فرارو-در اندک ساعات باقی مانده تا استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد و دارایی، موافقان و مخالفان استیضاح او بیش از هر زمان دیگری با یکدیگر در تنش قرار دارند. موافقان استیضاح به سیاستهای ارزی اشتباه همتی تاکید دارند و موافقان او میگویند وضعیت سیاست خارجی و بحرانهای این بخش، اجازه تنفس و تصمیم گیریهای بهتر را از تیم اقتصادی دولت سلب کرده است.
به گزارش فرارو، در این شرایط مسعود پزشکیان، در واکنش به طرح استیضاح همتی گفت: «با تغییر آدمها مشکل حل نخواهد شد. اقتصاد و تلاطمهای اقتصادی تأثیر زیادی از اخبار و اتفاقات میگیرد و در این اوضاع که گاهی یک تصمیم حتی در کشورهای دیگر بازار را دچار نوسان میکند؛ با این توصیف خبر استیضاح وزیر اقتصاد هم به بیثباتی بازار دامن زده است. همواره تاکید کردهام که با دعوا مشکلی حل نخواهد شد.»
این استدلال که بازار و اقتصاد کشور تحت تاثیر استیضاح قرار میگیرد نکتهای است که باز هم در دوگانه موافقان و مخالفان استیضاح به یک بحث جدید تبدیل شده است و اکنون پرسشهایی درباره تاثیر این استیضاح بر بازارها و نوع این تاثیر (منفی یا مثبت) مطرح است. علی قنبری، اقتصاددان و عضو هئیت علمی دانشگاه تربیت مدرس در گفتوگو با فرارو به این پرسشها پاسخ داده است:
علی قنبری به فرارو گفت: «قبل از این که به مسئله استیضاح بپردازیم باید به این نکته دقت کنیم که این حق نمایندگان مجلس است که به عنوان قوه مقننه بر امور دولت ناظر باشند، سوال مطرح کرده، تذکر دهند یا بر اساس وضعیت کشور، از وزرا بازخواست کنند. اما این اقدامات باید در شرایطی مناسب انجام شود که اثرگذار باشد. مسئله استیضاح وزیر اقتصاد و دارایی که این روزها در کانون توجه قرار دارد، از این جهت با ایراد رو به رو است که میتواند با توجه به مدت زمان کوتاهی که از حضور آقای همتی در وزارتخانه گذشته است، مشکل ساز شود. این که آیا این استیضاح میتواند بر بازارها تاثیرگذار باشد یا خیر را باید از این دریچه مورد بررسی قرار داد که هم اکنون وضعیت چگونه است؟ هم اکنون ما نه مناسبات کافی با دیگر کشورها داریم، نه ارزش پول ملی و وضعیت بازار ارز کشور در شرایط مناسبی قرار دارد. درست است که بخشی از التهاب فعلی بازار ارز به خاطر شوک ارزی ناشی از تصمیم آقای همتی است، اما آقای همتی مقصر کاهش ارزش پول ملی یا دیگر مشکلات اقتصادی ریشه دار در اقتصاد کشور نیست.»
وی افزود: «به نظر میرسد طرح استیضاح آقای همتی بیشتر یک تصمیم سیاسی است و به همین دلیل هم سنگینی وزن سیاست در جلسه استیضاح دقیقا میتواند در بازارهای کشور تبلور پیدا کند. ضمن این که اصلا آقای همتی که اختیار تام در اقتصاد کشور ندارد، نه تنها قوای سه گانه در مسائل اقتصادی کشور دخیل هستند بلکه بانک مرکزی، به عنوان متولی اصلی نرخ ارز شناخته میشود. با توجه به همه این ها، حقیقت این است که استیضاح آقای همتی بر بازار ارز (به طور مشخص) تاثیر خواهد داشت ولی معتقدم این تاثیر کوتاه مدت است. وقتی استیضاح در روز ۱۲ اسفند برگزار شود، چه آقای همتی رای کافی برای ادامه کار خود کسب کند و چه رایها به سمت حذف ایشان از مسند وزارت اقتصاد حرکت کند، سیگنالهای ارسالی از استیضاح، عمر طولانی نخواهند داشت. به همین دلیل هم هست که معتقدم در مسئله استیضاح آقای همتی نباید درگیر افراط و تفریط شویم و برای هر دو طرف حق محفوظ است. هر چند که استیضاح آقای همتی را در این مقطع نامناسب و حاصل یک ماجرای سیاسی میدانم.»
این عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس در ادامه گفت: «این نکته را هم فراموش نکنیم که حتی اگر آقای همتی از سمت خود برکنار شوند، ماجرا دو زاویه خواهد داشت. در یک زاویه با التهاب موقت بازار حاصل از بیرون رفتن آقای همتی از وزارتخانه رو به رو هستیم، اما در زاویهای دیگر، وزیر احتمالی جدید را داریم. انتخاب شخصی که کارنامه قوی یا اعتماد بالایی نزد افکار عمومی دارد، میتواند یک سیگنال مثبت موقتی به بازار ارز بدهد. گرچه امیدوارم آقای همتی از جلسه استیضاح موفق و سربلند بیرون بیایند، اما سناریوهای پیش رو تماماً بدبینانه نیست. حقیقت این است که مسائل اقتصادی کشور ما به شکل مستقیم و غیرمستقیم متاثر از وزارت خارجه است و تحریم ها، FATF و توافق، بسیار بیشتر از برخی راهکارهای رایج علم اقتصاد در گشایش وضعیت کشور، تاثیرگذار هستند.»
وی افزود: «به طور کلی تاثیر استیضاح آقای همتی را کوتاه مدت و غیرعمده میبینیم، اما امیدوارم بعد از روز ۱۲ اسفند، تیمهایی که وزاری مختلف آقای پزشکیان در وزارتخانهها چیدهاند، بیش از گذشته روی وعدههایی که نیاز است محقق شوند و راهکارهای برون رفت از وضعیت فعلی متمرکز شوند. با توجه به شرایط سیاست خارجی و آن چه در ۶ ماه اخیر دیدیم، دولت آقای پزشکیان با یکی از سختترین ماموریتهای بعد از انقلاب رو به رو است. این دولت باید در سختترین شرایط به مدیریت ارزش پول ملی، نرخ ارز، تورم، تلاش برای توسعه اقتصادی و مبارزه با کسری بودجه بپردازد؛ بنابراین چه آقای همتی و چه وزیر دیگر، نه فرصت و نه اجازه خطا ندارند. تصمیمهای ارزی از این تاریخ به بعد باید با دانش و آینده نگری بهتری گرفته شوند، گرچه انتظار میرود مجلس نیز مسئله وفاق دولت و مجلس را فراموش نکند و اگر طرحی برای استیضاح دارد، روی مقتضیات زمانی دقت بیشتری داشته باشد.»