جهان امروز با «تورم تخم‌مرغ» مواجه است؛ پدیده‌ای که قیمت تخم‌مرغ را در بعضی کشورها تا ۱۵ درصد افزایش داد و این درصد به‌طور سرسام‌آوری در حال افزایش است. عواملی از شیوع آنفولانزای پرندگان تا افزایش هزینه‌های تولید، قیمت این غذا را به بالاترین سطح ممکن رسانده و بعضی از کشورها را با بحران قیمت تمام‌شده تخم‌مرغ روبه‌رو کرده است.
به گزارش ایمنا، بر اساس داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط وب‌سایت هزینه زندگی نامبئو (Numbeo) تا چهاردهم فوریه ۲۰۲۵، قیمت فعلی ۱۲ تخم‌مرغ با سایز متوسط در بعضی از کشورها بین سه تا بیش از ۶ دلار رسیده است.
مرغ‌های سوئیسی بدون‌شک از شادترین مرغ‌های دنیا هستند، چراکه این کشور یکی از پیشگامان رفاه حیوانات و نخستین کشوری است که قفس‌های کارخانه‌ای را در سال ۱۹۹۲ ممنوع کرد. سوئیس همچنین سیستم‌های غنی‌شده کلونی را ممنوع کرد که مزایایی همچون مناطق لانه‌سازی برای مرغ‌ها فراهم می‌کند و به آن‌ها اجازه می‌دهد در فضای خصوصی تخم‌گذاری کنند و بعضی از رفتارهای طبیعی خود را نشان دهند. هزینه‌های بالای نیروی کار، زمین و خوراک نیز دلایل دیگری برای بالا بودن قیمت تخم‌مرغ در این کشور است.
قیمت تخم‌مرغ در نیوزیلند در سال ۲۰۲۳ دو برابر شد و همچنان بالاست. این کشور در آن سال از اعمال ممنوعیت کامل تخم‌مرغ‌های به‌دست‌آمده از مرغ‌های پرورشی در قفس خبر داد که به‌دنبال آن همه سوپرمارکت‌های بزرگ، تخم‌مرغ‌های بسته‌بندی‌شده را از قفسه‌های خود حذف کردند. از دیگر عوامل افزایش قیمت تخم‌مرغ در نیوزلند نیز می‌توان به قیمت‌های بالاتر خوراک طیور به دلیل درگیری‌های اوکراین و برداشت ضعیف گندم اشاره کرد. از سوی دیگر این کشور در دسامبر گذشته مجبور شد به‌دلیل شیوع آنفولانزای مرغی H7 در اوتاگو حدود ۱۶۰ هزار مرغ را معدوم کند.
هلند بالاترین مصرف سرانه تخم‌مرغ را در اروپا دارد و یک هلندی معمولی سالانه ۳۸۷ تخم‌مرغ می‌خورد، بنابراین به‌واسطه تقاضای بسیار زیاد، قیمت‌ها را پایین نگه می‌دارد، بااین‌حال در سال ۲۰۲۱ تمام سیستم‌های قفس را غیرقانونی اعلام کرد و این امر قیمت تخم‌مرغ را به‌شدت افزایش داد. علاوه‌بر این هلند نیز همچون همسایه خود بلژیک، مقررات سختگیرانه انتشار نیتروژن را وضع کرد که این امر بسیاری از مزارع را به کاهش تولید یا تعطیلی کامل سوق داد، عرضه داخلی تخم‌مرغ را محدود کرد و به افزایش قیمت‌ها منجر شد.
اتریش یکی از معدود کشورهایی است که پرورش تخم‌مرغ در قفس را به‌طور کامل ممنوع کرده است. این اقدام گامی بلند برای رفاه حیوانات محسوب می‌شود، اما هزینه بیشتری برای مصرف‌کنندگان دارد. این کشور همچنین با کمبود تخم‌مرغ به‌ویژه انواع ارگانیک و آزاد روبه‌روست، به‌ویژه که شیوع آنفولانزای مرغی در پاییز گذشته، با از بین رفتن ۲۰۰ هزار از ۷.۳ میلیون مرغ تخم‌گذار این کشور همراه بود و عرضه تخم‌مرغ را در طول فصل گردشگری زمستانی پرتقاضا تحت فشار قرار داد. بااین‌حال اتریش از نظر تخم‌مرغ خودکفا است و ۹۰ درصد نیاز خود را تولید می‌کند. انتظار می‌رود که کمبود این محصول در اتریش تا عید پاک امسال کاهش پیدا کند.
استرالیا و همسایگان قاره‌ای آن، از جمله نیوزلند و جزایر اقیانوس آرام، عاری از زیرگروه H5 آنفولانزای مرغی هستند که در سراسر جهان در حال پخش است، اما از ویرانی‌های ناشی از این بیماری در امان نمانده‌اند. استرالیا در عوض سال گذشته با شیوع زیرگروه H7 این آنفلوآنزا روبه‌رو و شاهد بزرگ‌ترین شیوع آنفولانزای پرندگان بود که به معدوم‌سازی دو میلیون مرغ منجر شد. پیامدهای شیوع این بیماری و عوامل دیگری همچون حذف تدریجی پرورش مرغ تخم‌گذار در قفس، به کمبود گسترده و افزایش قیمت تخم‌مرغ در این کشور منجر شده است.
آمریکا به‌عنوان سومین تولیدکننده بزرگ تخم‌مرغ در جهان، خانه کارخانه‌های بزرگ متعدد و تولیدکننده تخم‌مرغ تجاری پیشرو در جهان است. عملیات پرورش مرغ در مقیاس بزرگ، همراه با سهل‌انگاری‌های امنیت زیستی و مهار ضعیف بیماری‌های طیور، به شیوع گسترده آنفولانزای مرغی در این کشور منجر شده که با مرگ انبوه مرغ‌ها به‌دلیل بیماری یا کشتارهای پیشگیرانه همراه بوده است.
علاوه‌بر این، آتش‌سوزی در تأسیسات پرورش تخم‌مرغ در آمریکا منجر به خسارات قابل‌توجهی شده است. در سال گذشته، ۳۹.۹ میلیون مرغ تجاری در ۱۲ ایالت آمریکا تلف شدند و آنفولانزای مرغی تخم‌های پرورشی و آزاد در این کشور را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
تعداد زیاد تلفات موجب افزایش سرسام‌آور قیمت تخم‌مرغ در ایالات متحده آمریکا شده است و اقدامات ناامیدکننده‌ای را از دزدی‌های تخم‌مرغ گرفته تا پرورش مرغ‌های تخم‌گذار خانگی را افزایش داده است. این وضعیت همچنین بر دولت ترامپ سایه افکنده که با انتقادهای فزاینده‌ای به‌دلیل مدیریت بحران تورم و هزینه بالای اقلام ضروری مواجه است.
تخم‌مرغ برای غذاهای فرانسوی مهم است و در املت کلاسیک، سوفله، کیش لورن و بسیاری دیگر از غذاهای سنتی وجود دارد. فرانسه مزارع جدید پرورش مرغ در قفس را در سال ۲۰۱۸ ممنوع کرد و این امر قیمت‌ها را افزایش داد. بااین‌حال هزینه‌ها به‌نسبت ثابت مانده است. در زمینه آنفلوآنزای مرغی نیز این کشور به‌سختی تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد که علت آن تا حد زیادی فعالیت کمپین واکسیناسیون اردک‌ها به‌عنوان ناقلان ویروس‌های مرغی است. بااین‌وجود مقامات فرانسوی در نوامبر گذشته سطح خطر ابتلاء به این بیماری را «بالا» اعلام کردند.
سوئد مدت‌ها قبل از اعمال ممنوعیت در اتحادیه اروپا قفس‌های پرورش مرغ را در سال ۱۹۸۹ ممنوع کرد و تمام تخم‌مرغ‌های این کشور از مرغ‌های آزاد پرورش‌یافته در قفس‌های غنی شده یا انبارها تهیه می‌شود. سوئد از معدود کشورهایی است که اجازه شستن تخم‌مرغ‌ها را می‌دهد، اگرچه تخم‌مرغ‌های شسته‌نشده نیز در آنجا موجود است. اما روند سوئدی با رویکرد آمریکایی متفاوت است و از تخریب کوتیکول جلوگیری می‌کند، به این ترتیب از نفوذ باکتری‌ها و سایر میکروب‌ها به پوسته جلوگیری می‌شود و با وجود شسته شدن، نیازی به نگهداری تخم‌مرغ‌های سوئدی در یخچال نیست.
بریتانیا حتی پس از برگزیت به ممنوعیت اتحادیه اروپا برای تخم‌مرغ‌های پرورشی در قفس پای‌بند ماند که در سال ۲۰۱۲ آغاز شد و همه سوپرمارکت‌های بزرگ فعال در این کشور متعهد شدند تا سال ۲۰۲۵ فروش تخم‌مرغ‌های غنی‌شده در قفس‌های کلنی را متوقف کنند.
از سوی دیگر ۱.۸ از ۳۳ میلیون پرنده این کشور تا فوریه ۲۰۲۵ به دلیل شیوع آنفولانزای پرندگان معدوم شده‌اند. این امر به قیمت به‌نسبت بالای تخم‌مرغ در این کشور منجر شد، بااین‌حال بریتانیا نسبت به ایالات متحده آمریکا در برابر بحران تخم‌مرغ بسیار کمتر آسیب‌پذیر است، زیرا مزارع این کشور مقیاس بسیار کوچک‌تری دارند.
شیلیایی‌ها به‌طور قابل‌توجهی بیشتر از مردم سایر مناطق آمریکای لاتین برای تخم‌مرغ هزینه می‌کنند. این محصول در شیلی چندان محبوب نیست و مصرف به‌نسبت پایینی دارد، بنابراین گران است. از دیگر دلایل قیمت بالای تخم‌مرغ در شیلی می‌توان به شیوع آنفولانزای مرغی و هزینه گزاف خوراک مرغ در این کشور اشاره کرد.
قیمت تخم‌مرغ در بلژیک طی ماه‌های اخیر افزایش داشته و میانگین آن در حال حاضر ۳.۵۳ دلار است. عوامل متعددی ازجمله شیوع آنفولانزای مرغی و قوانین سختگیرانه‌تر در مورد رفاه حیوانات و انتشار نیتروژن در افزایش این قیمت موثرند. مقررات جدید منجر به تولید مرغ‌داری‌های کمتر در این کشور شده، عرضه تخم‌مرغ را محدود کرده و قیمت‌ها را افزایش داده است.
مزارع پرورش تخم‌مرغ کانادا بسیار کوچک‌تر از مزارع موجود در آمریکاست و به‌طور متوسط هر کدام ۲۵ هزار مرغ تخم‌گذار دارند، حال آنکه مزارع آمریکایی بزرگ و پر از میلیون‌ها مرغ است. به همین دلیل کانادا در برابر شیوع ویرانگر آنفولانزای مرغی بسیار محافظت می‌شود و دچار بحران تخم‌مرغ نمی‌شود. مهار شیوع بیماری در کانادا بسیار ساده‌تر است و در نتیجه پرندگان بسیار کمتری باید معدوم شوند. بااین‌حال کانادا در حال حذف تدریجی قفس‌های پرورش مرغ است که انتظار می‌رود تا سال ۲۰۳۶ اجرایی شود.
استانداردهای رفاهی بالاتر اتحادیه اروپا به‌معنای قیمت‌های خرده‌فروشی بالاتر است، بااین‌حال بسیاری از مصرف‌کنندگان مایلند برای رفتار انسانی‌تر با مرغ‌ها حق بیمه بپردازند. آلمان قدمی فراتر برداشته و تخم‌گذاری در قفس را ممنوع کرده است. این ممنوعیت در پایان سال جاری اجرایی می‌شود. از اول ژانویه ۲۰۲۶، تنها تخم‌گذاری مرغ‌ها در انبارها و فضاهای آزاد مجاز خواهد بود.
آلمان شیوع آنفولانزای مرغی را تجربه، اما با موفقیت مهار کرد، حال آنکه جوجه‌های آزاد بیشتر در معرض خطر ابتلاء به آنفولانزای پرندگان هستند، بااین‌وجود شیوع بیماری در مزارع کارخانه‌ای ویرانگرتر است، زیرا محصور کردن حیوانات در کنار یکدیگر، گسترش سریع بیماری را تسهیل می‌کند.
سنگاپور بخش عمده‌ای از تخم‌مرغ‌های خود را وارد می‌کند که این امر در قیمت‌های خرده‌فروشی منعکس می‌شود. این دولت‌شهر مدت‌هاست که برای عرضه تخم‌مرغ به مالزی متکی بوده است، اما در شرایطی که مالزی با کمبود مواجه است، سنگاپور مجبور شد واردات تخم‌مرغ خود را متنوع کند و شبکه عرضه خود را گسترش دهد تا طیف وسیع‌تری از کشورها را در برگیرد. این کشور کوچک اکنون از مناطق دوردستی همچون ترکیه، لهستان و اسپانیا تخم‌مرغ وارد می‌کند.
