به گزارش بهداشت نیوز، اماس اختلالی در سیستم ایمنی است و یک بیماری خودایمنی محسوب میشود. در این بیماری سیستم ایمنی بهجای اینکه فقط باکتریها و ویروسها و دیگر مهاجمان را هدف بگیرد، اشتباها به بافتهای خود ِ بدن حمله میکند. در اماس، سیستم ایمنی به مغز و نخاع حملهور میشود.
علت اماس چیست؟
پزشکان هنوز دقیقاً نمیدانند چرا افراد به اماس دچار میشوند؛ اما ژنتیک، محیط زندگی فرد و حتی ویروسها احتمالاً در ابتلا به اماس نقش دارند. محققان فکر میکنند اماس ممکن است عارضهای باشد که از طریق ژنها از والدین به بچهها منتقل میشود. بستگان درجه اول و دوم و سوم افرادی که اماس دارند، بیشتر احتمال دارد به این بیماری دچار شوند.
برخی از دانشمندان عقیده دارند افراد به این دلیل دچار اماس میشوند که هنگام تولد ژنهایی با آنها بوده که بدنشان را وادار میکنند نسبت به یک محرک در محیط واکنش نشان بدهد؛ بنابراین وقتی در معرض این محرک خاص قرار میگیرند، سیستم ایمنی آنها شروع به هدفگرفتن بافتهای سالم خودش میکند.
برخی مطالعات نشان دادهاند بسیاری از ویروسها، مثلاً ویروس سرخک، هرپس سیمپلکس و آنفلوانزا ممکن است با اماس مرتبط باشند؛ اما تاکنون هیچ شواهد آشکاری در مورد این ارتباط پیدا نکردهاند.
علاوه بر این، محققان در حال حاضر کمبود ویتامین D همراه با انواع و مقدار چربی دریافتی در رژیم غذایی را بهعنوان عوامل احتمالی در ابتلا به اماس مورد بررسی قرار میدهند. سیگارکشیدن یکی دیگر از عواملی است که میتواند در ایجاد اماس نقش داشته باشد و نهتنها خطر ابتلا به اماس را افزایش میدهد، بلکه سرعت پیشرفت آن را نیز افزایش میدهد.
علائم اماس چیست؟
اولین علامت هشداردهندهٔ اماس میتواند بسیار وحشتناک یا خفیف باشد و حتی فرد متوجه نشود. معمولترین علائم اولیه اماس این مواردند:
. گزگز
. کرختی
. ازدستدادن تعادل
. ضعف در یکی از پاها یا هر دو پا
. تاری دید یا دوبینی
علائم کمتر شایع:
. سستی کلام
. ناگهان نمیتوانید بخشی از بدن خود را حرکت بدهید (فلج)
. نداشتن تعادل و هماهنگی بدنی
. مشکل در فکرکردن و پردازش اطلاعات
با بدتر شدن بیماری، علائم دیگری نیز ممکن است ظاهر شوند؛ مثلاً حساسیت به گرما، خستگی و تغییراتی در فکرکردن.
آیا ممکن است از شخص دیگری اماس بگیرید؟ آیا اماس میتواند باعث مرگ شود؟
اماس یک بیماری کشنده نیست و شما نمیتوانید از شخص دیگری اماس بگیرید. اگر افرادی در خانوادهتان این بیماری را داشته باشند، احتمال ابتلای شما به این بیماری بیشتر است.
آیا اماس درمان دارد؟
خیر، اما داروهای زیادی وجود دارند که میتوانند تا مدتی جلوی بدتر شدن این بیماری را بگیرند. در کنار داروها، دیگر راهکارهای درمانی؛ مانند فیزیوتراپی، توانبخشی و گفتاردرمانی نیز میتوانند به فرد کمک کنند علائم را کنترل کرده و زندگی فعالتری داشته باشد.
آیا هر کسی که اماس میگیرد به ویلچر نیاز خواهد داشت؟
بیشتر افرادی که اماس دارند معمولاً نیاز به کمک خاصی نخواهند داشت. اما زمانهایی ممکن است فرد نیاز به عصا یا واکر داشته باشد تا راحتتر حرکت کند. حدود ۲۵ درصد از افرادی که اماس دارند، در نهایت به ویلچر نیاز پیدا خواهند کرد.
کدامیک از درمانهای اماس برای شما مناسبترین هستند؟
باتوجهبه داروهای متعدد و درمانهای گوناگونی که وجود دارد، انتخاب کار سختی است. اولین قدم این است که بدانید چه گزینههای درمانی پیش رو دارید و در موردشان با پزشک معالجتان صحبت کنید. شما باید از نحوه اثر این درمانها، هر گونه عارضه جانبی و روش دریافت این درمانها و چگونگی سازگاری آنها با سبک زندگیتان آگاه و مطلع باشید.
پزشک شما بهترین منبع کسب اطلاعات شما در مورد انواع درمانهاست.
تحریک عمقی مغز چگونه به بیمار کمک میکند؟
هدف اصلی تحریک عمقی مغز برای اماس، تنظیم فعالیتهای غیرطبیعی مغز است که باعث میشود لرزشهایی که نمیتوانید کنترلشان کنید کمتر شوند. این درمان کمکی به دیگر علائم نمیکند، مثلاً ضعف بینایی و یا افت احساس و قدرت.
چه چیزهای دیگری میتوانند به بیمار اماس کمک کنند؟
داشتن یک نگرش مثبت میتواند استرستان را کاهش دهد و کمکتان کند احساس بهتری داشته باشید. تکنیکهای ورزشی مانند تایچی و یوگا میتوانند به آرامش شما کمک کرده و انرژی و تعادل و انعطافپذیری بدنی بهتری به شما بدهند. همیشه پیش از شروع یک روتین ورزشی جدید با پزشک خود مشورت کنید. سخت و شدید ورزش نکنید که خسته شوید. اگر سیگار میکشید ترک کنید. همیشه رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید.
اگر متوجه شدید باردار هستید، باید با پزشک معالج خود تماس بگیرید، خصوصاً اگر تحت درمان هستید. بعضی از درمانهای اماس طی بارداری و شیردهی بهتر و ایمنتر هستند
نوریت اپتیک چیست؟
به التهاب عصب بینایی گفته میشود که چشم را به مغز متصل میکند و میتواند باعث این موارد شود:
. درد در چشم
. تاری دید
. خاکستری شدن دید
. نابینایی در یک چشم
اگر متوجه هر یک از این علائم شدید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. مهم این است که بیناییتان حفظ شود پس هر مشکلی باید خیلی زود تشخیص داده شود. پزشک میتواند با استروئیدها، التهاب عصب را کنترل کند.
التهاب عصب بینایی معمولاً در یکزمان فقط برای یک چشم اتفاق میافتد اما میتواند بر هر دو چشم اثر بگذارد و اغلب اولین علامت اماس است. تقریباً نیمی از افرادی که این بیماری را دارند دستکم یکبار دچار التهاب عصب بینایی میشوند؛ اما این اتفاق میتواند برای افرادی که مشکلات دیگری در سلامتی خود دارند نیز بیفتد؛ بنابراین لزوماً به این معنی نیست که فرد اماس دارد.
بیشتر افرادی که دچار نوریت اپتیک میشوند، کاملاً بهبود مییابند و گاهی حتی به درمان هم نیازی نیست.
ریلپس یا عود اماس چیست؟
به عود یا ریلپس اماس، حمله یا فلرآپ نیز میگویند که زمانی است که علائم جدیدی ناگهان ظاهر میشوند یا علائم قبلی برای بیشتر از ۲۴ ساعت شدت میگیرند. ریلپس میتواند از چند روز تا چند هفته طول بکشد.
آیا ورزش و فعالیت بدنی باعث بدتر شدن ام اس میشود؟
نه! برنامه منظم ورزش و فعالیت بدنی یکی از مهمترین و مفیدترین کارهایی است که یک فرد مبتلا به اماس میتواند برای حفظ سلامت و عملکرد خود انجام دهد. اگر فرد مبتلا به ام اس در حین ورزش، بیش از حد گرم شود ممکن است به طور موقت علائم آن افزایش یابد، اما میتوان با راهبردهای خنککننده آن را مدیریت کرد.
آیا زنان مبتلا به اماس میتوانند بچهدار شوند؟
قطعا! اکثر زنان مبتلا به اماس عود کمتری را در دوران بارداری تجربه میکنند و اماس بر باروری یا زایمان تاثیری ندارد.
اگر بیمار اماس باردار شود چه باید بکند؟
اگر متوجه شدید باردار هستید، باید با پزشک معالج خود تماس بگیرید، خصوصاً اگر تحت درمان هستید. بعضی از درمانهای اماس طی بارداری و شیردهی بهتر و ایمنتر هستند.
آیا کسی که اماس دارد باید تا آخر عمر تحت درمان باشد؟
مشخص نیست. تحقیقاتی که در حال انجاماست به دنبال راهی میگردد تا بیمارانی که وضعیت ثابتی دارند بتوانند درمان را متوقف کنند.