در سال‌های اخیر، نرخ اجاره بها همواره با شیب تند صعودی مواجه بوده است. بسیاری از مستاجران با حقوق ثابت یا درآمدهای محدود، از پس هزینه‌های بالای اجاره برنمی‌آیند و مجبور به کوچ به مناطق ارزان‌تر یا حتی شهرهای دیگر می‌شوند. این موضوع، نارضایتی گسترده‌ای در میان خانواده‌ها ایجاد کرده و بسیاری را نگران آینده سرپناه خود ساخته است.
یکی دیگر از دغدغه‌های مهم مستاجران، نامشخص بودن وضعیت قراردادهای اجاره در سال آینده است. برخی موجران به بهانه تورم و گرانی، یا حاضر به تمدید قرارداد نیستند یا اجارهبهای جدید را با افزایش چشمگیری مطالبه می‌کنند. این موضوع، بسیاری از مستاجران را در موقعیت دشواری قرار داده و آن‌ها را مجبور به جست‌وجوی سرپناهی جدید در بازاری ناپایدار کرده است.
هرچند دولت وعده‌هایی مانند تسهیلات ودیعه مسکن و کنترل بازار اجاره را داده، اما بسیاری از این سیاست‌ها به مرحله اجرا نرسیده یا تاثیر چندانی بر کاهش مشکلات مستاجران نداشته است. میزان وام‌های حمایتی در مقایسه با رشد اجارهبها بسیار ناچیز بوده و فرآیند دریافت آن نیز پیچیدگی‌های زیادی دارد.
علاوه بر اجارهبها، افزایش هزینه‌های معیشتی، قبوض خدماتی، مواد غذایی و حمل‌ونقل، فشار بیشتری را بر مستاجران وارد کرده است. بسیاری از خانوارها مجبورند بخش قابل‌توجهی از درآمد خود را برای تأمین سرپناه هزینه کنند و در نتیجه، سایر نیازهای اساسی‌شان دچار بحران می‌شود.
با احتمال افزایش نرخ تورم در سال آینده و تأثیر آن بر بازار مسکن، بسیاری از مستاجران با اضطراب به استقبال سال جدید می‌روند. در نبود یک راهکار مشخص برای تثبیت نرخ اجارهبها، بسیاری از آن‌ها بیم آن دارند که سال آینده مجبور به نقل‌مکان یا کاهش سطح رفاه خود شوند.
در مجموع، وضعیت بازار اجاره مسکن در آستانه سال جدید بحرانی است و نیازمند اقدامات فوری و مؤثر از سوی دولت و نهادهای مسئول است تا امنیت روانی و اقتصادی مستاجران تأمین شود.
متوسط هزینه اجاره‌‌‌نشینی در مناطق کم‌‌‌درآمدنشین پایتخت ماهانه ۹ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است که البته در کنار این رقم اجارهبها، متوسط ۴۵۰ میلیون تومان نیز پول پیش پرداخت می‌شود.
تحقیقات میدانی از بازار اجاره مسکن مناطق ۹ تا ۲۰ تهران که شرق، جنوب، جنوب شرقی و جنوب غربی تهران را دربر می‌گیرد، براساس فایل‌‌‌های موجود واحد مسکونی اجاره‌‌‌ای در محله‌های منتخب این مناطق حاکی است، متوسط «اجارهبهای پیشنهادی» در حال حاضر در این مناطق مترمربعی ۲۲۵ هزار تومان در ماه است.
این رقم بدون دریافت پول پیش برآورد می‌شود.میانگین سن بنا در این فایل‌‌‌ها ۸ سال و میانگین متراژ آپارتمان نیز ۷۸.۵ متر مربع است. براساس سطح مبالغ اجاره، میانگین اجارهبها در شرق تهران (مناطق ۱۳ و ۱۴) ۹.۵ میلیون تومان و میانگین ودیعه نیز ۵۳۰ میلیون تومان است که میزان ودیعه سالانه آپارتمان در این دو منطقه ۲۳.۵ درصد بیشتر از مناطق جنوبی تهران است. میانگین اجارهبهای مناطق جنوبی تهران (جنوب، جنوب شرق و جنوب غرب)، ۹.۱ میلیون تومان و متوسط ودیعه نیز ۴۳۰ میلیون تومان برآورد می‌شود.
تعداد فایل‌‌‌ها بسیار کم است و از این فایل‌‌‌های اندک نیز تقریبا ۹۰درصد رهن کامل بوده و فقط تعداد محدودی فایل رهن به همراه اجاره وجود دارد. منطقه ۱۲ مطابق با روند یک‌ساله خود، همچنان با کمبود فایل مواجه است که تنها چهار محله با نرخ متعارف یافت شد و منطقه ۱۵ نیز برخلاف گذشته با کمبود بیش از حد فایل همراه بوده که فقط چهار محله با نرخ متعارف در بازار اجاره این منطقه یافت شد.
این کمبود فایل هم می‌تواند به دلیل رکود بازار اجاره باشد آن هم با توجه به اینکه نقل و انتقال در دو سه هفته پایانی سال به حداقل می‌‌‌رسد و هم می‌تواند حاکی از تمدید قراردادهای موجران با مستاجران باشد.
