به گزارش خبرگزاری مهر، نخستین سمپوزیوم مطالعات ایرانشناسی توسط رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اتریش در خانه حکمت ایرانیان وین برگزار شد.
در این مراسم ضمن گرامیداشت پروفسور نصرت الله رستگار، ایران‌شناس ایرانی اتریشی، شخصیت‌هایی چون شوارتز رئیس انیستیتوی ایرانشناسی اتریش نیز حضور داشتند و فرصتی برای بحث در مورد جنبه‌های مختلف مطالعات ایرانشناسی و تبادل آرا و تقویت همکاری‌های علمی بین دو کشور فراهم شد.
رضا غلامی، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اتریش با اشاره به پیچیدگی‌های تعریف ایرانشناسی، آن را به‌عنوان حوزه‌ای میان‌رشته‌ای و چندرشته‌ای توصیف کرد که در آن علوم و رشته‌های مختلف در تعامل و هم‌افزایی با یکدیگر عمل می‌کنند.
این استاد فلسفه سیاسی، مطالعات فرهنگی و تمدنی با تأکید بر گستره جغرافیایی ایرانشناسی، آن را شامل سرزمین‌های پهناور پارسی دانست؛ منطقه‌ای عظیم که در گذشته ده‌ها جامعه با فرهنگ‌های پیشرو را در بر می‌گرفت و امروز به دولت ملت‌های مدرن متعددی تبدیل شده است.
حضور همچنان برقرار روح فرهنگ و تمدن ایرانی در منطقه
وی افزود: با وجود مرزکشی‌های سیاسی و وقوع حوادث گوناگون، روح فرهنگ و تمدن ایرانی همچنان در این منطقه حضور دارد. با این حال، برخی از جوامع در شمال، شرق، غرب و جنوب ایران فعلی، بخش‌هایی از فرهنگ ایرانی خود را در گذر زمان از دست داده‌اند، اما فرهنگ ایرانی با اصرار تاریخی مردم ایران و نقش شکوهمند زبان و ادب فارسی، در قلب این سرزمین، یعنی ایران، زنده مانده است.
غلامی ایرانشناسی را بخشی مرکزی از شرق‌شناسی دانست و گفت: ایران یکی از چهار تمدن تحول‌آفرین تاریخ بشر، در کنار تمدن‌های یونان، مصر و چین به شمار می‌آید. با این حال، شاهد بی‌توجهی یا توجه اندک برخی مراکز شرق‌شناسی به ایرانشناسی و زبان و ادب فارسی هستیم. در شرایطی که تأثیر زبان فارسی در درک شرق، از جمله دنیای اسلام غیرقابل‌انکار است. شرق، برخلاف غرب، وحدت در عین کثرت خود را تا حد زیادی از دست داده، اما همچنان به‌عنوان یک کل پررمز و راز، محققان بسیاری را به خود جذب می‌کند.
رایزن فرهنگی ایران در اتریش به چالش‌های موجود در ایرانشناسی پرداخت و گفت: برخی معتقدند این حوزه رو به افول است یا وجه پرابلماتیک خود را از دست داده اما به نظر می‌رسد نقاط کور بسیاری در این زمینه وجود دارد که نیازمند پژوهش‌اند. یکی از حوزه‌های نادیده‌مانده در ایرانشناسی را می‌توان پیوند میان تاریخ گذشته و معاصر ایران معرفی کرد. با این حال بسیاری از پژوهشگران ایرانی رویدادهای ۱۵۰ سال اخیر را از کار خود کنار گذاشته‌اند. این در شرایطی است هنر یک ایران‌شناس، ساختن پلی میان گذشته و اکنون ایران با بهره‌گیری از نظریه‌هایی مانند دیدگاه ابن‌خلدون، هگل، یا حتی نگاه تکاملی زیستی و دکترین فطرت علامه طباطبایی است.
غلامی ضمن تجلیل از خدمات علمی و فرهنگی، پروفسور نصرت الله رستگار، ایران‌شناس برجسته ایرانی-اتریشی گفت: دکتر رستگار یکی از برجسته‌ترین پژوهشگران ایرانشناسی به شمار می‌آید که بیش از پنجاه سال عمر خود را به این حوزه اختصاص داده و ده‌ها کتاب و مقاله ارزشمند نوشته یا آثار مهمی را تصحیح و احیا کرده است. این ایران‌شناس در آموزش بیش از ۵۰۰ دانشجو در سطوح مختلف نقشی کلیدی ایفا کرده است. او را می‌توان الگویی الهام‌بخش برای پژوهشگران جوان ایرانشناسی دانست.
تجلیل از نقش‌آفرینی فرهنگی رستگار
سبیل ونتکر، معاون امور بین‌الملل آکادمی ملی علوم اتریش که خود از شرق‌شناسان و ایران‌شناسان سرشناس است به تشریح تاریخچه ایرانشناسی در اتریش طی دو قرن و نیم اخیر پرداخت. او همچنین به ظرایف و پیچیدگی‌های ایرانشناسی اشاره کرد و به شرح نکاتی درباره ثمرات این حوزه علمی در تقویت درک فرهنگ و علمی میان جوامع فرهنگی مختلف پرداخت. ونتکر همچنین به کتاب‌ها، افکار و خدمات پژوهشی و آموزشی پروفسور نصرالله رستگار اشاره کرد و امتیازات این فعالیت‌ها را برای جامعه علمی اتریش، ایران و جهان ستود.
مهرنوش طهرانی کارشناس ارشد فرهنگستان زبان و ادب فارسی ایران هم با اشاره به فعالیت‌های علمی پروفسور رستگارتوانمندی‌های منحصر بفرد او در واژه‌گزینی برای زبان فارسی را مورد تأکید قرار داد. او به مصادیق این توانایی در حوزه‌های فلسفه، فناوری و حتی صنعت اشاره کرد و آن را گامی مهم در غنای زبانی فارسی دانست و گفت: او روابطی صمیمی هم با فرهنگستان زبان و ادب فارسی ایران دارد و در همین رابطه چندین هزار صفحه از فیش‌های تحقیقاتی خود را به کتابخانه این فرهنگستان اهدا کرده است که این اقدام نشان از تعهد عمیق او به فرهنگ و زبان فارسی دارد.
پروفسور رستگار نیز در بخش دیگری از این مراسم با قدردانی از برگزاری این برنامه و تشکر از رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اتریش به شرح نکاتی درباره فعالیت‌های مختلف خود در حوزه ایرانشناسی به خصوص ترجمه آلمانی از شاهنامه و تصحیح و احیای فرهنگ‌نامه لغات آلمانی به فارسی طی بیش از سی سال زندگی در اتریش پرداخت.
در پایان این سمپوزیوم، با اهدای لوح سپاس رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به پروفسور نصرت الله رستگار از سال‌ها خدمات علمی و فرهنگی او تقدیر شد.
