همشهری آنلاین - الهام مصدقی راد : همای سعادت بر شانه چالدران در آذربایجان غربی هم نشست ؛ این خبرروز گذشته منتشر شد . ماه گذشته نیز محیط زیست استان قزوین از دیده شدن این پرنده کمیاب در منطقه الموت خبر داده بود اما خبر قدیمی تر به 4 اسفند سال گذشته باز می‌گردد که حاکی از دیده شدن هما در طالقان بود و بعد از آن اظهار نظرهای متفاوت در خصوص آن ؛ پرنده ای که در اسطوره ها و ادبیات کهن ایران جایگاه ویژه ای دارد و همین موضوع ، خبرهای مشاهده اش در نقاط گوناگون را جذاب تر می‌کند.
هما ، همای سعادت یا مرغ استخوان خوار گونه ای از پرندگان شکاری است که از استخوان لاشه پستانداران بزرگ جثه تغذیه می‌کند. قد این پرنده از دم تا نوک بین 90 تا 130 سانتی متر است و بسته به جثه اش 6 تا 13 کیلوگرم وزن دارد .طول بال هایش هنگام باز شدن حدود 3 متر است و تنه ای به رنگ خاکستری مایل به نخودی دارد با بال های تیره .
شکار هما ، سخت و نا ممکن
کمیاب بودن هما ، این پرنده را خاص و افسانه ای کرده است. تعداد این پرنده در دنیا محدود است اما پراکنش وسیعی دارد. در کوهستانهای صخره ای و ارتفاعات بالای 2 هزار متر زندگی می‌کند و همان نقاط را برای جوجه آوری انتخاب می‌کند اما تغذیه اش در دشت هاست؛ به همین دلیل در دشت‌های مشرف به کوهستان ها دیده می‌شود. هما که از جمله کرکس ها محسوب می‌شود ، در آسمان و بالای سر شکار پرواز می‌کند تا دیگر لاشخورها از گوشت پستاندار شکار شده تغذیه کنند ، بعد از رفتن آنها هما به سراغ استخوان های شکار رفته و یکی از آنها را با خودش به ارتفاعات می برد و از آنجا به پایین پرت می‌کند تا خورد شده و قابل خوردن باشد. ایمان ابراهیمی ، پرنده شناس، به همشهری می‌گوید از دلایل سخت و ناممکن بودن شکار هما ،همین پرواز و چرخ زدن دراز مدت او در آسمان است که از آنجا تمام نقاط را زیر نظر دارد و به دام نمی‌افتد. به گفته او به دام انداختن هما حتی برای متخصصین این حوزه و برای انجام مطالعات هم کار سختی است و نیازمند برنامه ریزی طولانی مدت است. به دلیل تمام این سختی ها و کم دیده شدنش از گذشته دور در ادبیات کهن و اساطیر ایران ، به عنوان نماد خوش شانسی و خوش بختی و سعادت نام گرفته است .
هما کمیاب است اما در معرض خطر نیست
هما ، همانطور که در تمام نقاط ایران حضور دارد تقریبا در تمام دنیا هم دیده شده است ، از شمال آفریقا ، تمام اروپا و آسیای میانه اما در دیگر نقاط هم رویت و به دام انداختنش سخت است و بیشتر بر روی موارد زخمی که شکار راحتی دارند و در باغ وحش نگهداری مِی‌شوند مطالعه شده است. این مطالعات نشان داده اسید معده این پرنده بسیار قوی است و توان هضم هر نوع استخوانی را دارد. البته کمیاب بودن هما به معنای در معرض خطر انقراض قرار داشتن این پرنده نیست. کمیاب بودن این پرنده به دلیل کمیاب بودن غذایش است ، ابراهیمی ، پرنده شناس، البته تاکید می‌کند که این پرنده در معرض خطر انقراض قرار ندارد و در کمترین میزان خطز قرار گرفته است. این متخصص معتقد است دنبال کردن اخبار مربوط به هما ، میتواند نقطه شروع خوبی برای شناخت دیگر پرندگان این سرزمین و همچنین توجه به ادبیات و اسطوره ها باشد.
