به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، گزارشها و کارشناسان پیشبینی کردهاند که در صورت ادامه روند کنونی، ایران با کاهش دسترسی به منابع آب تا ۳۰ درصد در پنج سال آینده روبهرو خواهد شد. این کاهش تنها یک هشدار نیست؛ بلکه پیشدرآمد یک بحران ملی است که در صورت بیتوجهی بیشتر به وضعیت آب، نهتنها بهعنوان یک تهدید زیستمحیطی، بلکه بهعنوان یک تهدید امنیتی تمامعیار به حساب خواهد آمد.
در حالی که سازمانهای بینالمللی پیشبینی کردهاند که خاورمیانه و شمال آفریقا بهزودی تبدیل به مناطقی خواهند شد که با کمبود شدید منابع آب دستوپنجه نرم خواهند کرد، ایران همچنان از برنامهریزیهای صحیح و سیاستهای مشخص در این زمینه بیبهره است. گزارشهای سال ۱۴۰۱ نشان میدهند که در صورت افزایش دمای جهانی به دو درجه سانتیگراد، بحران آب در ایران به مرز فاجعه خواهد رسید . ایران برای مقابله با بحران آبی چه تدابیری اندیشیده است؟ پاسخ این سوال همچنان «هیچ» است!
کمبود آب در ایران نهتنها یک مسئله زیستمحیطی، بلکه یک بحران اجتماعی و سیاسی است. در حال حاضر، مشکلاتی نظیر حفر چاههای غیرمجاز، استفاده بیرویه از منابع زیرزمینی و سدسازیهای غیراصولی در کشور باعث شده است که تالابها، دریاچهها و رودخانهها خشک شوند و بحران کمآبی روز به روز شدیدتر شود. گزارشها از خشک شدن ۹۰ درصد از دریاچهها و تالابهای ایران حکایت دارند و بسیاری از شهرها در حال تجربه جیرهبندی آب هستند.
کمبود آب در ایران به مرز تهدید امنیتی رسیده است. در حالی که سازمان ملل هشدار داده که بیعملی در مقابله با بحران آب میتواند به تنشهای منطقهای و حتی جنگهای بینالمللی منجر شود، ایران در معرض شدیدترین تبعات این بحران است. آمارها نشان میدهند که بیش از ۲۰ میلیون نفر از مردم ایران در مناطق کمآب زندگی میکنند و اگر همین روند ادامه یابد، بحران ابعاد اجتماعی و امنیتی بسیار جدی به خود بگیرد. در این شرایط، آیا هنوز وقت برای چارهاندیشی باقی مانده است؟
یکی از نکات کلیدی در مقابله با بحرانهای اقلیمی، نقش پررنگ بخش خصوصی است. در کشورهای دیگر، سرمایهگذاریهای خصوصی در این زمینه به کاهش ریسکهای ناشی از بحرانهای طبیعی و کمک به مدیریت منابع آب منجر شده است. اما در ایران، فضای اقتصادی ناپایدار، نبود انگیزههای مالی و بیتوجهی به بخش خصوصی، باعث شده است که ایران نتواند از ظرفیتهای موجود برای مقابله با بحران آب بهرهبرداری کند. آیا ایران تاوان این غفلت را خواهد پرداخت؟
اگر ایران به همین مسیر ادامه دهد، دیگر زمانی برای جبران باقی نخواهد ماند. پیشبینیها نشان میدهند که در صورت ادامه وضعیت کنونی، ذخایر آبی ایران تا سال ۲۰۳۰ به نصف کاهش خواهد یافت و در نتیجه، پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و امنیتی این بحران به سرعت نمایان خواهد شد. اکنون زمان آن است که سیاستهای بیعملی کنار گذاشته شود و اقداماتی فوری و عملی برای مقابله با بحران آب در دستور کار قرار گیرد، در غیر این صورت، ایران به زودی با یک فاجعه تمامعیار روبهرو خواهد شد.