دیابت نوع ۲ یکی از بیماری‌های شایع در میان سالمندان است که نیاز به مدیریت دارویی مستمر دارد. در کنار تأثیر این بیماری بر سلامت جسمی، ارتباط آن با مشکلات روانی، از جمله افسردگی، مورد توجه پژوهشگران قرار دارد. در پژوهشی جدید، دانشمندان بررسی کرده‌اند که آیا برخی داروهای دیابت می‌توانند بر کاهش خطر افسردگی تأثیر داشته باشند.
به گزارش ایسنا، دیابت نوع ۲ علاوه بر مشکلاتی مانند افزایش قند خون، می‌تواند تأثیراتی بر سلامت روان نیز داشته باشد. بسیاری از افراد مبتلا به دیابت، به دلیل تغییرات در سبک زندگی، استرس ناشی از کنترل بیماری و اثرات متابولیکی، در معرض خطر افسردگی قرار دارند.
شناخت عواملی که می‌توانند در کاهش این خطر مؤثر باشند، می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی این بیماران کمک کند. برخی مطالعات پیشین نشان داده‌اند که داروهای مورد استفاده برای کنترل قند خون ممکن است بر عملکرد مغز نیز اثر بگذارند، اما شواهد علمی در این زمینه محدود و بعضاً ضد و نقیض بوده است.
با توجه به این موضوع، نیاز به پژوهش‌های گسترده‌تر برای بررسی تأثیر داروهای دیابت بر سلامت روان احساس می‌شود. برخی داروهای دیابت، به دلیل تأثیر بر عملکرد مغز و عبور از سد خونی-مغزی، ممکن است در کاهش علائم افسردگی نقش داشته باشند. اما تاکنون مشخص نبوده که آیا این اثرات در مقایسه با سایر داروهای دیابت تفاوت معناداری دارد یا خیر.
گروهی از پژوهشگران دانشگاه فلوریدا با استفاده از داده‌های ملی بیمه درمانی آمریکا، مطالعه‌ای را در این زمینه انجام داده‌اند. آن‌ها بررسی کرده‌اند که آیا داروهای جدیدتر دیابت، از جمله آگونیست‌های گیرنده GLP-۱، در مقایسه با سایر داروهای رایج مانند مهارکننده‌های SGLT-۲ و DPP-۴، تأثیری بر کاهش خطر افسردگی دارند یا خیر.
در این پژوهش، اطلاعات مربوط به سالمندان مبتلا به دیابت نوع ۲ که بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۰ درمان خود را با یکی از این سه گروه دارویی آغاز کرده بودند، مورد بررسی قرار گرفت. پژوهشگران داده‌های بیش از ۱۴ هزار بیمار را مقایسه کرده و بیماران را تا دو سال پس از شروع درمان تحت نظر داشتند. هدف این تحقیق، مقایسه میزان بروز افسردگی در بین گروه‌های دریافت‌کننده این داروها بود.
نتایج این مطالعه نشان دادند که خطر ابتلا به افسردگی در افرادی که از داروهای GLP-۱RA یعنی داروهای حاوی سماگلوتید استفاده می‌کردند، در مقایسه با افرادی که داروهای SGLT-۲ مصرف می‌کردند، تفاوت قابل توجهی نداشت. با این حال، این گروه دارویی در مقایسه با داروهای DPP-۴، خطر ابتلا به افسردگی را کاهش داد.
این یافته‌ها نشان می‌دهند که ممکن است داروهای GLP-۱RA اثرات مفیدی بر سلامت روان داشته باشند، اما این تأثیرات در مقایسه با همه گروه‌های دارویی یکسان نیست.
این تحقیق نشان می‌دهد که تأثیر داروهای دیابت بر سلامت روان یک موضوع پیچیده است و به عوامل مختلفی بستگی دارد.
از آنجا که دیابت و افسردگی هر دو می‌توانند کیفیت زندگی را به شدت تحت تأثیر قرار دهند، یافته‌های این پژوهش می‌توانند به پزشکان در انتخاب بهتر داروهای دیابت برای بیماران در معرض افسردگی کمک کنند. با این حال، پژوهشگران تأکید می‌کنند که برای تأیید این نتایج و بررسی دقیق‌تر مکانیسم‌های اثرگذاری این داروها، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
این مطالعه در نشریه معتبر «Annals of Internal Medicine» منتشر شده است و یافته‌های آن می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های درمانی برای سالمندان مبتلا به دیابت مؤثر باشند.
