یک مطالعه جدید نشان داده است هرچه کودکان بیشتر با لوازم الکترونیک مانند تلفن همراه سرگرم باشند و به صفحه نمایش آن خیره شوند، در نوجوانی بیشتر دچار استرس و افسردگی میشوند و تنها راه جلوگیری از این استرس، افزایش فعالیت بدنی است.
در مطالعهای که اخیرا در «JAMA Network Open» به چاپ رسیده است، محققان بررسی کردند که چگونه سبک زندگی کودکان و نوجوانان امروزی بر رفتارهای آنها تاثیر دارد.
یافتههای آنها نشان میدهد کودکانی که از دستگاه تلفن همراه استفاده میکنند و زمان طولانی را صرف سرگرم شدن با تلفن همراه کنند، در دوران نوجوانی بیشتر در معرض افسردگی و استرس قرار میگیرند. این مطالعه اهمیت عدم استفاده از تلفن همراه در کودکی را افزایش میدهد.
تخمین زده میشود حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد از نوجوانان در جهان با مشکلات متعدد ناشی از افسردگی و استرس دست و پنجه نرم میکنند. همین مسیٔله بر تمام ابعاد زندگی نوجوانان به خصوص آینده آنها تاثیر میگذارد. شناسایی عوامل مرتبط با استرس برای بهبود شرایط روحی و روانی جوانان از مهمترین دغدغههای روانشناسان و والدین است تا اقدامات لازم برای بهبود وضعیت صورت گیرد.
در این مطالعه دانشمندان در فنلاند سبک زندگی و رفتاری کودکان فنلاندی را برای مدت هشت سال - از کودکی تا نوجوانی - را مورد بررسی قرار دادند. دانشمندان سعی کردند ارتباط میان رفتارهایی که کودکان در سنین مختلف از خود بروز میدهند را با کیفیت رژیم غذایی، خواب، فعالیت بدنی و سرگرمیهای روزمره بررسی کنند.
در پرسشنامهای که افراد مورد آزمایش در بازههای زمانی مختلف پر میکردند، زمان صرف شده برای فعالیتهای بدنی و استفاده از دستگاه تلفن همراه ثبت میشد. علاوه بر این، به شرکتکنندگان دستگاههای پوشیدنی با حسگر داده شد تا مدت زمان خواب، زمان بیتحرکی و فعالیت بدنی آنها ارزیابی شود. در طول هشت سال مطالعه، از نوجوانان سوالاتی پرسیده میشد تا مشخص شود آیا آنها علایٔم افسردگی دارند یا خیر. آنها همچنین در بازههای زمانی مختلف سطح استرس خود را گزارش میدادند.
درنهایت پس از جمعآوری اطلاعات، مدلهای آماری مختلف برای تحلیل دادهها براساس عواملی مانند جنسیت، سن، تحصیلات والدین، درصد چربی بدن و وضعیت بلوغ توسعه داده شد.
از ۵۰۴ کودک که در این مطالعه شرکت کردند، ۵۱.۸ درصد آنها پسر بودند. از این تعداد، ۱۸۷ نوجوان اطلاعات کاملی از رفتارها و سبک زندگی خود گزارش دادند. در مقابل، ۱۷۰ نفر دادههایی را گزارش دادند که توسط دستگاههای پوشیدنی ثبت شده بود. به صورت متوسط، شرکتکنندگان گزارش دادند که دو ساعت در روز را صرف ورزش میکنند که حدود ۰.۷ ساعت آن، صرف ورزش سنگین میشود. همچنین گزارش داده شد که شرکتکنندگان به صورت متوسط ۴.۷ ساعت در روز را صرف استفاده از دستگاه تلفن همراه میکنند و تقریبا هر شب ۹ ساعت میخوابند.
تحلیل دادههای جمعآوری شده نشان داد افرادی که برای مدت زمان طولانی از دستگاه تلفن همراه استفاده میکنند، سطح بالاتری از استرس و افسردگی را تجربه میکنند. همچنین نشان داده شد اثر منفی استفاده از تلفن همراه برای مدت طولانی و پرسه زدن در شبکههای اجتماعی بسیار مخربتر از بیتحرکی و خواب طولانی است.
دانشمندان با این آزمایش دریافتند استفاده از دستگاه تلفن همراه برای مدت طولانی را به عنوان مهمترین عامل در پیامدهای سلامت روان نوجوانان درنظر گرفت که منجر به سطوح بالای استرس و افسردگی میشود. کودکانی که برای مدت طولانی به جای انجام بازیهای فیزیکی به سرگرم شدن با دستگاه تلفن همراه روی میآورند، در نوجوانی سطح بالاتری از افسردگی و اضطراب را متحمل میشوند.
استفاده از رسانههای اجتماعی، همچنین میتواند عزت نفس کودکان را خدشهدار کند زیرا آنچه در این شبکهها نمایش داده میشود از واقعیت زندگی فاصله دارد. دانشمندان باور دارند که انجام فعالیتهای بدنی تا حد خوبی میتواند جبرانکننده این سطح از استرس و افسردگی در نوجوانان باشد اما راهکار اصلی کاهش زمان استفاده از دستگاه تلفن همراه است.