مراسم تجلیل از رضا عامری، مترجم پیشکسوت ادبیات معاصر عربی، با حضور جمعی از اهالی فرهنگ و ادب در سالن اجتماعات کتابخانه خوزستانشناسی اهواز برگزار شد.
در این مراسم ابتدا دکتر محمد حمادی، مترجم، پژوهشگر و استاد دانشگاه، سخنرانی جامعی درباره اهمیت ترجمه رمان عربی و احیای پیوندهای تاریخی میان زبانهای فارسی و عربی ارائه کرد.
دکتر حمادی در ابتدای سخنان خود با استناد به گفتههای الکساندر پوشکین و امبرتو اکو، مترجمان را «پیکهای تمدن» و حلقهای کلیدی در انتقال فرهنگها دانست و بر نقش حیاتی ترجمه در گسترش ارتباطات فرهنگی تأکید کرد. وی سپس با تشریح چرخه اقتصادی ترجمه رمان در ایران، به چالشهای موجود در این حوزه پرداخت و عوامل دخیل در آن را به چهار عنصر نویسنده، مترجم، ناشر و مخاطب تقسیم کرد.
در بخش دیگری از سخنرانی، دکتر حمادی به راهکارهایی برای تقویت ترجمه رمان عربی به فارسی و بالعکس اشاره کرد. وی پیشنهاد داد که نهادهای فرهنگی ایران و کشورهای عربی با ایجاد برنامههای مشترک، کارگاههای آموزشی، و جشنوارههای ادبی، این تبادل فرهنگی را هدفمند سازند. همچنین تأکید کرد که انتخاب رمانهایی با مضامین مشترک تاریخی و فرهنگی، استفاده از پلتفرمهای دیجیتال، و تقویت آموزش مترجمان متخصص میتواند به بهبود کیفیت و گسترش این حوزه کمک کند.
سخنران این مراسم، منفعت و فواید این اقدام را برای هر دو طرف تشریح کرد و اظهار داشت که ترجمه رمانهای عربی میتواند ادبیات معاصر فارسی را غنیتر کند، دیپلماسی فرهنگی ایران را تقویت نماید، و بازار نشر را گسترش دهد. برای کشورهای عربی نیز این تبادل به شناخت بهتر فرهنگ ایران، گسترش همکاریهای فرهنگی، ادبی، و تقویت اقتصاد نشر منجر خواهد شد.
دکتر حمادی در ادامه با هشدار درباره عواقب ترجمههای ضعیف، گفت: «ترجمه بیکیفیت نهتنها به تقارب فرهنگی کمک نمیکند، بلکه با تحریف تصویر فرهنگی کشور زبان مبدأ، کاهش اعتبار ادبی و تشدید کلیشهها، به روابط میان ملتها آسیب میزند.» وی همچنین خودانتقادی را ابزاری ضروری برای مترجمان دانست و بر لزوم بازنگری و بازخوانی آثار منتشر شده پیش از نوبت چاپ جدید، گوش دادن به نقدهای سازنده، و یادگیری مداوم تأکید کرد و افزود که این امر در غیاب نقد آکادمیک، میتواند راهگشا باشد.
دربخش دوم مراسم، دکترفاضل خمیسی کنشگر اجتماعی وفرهنگی به آسیب شناسی ترجمه ادبیات معاصرعربی به فارسی پرداخت.
بخشِ سوم وپایانی مراسم با نمایشِ فیلم مستندی درباره رضاعامری به کارگردانی حبیب باوی ساجد آغاز شد ودر ادامه رضاعامری درباره اهمیت ترجمه ادبیات عرب وپیشینه آن سخنرانی کرد.
عامری ترجمه ادبیات عرب را مرتبط با جنبش داستان نویسی جنوب دانست و با ارائه نمونه های داستانی از آثار عدنان غریفی ومسعود میناوی، این موضوع را بسط وگسترش داد وگفت : ترجمه ادبیات عرب حفره ای بود که توسط مترجمان عرب در جنوب کشور به تدریج درحال ترمیم شدن است.
در پایان، این مراسم به پاس فعالیت چندین ساله رضا عامری، مترجم پیشکسوت، با حضور دکترخلیل ناصری پور، مدیرکتابخانه خوزستان شناسی و پیشکسوتان فرهنگ وهنر، لوح تقدیر وهدایایی به وی اهداء گردید.
رضا عامری متولد 1332 در آبادان متولد شده، دانشآموخته کارشناسی زبان و ادبیات عرب در دانشگاه آزاد شیراز است.
وی اولین مقالههایش را در مجله آدینه نوشت و سپس با نشریات روزگار وصل، معیار، نافه، کارنامه، عصر پنجشنبه، پاپریک، هفت، هفتاد و هفت، فردوسی، پگاه و خوانش، فعالیت روزنامهنگاری خود را در زمینه نقد ادبی به ویژه رمان فارسی ادامه داد. اولین ترجمه عامری اثری پژوهشی از «آدونیس» بود که با نام «عرفان شرق، عرفان غرب» در سال 1382 منتشر شد.
وی سپس کتاب «نقشبندان قصه ایرانی» را منتشر کرد که درباره امکانات قصهنویسی هوشنگ گلشیری و بوطیقای روایی فارسی در آثار اوست. «سرچشمههای روایت فارسی و بوطیقای آن» (3 جلد)، «رسالهای در باب رمان فارسی، از زاویه مدرن و مدرنیته»، «روایتهای عرفانی و ساختارهای آن در ادبیات کهن»، «نقشبندان قصه ایرانی»، «نقدی بر آثار سیمین دانشور» و «نقد فارسی؛ آسیب شناسی و افقهای بوطیقایی آن» عناوین پژوهشهای منتشر نشده این نویسنده و مترجم است.
از رضاعامری بیش از ده عنوان رمان عربی به فارسی ترجمه وچاپ ومنتشر شده است.