محققان در پژوهش جدیدی «ژن زبان» انسان را در موشها قرار دادند و این امر باعث شد صدای جیرجیر این جوندگان تغییر بکند.
براساس گزارش ScienceAlert، محققان دانشگاه راکفلر نیویورک میگویند که ژن زبان انسانی که NOVA1 نامیده میشود در گونه ما منحصربهفرد است. هرچند تقریباً همه پستانداران دارای NOVA1 هستند، یک تغییر در یک اسید آمینه باعث ایجاد نسخه خارقالعاده انسانی شده است.
به گفته محققان این یک تغییر ظریف ممکن است نقش مهمی در منشاء زبان گفتاری و بقای انسان خردمند داشته باشد. نکته عجیب اینکه حتی نئاندرتالها هم این نوع ژن را ندارند، به این معنی که در چند صد هزار سال گذشته، پس از جداشدن مسیر تکامل گونههای ما از این خویشاوندان منقرضشده، باید این تغییر در اسید آمینه NOVA1 انسان ایجاد شده باشد.
البته ژنهای زبانی دیگری مانند FOXP2 نیز در انسان و حیوانات وجود دارد و حتی در توالی DNA نئاندرتالها نیز یافت میشود، اما این ژنها آنی نیستند که باعث ایجاد زبان پیچیده کنونی انسان شدهاند. درکل NOVA1 یکی از ژنهای خاص انسانی است. البته تنها ژنی نیست که انسان را به موجودی منحصربهفرد تبدیل کرده است.
محققان دانشگاه راکفلر در پژوهش خود تصمیم گرفتند که این ژن خاص انسانی را به موشها انتقال بدهند. آنها متوجه شدند که موشها با دریافت این ژن، به شکل متفاوتی جیرجیر میکنند و الگوی صدای آنها نیز تغییر کرد. به عبارت دقیقتر، در مقایسه با موشهای معمولی، موشهای اصلاحشده ژنتیکی صدای جیرجیر اولتراسونیک با فرکانس بالاتری ایجاد کردند. همچنین صدای جدید آنها دیگر توجه مادرشان را جلب نمیکرد، اما محققان میگویند که این صداها ممکن است تلاش موشها برای تعامل اجتماعی پیچیدهتر باشد، که تلاشی شکستخورده است.
همچنین موشهای نر بالغ که اصلاح ژنتیکی شدند هنگام جفتگیری و برقراری ارتباط با موش ماده هرچند دیگر صدای بلندتری تولید نمیکردند اما از هجاهای پیچیدهتری استفاده میکردند. به گفته محققان، میتوان تصور کرد که چگونه چنین تغییراتی در صداگذاری باعث تأثیرات عمیق بر تکامل شده است.
از سویی، ژن NOVA1 پروتئینی به نام Nova-1 را رمزگذاری میکند که میتواند نحوه سنتز پروتئینها را در سلولهای مغز تغییر دهد و تنوع مولکولی را در سیستم عصبی مرکزی ایجاد کند. وقتی محققان ژن NOVA1 را به موشها انتقال دادند، آنها متوجه تغییرات مولکولی در سلولهای مغز آنها شدند که با صدای موشها مرتبط است.
یافتههای این پژوهش در Nature منتشر شده است.