به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایسنا، محمدرضا عارف در دیدار با روسای نمایندگی‌های کشورهای آفریقایی در جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اقدامات و تحریم‌های ظالمانه کشورهای غربی علیه مردم و دولت ایران، تاکید کرد: به خوبی می‌دانید که واقعیت جامعه ایران با آن چه که غرب مطرح می‌کند کاملا متفاوت است و امروز تمدن غرب با شعار آزادی هیچگونه حق حیاتی برای کشورهای در حال توسعه قائل نیست و در سازمان‌های بین‌المللی با نفوذ و تهدید نگاه خود را حاکم می‌کنند.
عارف با اشاره به اینکه در دهه ۷۰ میلادی کشورهای نفتی دنیا به دلیل مشکلات با غرب وارد فاز تحریم نفت شدند، ادامه داد: تحلیل‌های غرب در آن زمان این بود که چرا کشورهای توسعه نیافته مسئله نفت را با مسائل سیاسی مختلط می‌کنند و تمدن غرب منافع کشوری را که می‌خواهد در چارچوب ارزش‌ها و منافع خود زندگی کند، مورد تحریم‌های ظالمانه و خشن قرار می‌دهد.
وی تصریح کرد: عملکرد کشورهای غربی در غزه، لبنان، فلسطین ادامه نگاه تحریم ظالمانه ایران است که کشورهای در حال توسعه حق نفس کشیدن و بیان نظرات خود را ندارند مگر اینکه بپذیرند، برده مدرن هستند و آنان می‌خواهند تنها منافع کشورهای توسعه نیافته را ببلعند.
معاون اول رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: روابط کشورهای در حال توسعه با یکدیگر علی‌رغم میل غربیان با جدیت در سازوکارهای منطقه‌ای، اتحادیه‌ها و روابط دوجانبه برای احقاق حقوق مسلم خودمان ادامه یابد.
وی با بیان اینکه این شیطنت دنیای متمدن غرب است که کوچکترین اختلافات در کشورهای در حال توسعه را تبدیل به مسئله جدی می‌کند، افزود: آمریکا همه اختلافات داخلی بین ایالت‌های خود را پوشش می‌دهد و اجازه نمی‌دهد که اختلافات و چالش‌های اساسی آنها بروز کند اما کوچکترین مساله بین کشورهای آسیایی، اسلامی و آفریقایی را یک مسئله بحرانی برای دنیا تلقی می‌کند.
عارف همچنین به فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران اشاره و تاکید کرد: راهبرد جمهوری اسلامی ایران در مساله هسته‌ای این است که همه کشورهای دنیا باید از فناوری‌های پیشرفته برخوردار باشند و این امکان و ظرفیت برای رفاه، آرامش و ارتقاء سطح زندگی مردم با کمک دانشمندان و متخصصان به وجود آمده است و همگان حق استفاده از آن را دارند.
معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران در انرژی هسته‌ای در حوزه‌های سلامت، فنی و کشاورزی گفت: جمهوری اسلامی ایران انرژی هسته‌ای را برای همه کشورهای دنیا می‌خواهد تا از منافع صلح‌آمیز آن استفاده کنند و شما و تمام کشورهای دنیا با فتوای حرام بودن استفاده غیرصلح‌آمیز از فناوری هسته‌ای از طرف ما، کاملاً آشنایی دارید و کشورهای غربی به خوبی می‌دانند که ما به دنبال این ابزار برای استفاده غیرصلح‌آمیز نیستیم و بلایی که غرب بر سر ژاپن آورد را از یاد نبرده‌ایم.
وی با بیان اینکه غربیان رفتار انسانی، علمی، فرهنگی و منطقی جمهوری اسلامی ایران در خصوص مسئله هسته‌ای را به گونه‌ای دیگر جلوه می‌دهند و وحشت کاذب را در دنیای غرب و جهان ایجاد می‌کنند، ادامه داد: دول غربی خشن‌ترین اقدامات ضد بشریت را مرتکب می‌شوند که نمونه آن را در خصوص آوارگان فلسطینی که اجازه نمی‌دهند به کشور خود بازگردند را مشاهده می‌کنیم.
معاون اول رئیس‌جمهور در بخش دیگری از سخنان خود ضمن خوشامدگویی به نمایندگان عالی‌رتبه کشورهای دوست و برادر آفریقایی در ایران از آفریقا به عنوان قاره‌ای کهن و بزرگ با سرمایه‌های ارزشمند معنوی و مادی و با جایگاه ویژه در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران یاد کرد و گفت: روابط تجاری، اقتصادی، کشاورزی، فرهنگی و علمی ایران با کشورهای آفریقایی پا به پای روابط سیاسی توسعه نیافته است و امروز روابط خوب و رو به رشد سیاسی ایجاب می‌کند که تعاملات بیشتری داشته باشیم تا به روابط پایدار و جامع در همه زمینه‌ها برسیم.
عارف با بیان اینکه راهبرد دولت چهاردهم در مسیر راهبرد اصلی نظام جمهوری اسلامی ایران برای تقویت روابط با کشورهای آفریقایی قرار دارد، تاکید کرد: ارتقاء همه جانبه همکاری‌ها با قاره آفریقا در قالب‌های دو جانبه، چندجانبه و منطقه‌ای است و با توجه به ظرفیت‌های بسیار ارزشمندی که داریم با هم‌افزایی و جمع کردن همه امکانات و ظرفیت‌ها بهتر می‌توانیم به توسعه روابط و خدمت به مردمان خود کمک کنیم.
معاون اول رئیس‌جمهور با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران در اتحادیه‌های مختلف حضور داشته و روابط خوبی با اتحادیه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی دارد و به توسعه روابط کمک شایان توجهی می‌کند، خاطرنشان کرد: نقش سفرای کشورها آفریقایی در تقویت روابط بسیار کلیدی، موثر و کارساز بوده و در ارتقا و خلق ظرفیت‌ها و امکانات برای توسعه روابط بسیار موثر است.
وی با ابراز خرسندی از برگزاری این نشست در فضای صمیمی و دوستانه گفت: در این نشست در خصوص توسعه و تعمیق همه جانبه روابط رایزنی می‌کنیم تا با اتخاذ اقدامات مناسب، روابط جمهوری اسلامی ایران با قاره آفریقا در شان و شئون ملت‌های بزرگ ایران و آفریقایی ارتقاء یابد.
عارف با اشاره به اینکه قاره آفریقا با ۵۴ کشور و جمعیت ۱/۴ میلیارد نفری به عنوان یکی از مناطق با رشد اقتصادی بالا و برخوردار از نیروی انسانی جوان و با منابع طبیعی و مادی و بزرگترین بازارها مورد توجه جهانیان است، ادامه داد: ظرفیت‌های بالای اقتصادی موجب شده است که آفریقا نیروی محرکه جهانی در آینده معرفی شود که این جایگاه ایجاب می‌کند که جدی‌تر مسیر تعالی روابط را دنبال کنیم.
معاون اول رئیس‌جمهور همچنین با بیان اینکه سفر شهید آیت‌الله رئیسی در سال گذشته در قالب روابط دوجانبه و شرکت در اجلاس بریکس پیام‌آور اهمیت توسعه روابط با آفریقا است، تصریح کرد: دولت چهاردهم این مسیر را با شتاب و همکاری بیشتر ادامه می‌دهد و در این راستا برای بررسی روابط جمهوری اسلامی ایران با کشورهای آفریقایی ستاد آفریقا در دولت چهاردهم احیا شده است که در دولت چهاردهم اولین جلسه این ستاد با حضور وزرا و نمایندگان دستگاه‌های دولتی تشکیل شد که در این ستاد راهکارهای توسعه روابط را دنبال می‌کنیم.
عارف با بیان اینکه ستاد آفریقا به عنوان عالی‌ترین مرکز تصمیم‌گیری دولت جمهوری اسلامی ایران برای روابط با آفریقا است که به ریاست معاون اول رئیس‌جمهور تشکیل می‌شود، گفت: در این ستاد عملکردها و راهکارهای تسهیلگری روابط ایران با کشورها و سازمان‌های آفریقایی ارزیابی می‌شود و پس از بررسی مشکلات بر سر راه توسعه روابط برای رفع موانع همکاری و نظارت عالیه در گسترش ارتباطات در زمینه‌های مختلف تصمیم‌گیری و اقدام می‌شود.
معاون اول رئیس‌جمهور با بیان اینکه اجلاس بسیار مهم همکاری‌های مشترک اقتصادی زیر نظر این ستاد با دبیرخانه فعال در وزارت صنعت معدن و تجارت جمهوری اسلامی ایران قرار دارد، تاکید کرد: برگزاری سومین اجلاس همکاری‌های اقتصادی ایران و آفریقا در اوایل سال آینده در دستور کار دولت چهاردهم قرار دارد که همزمان با آن، نمایشگاه اکسپوی ۲۰۲۵ ایران برگزار می‌شود که انتظار داریم علاوه بر افتخار میزبانی، هیئت‌های برجسته و عالی رتبه کشورهای آفریقایی از این نمایشگاه بازدید کنند و با ظرفیت‌ها و امکانات ایران آشنا شوند که می‌تواند به توسعه جدی همکاری‌ها کمک کند.
معاون اول رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: ایجاد کمیته مشترک سرمایه‌گذاری به شناخت ظرفیت‌های طرفین کمک جدی می‌کند و انتظار داریم در اجلاس همکاری‌های مشترک اقتصادی که در گذشته نیز با موفقیت برگزار شد، در کنار نمایشگاه اکسپوی ۲۰۲۵ در ایران، کشورهای آفریقایی در سطح عالی و فنی کارشناسی شرکت کنند که خوش‌بین هستیم با مقدمات فراهم شده در این دو رویداد مهم در راستای جهش روابط در همه زمینه‌ها حرکت کنیم.
عارف با بیان اینکه عضویت ایران و برخی کشورهای آفریقایی در بریکس و سایر اتحادیه‌ها فرصت مضاعفی برای گسترش روابط و رایزنی‌ها فراهم می‌کند، تصریح کرد: با وجود اینکه تحریم‌ها مشکلات را برای ایران و سایر کشورها ایجاد کرده است اما بخش‌های مختلف جمهوری اسلامی ایران از جمله سیستم بانکی آمادگی دارد با رایزنی و تبادل نظر برای حل مشکلات و شیوه‌های جایگزین اقدام کند که امروز به دستاوردهای خوبی در این زمینه رسیدیم .
وی ادامه داد: از جمله موانع گسترش روابط با آفریقا کمبود برخی زیرساخت‌ها همانند حمل‌ونقل هوایی و دریایی و مشکلات بانکی بوده که رفع آنها برای توسعه روابط لازم است و در جلسه ستاد آفریقا به دستگاه‌های ذی‌ربط دستور داده‌ایم که گام‌هایی برای حل این مسائل را بردارند.
معاون اول رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه اتحادیه آفریقا جایگاه ارزشمند و ویژه‌ای دارد که از مسیر این اتحادیه موثر و تاثیرگذار می‌توان ارتباطات جامع، گسترده و رو به جلو داشته باشیم، بیان کرد: از ریاست جمهوری آنگولا به عنوان رئیس دوره‌ای این اتحادیه و وزیر امور خارجه جیبوتی به عنوان رئیس جدید این کمیسیون برای شرکت در سومین اجلاس همکاری‌های ایران و آفریقا به عنوان مهمان ویژه دعوت می‌کنیم که با حضور رسمی آنان زمینه برای تقویت ارتباطات فراهم شود و جمهوری اسلامی ایران آمادگی کامل برای این دو مهمان بزرگ دارد که با حضور آنان مسیر توسعه روابط ایران و آفریقا بیشتر و بهتر ادامه یابد.
عارف با اشاره به اهمیت ارتباطات با آفریقا و جایگاه بالای این قاره در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دهه‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران گفت: به تمام ارکان دولت وفاق ملی و به ویژه وزارتخانه‌های مرتبط به توسعه روابط با آفریقا توصیه شده است که در دولت این روابط به ویژه در کمیسیون‌های مشترک همکاری‌های اقتصادی جدی‌تر دنبال شود و معتقدیم کمیسیون‌های مشترک همکاری‌های اقتصادی دوجانبه، میدان‌دار بسیار خوب توسعه روابط هستند که متاسفانه برخی کمیسیون‌های مشترک برای مدت طولانی غیرفعال بودند که باید این کمیسیون‌های مشترک همکاری‌های اقتصادی هر چه سریع‌تر فعال شوند و با محوریت این تشکیلات ارتقاء و تعمیق ارتباطات دوجانبه دنبال شود.
معاون اول رئیس‌جمهور همچنین در ادامه سخنان خود به زمینه‌های جدید همکاری‌های ایران و آفریقا در بخش‌های تجاری، اقتصادی، بخش خصوصی، علم و فناوری، صدور خدمات فنی و مهندسی، گردشگری و کشاورزی اشاره و تاکید کرد: توسعه روابط اقتصادی و تجاری با قاره آفریقا یکی از اولویت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است که اولویت با بخش خصوصی است و باور داریم که بخش خصوصی توانا و با تجربه برای همکاری داریم و اگر دولت‌ها در این مسیر تسهیلگر و به دنبال رفع مشکلات باشند، بخش خصوصی می‌تواند بهتر و جدی‌تر در توسعه روابط تجاری و اقتصادی فعالیت و میدان داری کند.
وی افزود: آمادگی داریم سازوکارهای لازم میدان‌داری بخش خصوصی در توسعه روابط ایران وآفریقا را پشتیبانی کنیم که قطعا امور کنسولی از مسائل بسیار مهم است که باید پیگیری شود و تسهیلات لازم برای رفت و آمدهای بخش خصوصی ایران و کشورهای آفریقایی فراهم شود.
معاون اول رئیس‌جمهور با بیان اینکه شناسایی امکانات و ظرفیت‌های دو طرف بسیار مهم است که جمهوری اسلامی ایران در طول چند دهه گذشته به شایستگی‌های تخصصی خوبی رسیده است، گفت: در زمینه آموزش عالی آمادگی داریم در مذاکره با کشورهای بزرگ آفریقایی زمینه‌های تحصیل دانشجویان آفریقایی به صورت بورسیه تحصیلی را فراهم کنیم و در کنار آن، دوره‌های فنی و حرفه‌ای نیز در کشورهای آفریقایی برگزار کنیم.
عارف با اشاره به توانایی‌های جمهوری اسلامی ایران در صدور خدمات فنی و مهندسی تصریح کرد: در حوزه فناوری‌های نوظهور و هوش مصنوعی نیز آمادگی همکاری برای پروژه‌های مشترک داریم و با توجه به اینکه این فناوری‌ها نوظهور هستند، هیچ کشوری نمی‌تواند احساس کند که در این زمینه عقب افتاده است.
وی گردشگری را از دیگر زمینه‌های مناسب برای تقویت ارتباطات و همکاری‌ها برشمرد و تصریح کرد: رفت و آمدهای گردشگران و شهروندان زمینه مناسب و مردمی توسعه روابط را فراهم می‌کند و باور داریم نباید توسعه روابط پایدار تحت تاثیر عوامل و نفوذ شخصیتی ثالث قرار گیرد که منافعش در برهم زدن روابط کشورها با یکدیگر است که در این راستا باید گردشگری را حمایت کنیم چرا که بخش خصوصی نمی‌تواند به ارتقاء و تعمیق روابط در این زمینه کمک شایان توجهی کند.
معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به ضرورت تقویت در حوزه کشاورزی افزود: برای خرید محصولات کشاورزی، برنامه‌های پژوهشی و کشت فراسرزمینی با قاره آفریقا آمادگی کامل داریم.
عارف همچنین در این نشست، سخنان مثبت و سازنده نمایندگان کشورهای آفریقایی برای توسعه روابط با جمهوری اسلامی ایران را بیانگر عزم قاره آفریقا برای توسعه روابط با ایران دانست و گفت: این نشست مقدمه‌ای برای جهش روابط در همه زمینه‌ها با قاره آفریقا است.
وی با بیان اینکه عدم شناخت ظرفیت‌ها و شناخت طرفین از یکدیگر نشانگر واقعیتی که نتوانسته‌ایم، ظرفیت‌های یکدیگر را خوب معرفی کنیم، تاکید کرد: موانعی بر سر راه توسعه روابط ایران و آفریقا وجود دارد که تلاش سفرا در معرفی ظرفیت‌ها، بسیار حائز اهمیت است.
عارف با دعوت از تمامی مقامات ارشد کشورهای آفریقایی برای تعامل بیشتر و افتخار میزبانی جمهوری اسلامی ایران از آنان، تصریح کرد: ایران در توسعه روابط با آفریقا به دنبال ایجاد روابط برادرانه و صمیمانه هستیم و از کشورهای آفریقایی انتظار داریم که در توسعه روابط خود با ایران روحیه و رابطه برادرانه و صمیمانه را ملاک عمل قرار دهند تا با این راهبرد مشکلات بر سر راه را حل کنیم.
همچنین در این نشست سفرای کشورهای آفریقایی در جمهوری اسلامی ایران به بیان نظرات، دیدگاه‌ها و ارائه راهکارهای ارتقای همکاری‌های همه جانبه ایران با قاره آفریقا پرداختند.
