سیستوسکوپی چیست؟ + فیلم
به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، تهران روزگاری زمستان‌های پربرفی را تجربه می‌کرد. در گذشته، بسیاری از اسفندهای این شهر با بارش‌های سنگین سفیدپوش می‌شد و خاطرات زمستانی برای نسل‌های مختلف مردم تهران رقم می‌خورد. اما امروز، اسفندهای برفی تنها به یک خاطره دور تبدیل شده‌اند؛ نشانه‌ای نگران‌کننده از تغییرات اقلیمی و بحران آب که پایتخت و بسیاری از نقاط ایران را درگیر کرده است.
در دهه‌های گذشته، تهران بارها در ماه پایانی سال شاهد بارش‌های سنگین برف بوده است. به عنوان مثال، در اسفند ۱۳۵۴، یکی از سنگین‌ترین برف‌های تاریخ تهران ثبت شد. دهه ۶۰ نیز با زمستان‌های پربرفی همراه بود و اسفند ۱۳۶۹ به‌عنوان یکی از سنگین‌ترین بارش‌های نیم قرن اخیر در خاطره‌ها باقی مانده است. حتی در دهه ۷۰ و ۸۰، اسفندهایی مانند ۱۳۷۶ و ۱۳۸۲ همچنان توانستند تهران را سفیدپوش کنند.
اما دهه ۹۰ آغازگر روندی جدید بود: کاهش تدریجی برف در اسفند. گرچه سال‌های ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ هنوز نشانه‌هایی از زمستان‌های قدیم داشتند، اما از آن پس روند نزولی شدت گرفت. اکنون که در دهه ۱۴۰۰ قرار داریم، اسفند تهران دیگر حتی یک بارش برف قابل‌توجه را هم تجربه نکرده است.
عدم بارش برف در سال‌های اخیر فقط یک پدیده تصادفی نیست. کارشناسان اقلیمی هشدار می‌دهند که افزایش دمای جهانی و تغییرات الگوهای جوی باعث کاهش شدید بارش‌های زمستانی شده است. افزایش میانگین دمای تهران، تغییرات در الگوی بارش‌ها و کاهش منابع آبی سطحی و زیرزمینی همگی نشان‌دهنده بحران جدی اقلیمی هستند که کشور را درگیر کرده است.
تهران و بسیاری از مناطق ایران با خشکسالی شدیدی روبه‌رو شده‌اند. کاهش بارندگی، افزایش تبخیر، برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی و مدیریت نامناسب منابع آبی، همگی بحران کم‌آبی را تشدید کرده‌اند.
برای مقابله با بحران آب و تغییرات اقلیمی، اقدامات فوری و گسترده‌ای لازم است که به طور مثال می توان به این موارد اشاره داشت: اصلاح روش‌های آبیاری، جلوگیری از هدررفت آب و بازچرخانی پساب‌های شهری و صنعتی. توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی برای کاهش گرمایش زمین. توسعه جنگل‌های شهری و افزایش فضاهای سبز برای کاهش اثر جزیره حرارتی تهران. توسعه سیستم‌های ذخیره‌سازی آب، بارورسازی ابرها و مدیریت ریسک بحران‌های زیست‌محیطی.
تهران دیگر آن زمستان‌های خاطره‌انگیز را تجربه نمی‌کند، اما اگر همین روند ادامه یابد، آینده‌ای حتی خشک‌تر و گرم‌تر در انتظار پایتخت و بسیاری از مناطق ایران خواهد بود. اقدام به‌موقع برای مقابله با این بحران، نه‌تنها یک ضرورت، بلکه یک مسئولیت تاریخی است.
| دهه | سال‌های اسفندی با برف خوب | شدت بارش (در صورت ثبت‌شدن) |
|---|---|---|
| ۴۰ | ۱۳۴۷ | - |
| ۵۰ | ۱۳۵۰، ۱۳۵۲، ۱۳۵۴، ۱۳۵۷، ۱۳۵۸ | ۱۳۵۰ (سنگین)، ۱۳۵۴ (بسیار سنگین، سنگین‌ترین اسفند) ، ۱۳۵۷ (سنگین) |
| ۶۰ | ۱۳۶۱، ۱۳۶۳، ۱۳۶۴، ۱۳۶۸، ۱۳۶۹ | ۱۳۶۹ (بسیار سنگین) |
| ۷۰ | ۱۳۷۰، ۱۳۷۱، ۱۳۷۴، ۱۳۷۶ | ۱۳۷۴ (سنگین)، ۱۳۷۶ (بسیار سنگین) |
| ۸۰ | ۱۳۸۱، ۱۳۸۲، ۱۳۸۵، ۱۳۸۹ | - |
| ۹۰ | ۱۳۹۰، ۱۳۹۱ | - |
| ۱۴۰۰ | نداشت | - |
این جدول نشان‌دهنده کاهش تدریجی بارش برف در تهران، به‌ویژه در دهه‌های اخیر است.
