در ادامه با دو‌تن از کارشناسان در مورد جریان پول در بازارهای مالی و چشم‌‌‌‌‌انداز بازارها تا پایان سال‌ پرداخته‌ شده‌است.

ارزندگی سهام در روزهای پرنوسان

علیرضا خانمحمدی به ارزیابی شرایط فعلی بازار سرمایه پرداخت و گفت: بازار سهام امروز در یکی از پیچیده‌ترین شرایط از لحاظ سیاسی و اقتصادی قرار دارد، چراکه ریسک موردانتظار تمامی فعالان یعنی دونالد ترامپ و سیاست‌های آن اکنون آشکار شده‌است. وی به وضعیت بازار و علل خروج پول از بازار سهام پرداخت و گفت: در رشد اخیر بازار، جابه‌جایی دلار از بازار نیما به بازار توافقی و به‌دنبال آن رشد نرخ بازار توافقی یکی از محرک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اصلی بازار بوده که باعث ایجاد جو مثبت نسبت به سودآوری شرکت‌ها و اعتماد به دولت فعلی بابت حمایت از بخش تولید و بازارسرمایه بود، اما در ادامه با افزایش نرخ ارز در بازار آزاد و رشد دلار توافقی، روند صعودی بورس متوقف و در برخی از روزها کاهش نیز داشت و امیدی که شکل‌گرفته بود تا حدودی به ناامیدی تبدیل شد. مجمع ایران‌خودرو با آن همه حواشی برگزار شد و پس از ۴۶ سال‌ایران‌خودرو به بخش‌خصوصی واگذار شد که می‌توانست خبر مثبتی برای بازار باشد که به‌نظر می‌رسد با توجه به اخبار منتشرشده آن‌هم دوامی نخواهد داشت. همچنین به‌نظر می‌رسد که پنجره مذاکرات بین‌المللی ایران با ایالات‌متحده آمریکا با ابهام روبه‌رو است که باعث‌شده ریسک‌های سیاسی و اقتصادی کشور به‌شدت بالا برود.

خانمحمدی اضافه کرد: مورد بعدی که به خروج نقدینگی از بازار سهام دامن زد، مجوز انتشار اوراق به ارزش ۲۰۰‌همت بود که از دو جهت به بازار صدمه زد؛ یکی از جانب خروج پول و جذب نقدینگی، از طرف دیگر با بالا رفتن مجدد بازده اوراق با بالای ۳۴درصد و ادامه پیدا‌کردن روند صعودی بازده این اوراق. نکته دیگری که به خروج پول از بازار سهام دامن زده، شدت‌گرفتن عرضه‌های اولیه در بازار سهام است که در گذشته در یک یادداشتی به آن اشاره کردم. متاسفانه با وجود افت ارزش معاملات و خروج پول، عرضه‌های اولیه همچنان در دستور کارند و به فشار فروش در بازار سرمایه منجر شده‌است. تیر آخر را نیز بانک‌مرکزی با انتشار سکه به بازار سرمایه زد که همان‌طور که مدیرعامل بورس‌کالا در نامه خود به معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری اشاره کرد، یک اقدام غیرقانونی است. با این اقدام حجم بالایی پول از صندوق‌های طلا، صندوق‌های درآمد ثابت‌‌‌‌‌، صندوق‌های سهامی و سهام خارج شد و به سمت این پیش‌فروش سکه حرکت کرد. بنابراین باید به بازار سرمایه این حق را داد که در شرایطی که همه‌‌‌‌ عوامل و متغیرها علیه آن است اینطور به نفس نفس بیافتد. اکنون سوالی که مطرح می‌شود این است که مقصد خروج پول‌ها به کدام‌سو است؟ در ابتدای یادداشت اشاره شد که نرخ ارز در بازار آزاد در حال رشد است اما دلار توافقی یک روند تقریبا ثابتی دارد و رشد آن متوقف‌شده، بنابراین سود شرکت‌ها ثابت مانده اما هزینه‌های آنها روبه‌رشد است.

کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: پول هوشمندانه انتخاب می‌کند، بنابراین به سمت بازارهایی حرکت می‌کند که این محدودیت را نداشته و ریسک کمتری دارند و این بازارها می‌توانند قدرت خرید آنها را حفظ کنند، بنابراین  چشم‌انداز آتی و افزایش ریسک‌ها در سایه سناریوهای نگران‌‌‌‌‌کننده‌‌‌‌‌تر باعث می‌شود که درآمد نفتی ایران کاهش شدید داشته‌باشد. این امر باعث می‌شود که مقصد پول‌ها بازار طلا و دلار باشد که در این مدت بازدهی به‌مراتب بالاتری نسبت به بازار سهام داشته‌اند و مشخصا نمی‌توان گفت این روند تا چه زمانی ادامه خواهدداشت، اما با ورود پول به طلا(بورس‌کالا) و دلار(سهام دلاری‌محور) تا زمان وجود ریسک‌ها ادامه خواهدداشت و به‌نظر می‌رسد که عمده این خروج از سهام غیر‌ارزنده یا آسیب‌پذیر از تحریم و ریسک خواهد بود.

خانمحمدی چشم‌‌‌‌‌انداز خود را از بازار سرمایه تا پایان سال‌و سال‌۱۴۰۴ به تصویر کشید و افزود: بازار سرمایه با افت‌‌‌‌‌های اخیر بسیاری از سهم‌ها را در سطح بسیار ارزنده قرارداده و انتظار می‌رود که در روزهای آتی بازار روزهای خوبی را سپری کند. این روزها، فرصت بسیار مناسبی است که با تحلیل از وضعیت موجود بیشترین بهره را برد. این ارزندگی برای کل بازار نیست و باید سهام مناسب را با تحلیل انتخاب کرد. تاکید بر تشکیل سبد سرمایه‌گذاری است و توصیه می‌شود که حداقل ۴۰درصد سبد را به طلا(صندوق‌ها، شمش و سکه) در بورس‌‌‌‌‌کالا اختصاص داد و مابقی سبد را به سهام و صندوق‌های درآمد ثابت تخصیص دهید.

بورس در دام رکود

شاپور شهبازی، کارشناس بازار سرمایه به وضعیت بازار سهام پرداخت و گفت: بازار سرمایه در هفته‌ها و ماه‌های اخیر تحت‌تاثیر افزایش ریسک‌های سیاسی، به‌ویژه در سطح بین‌المللی و منطقه‌ای، در شرایط رکودی قرارگرفته‌است.

این عدم‌اطمینان باعث افزایش ریسک سرمایه‌گذاری شده و سرمایه‌گذاران را به خروج از بازار سوق داده‌است. کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: هرچند در ماه‌های گذشته حرکت روبه‌رشدی در بازار آغاز شد، اما با توجه به افزایش تنش‌های سیاسی و بازگشت ترامپ به ریاست‌جمهوری آمریکا، این روند متوقف شد. در حال‌حاضر، ارزش دلاری بازار سرمایه به پایین‌ترین سطح خود در ۱۰سال‌اخیر رسیده‌است، اما به‌‌‌‌‌رغم وجود دلایل فنی و تحلیلی برای ورود سرمایه، همچنان روند ورود نقدینگی ضعیف باقی‌مانده و هنوز این اتفاق رخ نداده‌است.  وی افزود: یکی از عوامل کلیدی در خروج پول از بازار سرمایه، نگرانی از جا ماندن از سایر بازارها، به‌ویژه طلا و ارز است. برای بررسی بازار طلا باید این نکته را مورد بررسی قرارداد که این تنش‌ها به ایران مختص نمی‌شود . شهبازی اضافه کرد: تنش‌ها و منازعات در سطح جهانی و بین‌المللی میان کشورها افزایش‌یافته‌است، همین مساله باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌های امن مانند طلا سوق یابند. معمولا در شرایط افزایش درگیری‌های بین‌المللی، طلا به‌عنوان یک پناهگاه امن رشد قیمتی را تجربه می‌کند. نمی‌توان انتظار شیب تند صعودی برای بازار طلا داشت اما به‌نظر می‌رسد که رشد بازار طلا در صورت باقی‌ماندن تنش‌ها در همین سطوح، با شیب کم باقی‌بماند اما اگر تنش‌های جهانی افزایش یابد، این شیب تند خواهد بود. پیش‌بینی می‌شود که تا پایان سال، بازار سرمایه تغییر چشمگیری نداشته‌باشد و همین روند ادامه یابد، مگر اینکه شاهد کاهش التهابات سیاسی در منطقه باشیم.