‌کارت اقدام کنند. این فرایند شامل مراحل قانونی مانند اخذ گواهی انحصار وراثت، پرداخت قبوض معوقه و تکمیل فرایند انتقال مالکیت در اپراتورهای مربوطه است. با این اقدامات، می‌توان از قطع شدن سیم‌کارت همراه اول جلوگیری کرد و آن را به نام یکی از وراث منتقل کرد.
اگر سیم‌کارت همراه اول متوفی مدتی طولانی بی استفاده بماند یا بدهی‌های معوقه آن پرداخت نشود، اپراتور ابتدا آن را یک‌طرفه مسدود کرده و درنهایت امتیازات آن را سلب می‌کند. در چنین شرایطی، برای رفع مسدودی سیم‌کارت متوفی باید مراحل قانونی زیر را به‌ترتیب طی کنید:
۱. دریافت گواهی انحصار وراثت
اولین گام برای رفع مسدودی سیم‌کارت متوفی، دریافت گواهی انحصار وراثت از دفتر خدمات الکترونیک قضایی است. این گواهی مشخص می‌کند چه افرادی وارث سیم‌کارت هستند و سهم هریک از آنها چقدر است.
۲. آماده‌سازی مدارک لازم
پس از دریافت گواهی انحصار وراثت، وراث باید مدارک موردنیاز را آماده کنند. این مدارک شامل گواهی فوت متوفی، مدارک هویتی وراث (کارت ملی و شناسنامه) و اصل سیم‌کارت متوفی می‌شود.
۳. مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت یا مراکز مخابراتی
وراث یا نماینده قانونی آنها باید با مدارک فوق، به یکی از دفاتر پیشخوان دولت یا مراکز مخابراتی مراجعه کرده و درخواست رفع مسدودی سیم‌کارت را ثبت کنند.
۴. تسویه بدهی‌های معوقه
اگر دلیل مسدود شدن سیم کارت بعد از فوت، بدهی‌های معوقه باشد، وراث باید کلیه قبض‌های پرداخت‌نشده را تسویه کنند. این مرحله برای رفع مسدودی ضروری است.
۵. بررسی مدارک و فعال‌سازی مجدد سیم‌کارت
پس از تکمیل مراحل فوق و ارائه مدارک لازم، اپراتور مدارک را بررسی کرده و درصورت تأیید، سیم‌کارت مجدد فعال می‌شود.
در این مقاله، کامل توضیح دادیم سیم‌کارت همراه اول متوفی، در قالب بخشی از دارایی‌های متوفی، در فرایند تقسیم ارث تعیین تکلیف می‌شود. سیم‌کارت پس از فوت مالک آن قطع نمی‌شود ولی اگر وراث بدهی‌های معوقه آن را نپردازند یا مدتی طولانی از آن استفاده نکنند، اپراتور سیم‌کارت را قطع می‌کند. پس از تعیین تکلیف سیم‌کارت، مالک جدید امکان فروش و انتقال آن را دارد.
وراث باید با ارائه مدارک لازم، ازجمله گواهی فوت متوفی، شناسنامه و کارت ملی خود همچنین استشهادیه محضری، به دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنند.
این مدارک شامل گواهی فوت متوفی، مدارک هویتی وراث (کارت ملی و شناسنامه) و اصل سیم‌کارت متوفی می‌شود.
