در مسیر چند صدایی
روزنامه خراسان نوشت:
در روز تشییع باشکوه سید حسن نصرالله، رسانه ملی یکی از هوشمندانه‌ترین تصمیمات خود را اتخاذ کرد و با دعوت از چهره‌هایی با رویکردهای متنوع، به‌ویژه سعید جلیلی و محمدجواد ظریف، فضایی برای تحلیل ابعاد شخصیتی، سیاسی و مبارزاتی سید مقاومت فراهم ساخت. این اقدام در شرایطی که اختلافات عمیق سیاسی، فضای عمومی را دربر گرفته، می‌توانست الگویی برای ایجاد زبان مشترک در میان جناح‌های مختلف باشد. اما واکنش‌های پس از این برنامه، نشان داد که برخی جریان‌ها همچنان اختلاف و تقابل را به وحدت و همگرایی ترجیح می‌دهند.
سعید جلیلی و محمدجواد ظریف هر دو در یک قاب تلویزیونی حاضر شدند تا درباره شخصیت و جایگاه سید حسن نصرا... سخن بگویند. این تصمیم، اقدامی نادر در رویکرد رسانه ملی بود که می‌توانست سرآغاز شکل‌گیری یک الگوی جدید در سیاست های رسانه ملی باشد؛ الگویی که بر ایجاد «دیالوگ ملی» استوار است و به جای برجسته‌سازی تقابل‌های جناحی، به سمت تقویت نقاط مشترک حرکت می‌کند. در شرایطی که موضوع مقاومت، عامل هم‌افزایی میان جناح‌های سیاسی کشور محسوب می‌شود، این اقدام می‌توانست به یک مدل رسانه‌ای در مدیریت تضارب آرا تبدیل شود. اما واکنش‌های پس از این برنامه، نشان داد که هنوز برخی جریان‌ها، حتی در چنین موضوعی، بیش از آن که به منافع کلان ملی بیندیشند، درگیر اولویت‌های جناحی و رقابت‌های سیاسی هستند.
در نهایت، اقدام اخیر رسانه ملی را باید به‌عنوان گامی مثبت در مسیر تنوع‌بخشی به روایت‌ها و شکل‌گیری دیالوگ سیاسی در نظر گرفت. اما ادامه این مسیر، نیازمند حمایت جریان‌های مختلف از چنین رویکردی است. اگر رسانه ملی بتواند در مواجهه با فشارهای سیاسی، استقلال خود را حفظ کرده و مسیر دعوت از چهره‌های متنوع را ادامه دهد، می‌توان امید داشت که این الگو به تدریج در فضای رسانه‌ای کشور نهادینه شود. قبلا هم برنامه شیوه چنین رویه ای را شروع کرده بود ولی به دلایل نامعلوم متوقف شده بود.
******
نگران مردم ایران یا کارچاق‌کن تیم ترامپ؟!
روزنامه کیهان نوشت:
رئیس دولت اصلاحات می‌گوید: «مردم می‌گویند بعد از آمدن اقای پزشکیان، بر تورم و ناترازی‌ها افزوده شده اما مسئول این وضعیت دولت نیست، بلکه آنهائی هستند که می‌گفتند تحریم نعمت است. این اوضاع میوه رویکرد و جهت‌گیری است که از سالیان پیش اتخاذ شده و اکنون بروز و ظهور کرده است. گرچه با کمال تأسف، کسانی که قدرت را باختند، سعی می‌کنند این وضع بد را به حساب دولت بگذارند».
سخنان آقای خاتمی از چند جهت قابل‌تأمل است. نخست اینکه اذعان می‌کند تورم بعد از تشکیل دولت مورد حمایت جبهه اصلاحات افزایش یافته است. این، تجربه مردم طی پنج شش ماه اخیر است و نمی‌توان روند فعلی را صرفاً به تحریم‌هایی که طی دهه گذشته تداوم داشته، نسبت داد. هرچند که در این زمینه، برخی مدعیان حمایت از دولت به‌خاطر بزرگنمایی تحریم‌ها و اظهار عجز پیاپی در مقابل تهدیدهای غرب، حتماً مؤثر و مقصر بوده‌اند.
نکته دوم، نعل وارونه زدن خاتمی به عنوان یکی از سران فتنه درباره نقش تحریم‌هاست. او بهتر از هر کس می‌داند که نطفه تحریم‌های موسوم به فلج‌کننده، پس از شکست فتنه سبز در سال ۱۳۸۸، با پیشنهاد برخی فتنه‌گران و در حمایت از آنها بسته شد. پس از آن هم بهره‌بردار اول و آخر فشارهای تحریمی دشمن، همین جریان آلوده به فتنه است که در انتخابات مختلف، با ژست نجات کشور از تحریم‌ها وارد میدان شده و حال آن که گرادهندگان تحریم به دشمن، در درون همین طیف قرار داشته‌اند. حکایت اینان همان مثل معروف است که «خود می‌کُشند و هم تعزیه می‌دارند»!
امثال خاتمی اگر انصاف و حرّیت و شجاعت داشتند، باید اذعان می‌کردند که با ترویج دروغ تقلب در انتخابات ۱۳۸۸، مشارکت اقتدارآفرین ۴۰ میلیونی مردم را تبدیل به ابزار تفرقه و دوقطبی‌سازی کردند؛ سپس در انتخابات چهار سال بعد، از تحریم‌های خصمانه دشمن سکویی تبلیغاتی برای متهم‌کردن نظام و انقلاب و تبرئه رژیم خبیث آمریکا ساختند؛ آنگاه اعتماد به شیطان بزرگ و دادن امتیازات نقد در مقابل وعده نسیه را بزک کردند، اما با این وجود، نتیجه این رویکرد منافقانه و غیرمسئولانه را به دیگران نسبت می‌دهند؟!
خاتمی در حالی از تعامل سخن می‌گوید که طرف آمریکایی دنبال باج‌خواهی و دیکته کردن (نه تعامل) است و این الگوی استکباری را حتی به متحدان خود توسعه داده است. در این وضعیت باید پرسید که خاتمی نگران مردم ایران است یا در نقش پایور و کارچاق‌کن تیم ترامپ نقش‌آفرینی می‌کند؟
******
دفاع از مدیران دوتابعیتی!
روزنامه هم‌میهن نوشت:
برخی افراد و گروه‌های سیاسی گرچه می‌دانند ضعیف شده‌اند یا به بن‌بست رسیده‌اند و امیدی به آینده ندارند؛ ولی درعین‌حال، برای پوشاندن یا عدم‌اقرار به ضعف خود، می‌کوشند قدرت‌نمایی کنند و خود را در جایگاه اقتدار نشان دهند. به تعبیری فرارروبه‌جلو می‌کنند. نمونه آن، آواز خواندن افراد در تاریکی شب است که یک سازوکار دفاعی برای غلبه بر ترس ناشی از تاریکی است.
اگر از این زاویه نگاه کنیم، بسیاری از مصوبات مجلس برخلاف ظاهر تهاجمی آن، واقعیتی تدافعی و حکایت از ترس و فقدان اعتماد به نفس می‌کند. ترس از دست دادن همه‌چیز خود. قوانین مربوط به پوشش زنان، فضای مجازی، فرزندآوری، و نیز مصوبه «نحوه انتصاب اشخاص در مشاغل حساس» همگی از این نوع اقدامات است؛ به‌ویژه این آخری مصداق روشن فرارروبه‌جلوست. چرا چنین ادعایی وجود دارد؟
مصوبه‌هایی مثل پوشش زنان نشان داد که اولین و بدیهی‌ترین شرط یک قانون را که قابلیت اجرایی شدن باشد، نداشته است. با توقف اجرای آن، برخی نمایندگان معترض شدند که مجلس را تعطیل کنید؛ اگر قرار است مصوبات آن اجرا نشود. درحالی‌که ماجرا برعکس بود.
باید دیگران مدعی تعطیلی مجلس می‌شدند؛ چراکه مصوباتش غیرقابل‌اجراست. مجلسی که مصوبه‌‌هایش هیچ‌کدام یا اغلب ویژگی‌های پیش‌گفته را ندارد، قادر به قانون‌نویسی که مطابق نیازهای جامعه باشد، نیست. نمونه مهم دیگر آن همان قانونی است که الان به‌صورت نیم‌بند اجرا می‌شود؛ یعنی «قانون نحوه انتصاب اشخاص در مشاغل حساس»
این نوع تابعیت داشتن برای جامعه‌ای که تحت تحریم است، اتفاقاً می‌تواند نقطه‌قوت باشد و به کشور خدمت کند. این به معنای آن نیست که هر کس تابعیت دومی هم داشت، خوب است؛ بلکه به معنای آن است که لزوماً منفی هم نیست. تابعیت‌های دوم اغلب ناشی از وضعیت خاص است و نه پشت کردن به کشور. چنین مصوباتی ناشی از ترس است و نه اقتدار. دولت باید درباره اصلاح قوانینی که ویژگی یک قانون خوب و کارآمد را ندارند، رایزنی کند و مثل مصوبه پوشش درخواست رفع مانع را بدهد.
******
آذری جهرمی با دولت قهر کرده است؟
محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات دولت دوازدهم و از چهره‌هایی که مسعود پزشکیان را در انتخابات ریاست‌جمهوری همراهی کرد، می‌گوید که هیچ ارتباطی با دولت چهاردهم ندارد و همین مسئله احتمالاتی را در خصوص تایید گمانه‌زنی‌های پیشین مبنی بر اختلافات او با دولت‌مردان ایجاد کرده است.
آذری جهرمی در گفت‌وگو با ایلنا در پاسخ به این سوال که در ایام انتخابات از جمله افرادی بودید که وعده رفع فیلترها در دولت پزشکیان را دادید اما تا به امروز فقط واتساپ رفع فیلتر شد، چرا این وعده مهم دولت پزشکیان تا به امروز به اجرا نرسیده و در این مدت ساکت بودید، اظهار داشت: « اگر من در این شرایط حرف بزنم آقایانی که باید فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی را باز کنند احساس دو قطبی می‌کنند و اجازه رفع فیلتر را نمی‌دهند و سکوت من برای باز شدن فضا است.»
وی ادامه داد: «باید در این شرایط فارغ از دوقطبی ها اجازه دهیم که سیاست‌های رفع فیلتر ادامه پیدا کند.»
وزیر اسبق ارتباطات تاکید کرد: «دولت مدعی است که یک برنامه سه گامی برای رفع فیلتر را انجام دهد و گام اول را انجام داده و واتساپ و گوگل پلی رفع فیلتر شده است.»
اذری جهرمی گفت: «از برنامه دولت برای اجرای دو گام دیگر خبر خاصی ندارم چراکه هیچ اتصال و ارتباطی با بدنه دولت ندارم و مانند مردم اخبار را از رسانه‌ها دنبال می‌کنم و ظاهراً آقای رییس جمهور دستور دادند که قبل عید گام دوم این برنامه اجرا برسد و یوتیوب و تلگرام رفع فیلتر می‌شود.»
وی ادامه داد: «اخبار ویژه‌ای ندارم و در دولت هم حضور ندارم.»
******
موضع لاریجانی درباره احتمال بروز جنگ میان ایران و آمریکا
محمدجواد لاریجانی، تحلیلگر و فعال سیاسی اصولگرا در گفت‌وگو با ایلنا، درباره وقوع جنگ با آمریکا به دلیل عدم مذاکره گفت: «اینکه اگر ما با آمریکا مذاکره نکنیم، جنگ اتفاق می‌افتد این ادعا پایه‌ای ندارد لااقل من دلیل محکمی برایش نمی‌بینم.»
لاریجانی ادامه داد: «البته من نمی‌توانم پیغمبرانه پیش‌بینی کنم که جنگ می‌شود یا نمی‌شود همیشه ممکن است یک حاکم کم عقلی به کشور ما تجاوز کند و ما هم همیشه باید آماده پاسخگویی باشیم اما این دوگانه درست نیست.»
وی تاکید کرد: «ما راهمان این است که باید فکر کنیم و اینطور ارزیابی کنیم که دولت آمریکا با مذاکره تحریم‌های عمده را برنمی‌دارد مگر اینکه از ما یک خواسته‌هایی داشته باشد که با استقلال و آزادی ما منافات دارد و بخواهد ما آن را بپذیریم مثل کاری که دارد با اوکراین می‌کند.»
لاریجانی خاطرنشان کرد: «ما راهمان این است که با استفاده از سایر امکانات بتوانیم به تدریج اثر تحریم‌ها را کاهش دهیم و شاید روزی آنها را بی‌اثر کنیم، این اثرات که کاهش پیدا کند خود آمریکا می‌فهمد این راه به درد نمی‌خورد اما آیا امکان‌پذیر است؟ از لحاظ فنی من فکر می‌کنم امکان‌پذیر است.»
وی درباره اینکه سیاست همسایگی ما در این شرایط باید چگونه باشد، گفت: «این سیاست، سیاست ثابتی در ایران بوده است به خصوص در دولت شهید رئیسی این رویه فعال‌تر شد و آقای پزشکیان هم آن را با قدرت پیش می‌برند.»
لاریجانی یادآور شد: «به نظرم توافق‌نامه همکاری‌های استراتژیک با روسیه دستاورد بزرگی برای دولت است همینطور با چین، سیاست‌های آقای پزشکیان بسیار سیاست‌های درستی است.»
وی گفت: «البته ما باید واقع‌بین باشیم حکومت‌های اطراف ما ملاحظات خودشان را دارند اما عمدتاً منافعشان در همکاری با ماست. ایران یک کشور توانمند و پرتوان است و در جای بسیار مهمی قرار دارد لذا ما گزینه‌های بسیار فراوانی داریم فقط باید زرنگ باشیم و از آنها استفاده کنیم.»
******
سبقت رائفی‌پور از پایداری‌ها؟
روزنامه آرمان ملی نوشت:
بعد از تجربه اصولگراها در انتخابات سال گذشته مجلس که با لیست‌های متنوع وارد کارزار انتخابات شدند و نتوانستند در یک لیست نهایی به جمع‌بندی برسند و نیز با توجه به اختلافاتی که در انتخاب کاندیدای مشخص برای انتخابات ریاست جمهوری بروز کرد، باید بگوییم که روند شکاف در بین اصولگراها همچنان ادامه دارد.
در گزارش‌هایی به شکاف در جریان اصولگرایی اشاره کرده‌ایم ولی عموما اختلافات تندروها و اصولگراهای معتدلی و نواصولگراهای قالیبافی بود ولی حالا باید به شکاف در جزیره تندروها اشاره کنیم. شکافی که شاید کمتر کسی می‌توانست پیش‌بینی کند. دبیرکل جبهه صبح ایران در جدیدترین اظهارات خود در فضای مجازی بدون اینکه نامی از جبهه پایداری و شانا ببرد، جریان خود را جداشده از اصولگراها و دیگر جریان‌های بهارستان می‌داند که در حال مطالبه‌گری هستند.
علی‌اکبر رائفی‌پور در واکنشی نوشت: «الان نمایندگان سه گروه شده‌اند. گروه اول: صبح ایران و امنا. گروه دوم: قالیبافی‌ها و گروه سوم: هواداران دولت (مستقلین+ اصلاح‌طلبان) و وفاق یعنی حدود دوسوم نمایندگان (گروه دوم+سوم) که کاملا در سکوت بسر می‌برند. در ابتدا تعدادشان بیشتر بود، با اتفاقات اخیر از تعدادشان کاسته شده است».
کمال‌الدین پیرموذن، نماینده سابق مجلس در واکنش به این نوشته دبیرکل جبهه صبح ایران به «آرمان ملی» می‌گوید: «افراطی‌ها در حال رشد در فضای سیاسی ایران هستند و با توجه به اظهاراتشان هم باید بگوییم از کارایی لازم برخوردار نیستند. گفته‌های شخصی مانند رائفی‌پور همواره جوانان، اقوام و اقلیت‌ها را از حاکمیت دور کرده ولی مشاهده می‌کنیم که با همان چند درصد رأیی که دارند می‌خواهند برای همه تصمیم‌گیری کنند. در مورد اینکه چرا به جبهه پایداری اشاره نکرده باید بگوییم که شکاف و سهم‌خواهی‌ها در بین تندروها افزایش پیدا کرده است. دبیرکل جبهه صبح ایران به‌خوبی می‌داند که جدایی آنها از پایداری‌ها باید از یک‌جایی آغاز شود و اکنون مشاهده می‌کنیم در اظهاراتش به نام پایداری‌ها اشاره نمی‌کند. این رادیکال‌ها که غلامعلی حدادعادل آنها را پاچوشِ چنار خوانده بود، حالا می‌خواهند از جریان پایداری که به‌نوعی پسرعموی یکدیگر محسوب می‌شوند، سبقت بگیرد. به‌همین دلیل است که نامی از پایداری‌ها به میان نمی‌آورد تا خودش را میدان‌دار جریان تندروها بداند. توجه داشته باشید که جریان‌هایی مانند شریان، جبهه صبح ایران و... همه زیرمجموعه پایداری‌ها محسوب می‌شوند ولی اکنون در بین همین پسرعموها هم شاهد اختلافاتی هستیم».
******
دولت وفاق در چنبره وفاق گرفتار شد
محمدرضا تاجیک، استاد دانشگاه و فعال سیاسی اصلاح طلب طی یادداشتی در سایت انصاف‌نیوز نوشت:
«ایران، امروز ناخوش است و به انواع بیماری‌های اجتماعی و سیاسی و هویتی و اقتصادی و فرهنگی و… گرفتار، و سخت نیازمند طبیبی که آن دارو و درمان که می‌کند، اگر شفا نمی‌دهد، بر رنج و درد و بیماری نیفزاید.
در خیال و رویا و فانتزی بسیاری، دولت وفاق، اگرچه نه طبیب جمله دردهای آنان، که طبیب دردناافزای تصویر و تصور می‌شد. به بیان دیگر، این مردمان را از سرکنگبین تدبیر این دولت غیر از صفرانیفزودن، طلب دیگری نبود. اما ظاهرا بار دیگر غلط کردند خیال.
دولت وفاق، در چنبره‌ی شعار خویش (وفاق) گرفتار آمد و جمعی که از امکان و استعداد جمعیت‌شدگی برخوردار نیستند، دولتی نه چندان دولت و نه چندان در خور شرایط پیچیده‌ی کنونی شکل دادند، که اگرچه تلاش دارد جزئی از راه‌حل مشکلات باشد، اما از انسجام و اقتدار و دانش لازم برای تحقق این مهم برخوردار نیست. دولت وفاق، اگر می‌خواهد مرهمی باشد بر زخم‌های گوناگون ایرانِ امروز، بیش از هر چیز، نیازمند وفاق با خویش به‌مثابه یک دولت (در معنای دقیق کلمه) است، نیازمند وفاق با سیاست و مدیریت (به‌مثابه علم و هنر و فن حکومت‌مندی) است، نیازمند وفاق با علم و عقل است، نیازمند وفاق با واقعیت‌های ایران و جهان است، نیازمند وفاق با نخبگان نظری و عملی جامعه است، نیازمند وفاق با مردمان است.
ایرانِ امروز، در یکی از پیچیده‌ترین تقاطع‌های تاریخی خود ایستاده است و براساس تجربه‌ای دیرینه، فردایی بهتر را امید ندارد. تنها دولتی در این شرایط امکان کار و کارآمدی دارد که نخست بتواند با امیدها و آرزوها و باورها و اعتمادهای ازدست‌‌رفته‌ی مردم، نوعی وفاق ذهنی و روحی و روانی و احساسی و عقلایی برقرار کند.»
******
اگر پزشکیان رئیس‌جمهور نبود، مقابل قیمت دلار و تعطیلی‌ها سکوت می‌کرد؟
در جریان جلسه علنی امروز مجلس شورای‌اسلامی، محمد منان رئیسی، نماینده مردم قم طی تذکری خطاب به رئیس مجلس با اشاره به وضعیت نامطلوب در حوزه انرژی و کم‌کاری وزارت نفت در تامین سوخت نیروگاه‌ها اظهار داشت: «شما اول مجلس گفتید که سه شنبه ها موضوعات نظارتی بررسی می شود، متاسفانه تعطیلی کشور در روزهای اخیر مشاهده می شود و این تعطیلی به دلیل ناترازی انرژی بیان شده است.»
وی افزود: «در این خصوص چند ماه گذشته سوالی از وزیر نفت مطرح کردم تا وزیر در صحن پاسخگوی قصور در ذخیره سازی به موقع سوخت نیروگاه ها باشد اما چرا این موضوع در دستورکار نیامده است؟»
منان رئیسی تصریح کرد: «با معاون رئیس مجلس در این خصوص صحبت شد و ایشان اعلام کردند که به دلیل اینکه بحث شوراها اولویت دارد، سه شنبه این هفته موضوع شوراها بررسی خواهد شد و سپس وارد بحث بودجه می شویم.»
این نماینده مجلس بیان کرد: «در خصوص تعطیلات کشور مردم اعتراضات بسیاری را به ما نمایندگان اعلام داشتند بنابراین باید اعلام شود که پاسخگوی این تعطیلات چه کسی است، لذا وزیر نفت باید در این خصوص توضیحات لازم را ارائه کند.»
نماینده مردم قم در مجلس ادامه داد: «شورایعالی امنیت ملی وزارت نفت را مسئول تامین روزانه سوخت به میزان ۲۱۵ میلیون لیتر برای نیروگاه ها کرده است اما این اتفاق نیفتاده است لذا باید این وزارتخانه پاسخ قصور خود را در این خصوص بدهد.»
منان رئیسی در پایان اظهارات خود خاطرنشان کرد: «آقای قالیباف، ما هم قائل به وفاق هستیم اما اگر شما امروز رئیس‌جمهور بودید، آقای پزشکیان در مجلس نشسته بود و آیا آقای پزشکیان در مقابل دلار ۹۵ هزار تومانی و تعطیلی هر روزه مملکت سکوت می‌کرد؟ قطعاً نمی‌کرد. چرا ما باید ساکت باشیم؟!»
