اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری امروز خود (دوشنبه، ۱۳ اسفندماه) ضمن تبریک حلول ماه مبارک رمضان به مردم شریف ایران، گفت: امیدوارم بتوانیم از برکات این ماه استفاده کنیم و ماهی همراه با صلح و برکت برای همه مسلمانان باشد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در ابتدای این نشست با اشاره به تحولات اخیر در عرصه سیاست خارجی در ده روز گذشته، اظهار داشت: در روزهای گذشته و پس از نشست پیشین سخنگویی، رویدادهای مهمی در حوزه دیپلماسی رخ داد و وزارت امور خارجه با تمام توان در راستای تأمین منافع ملی ایران اقدام کرده است. از مهم‌ترین رویدادها در منطقه ما، مراسم بزرگ تشییع دبیران کل مقاومت اسلامی لبنان بود که با مشارکت چشمگیر مردم لبنان و دیگر کشورها همراه شد. هیأت عالی‌رتبه‌ای از ایران نیز در این مراسم حضور داشت. در حاشیه این مراسم، دیدارهای خوبی میان رئیس مجلس و وزیر امور خارجه با مقامات لبنانی صورت گرفت.
بقائی همچنین به سفر وزیر امور خارجه به ژنو اشاره کرد و گفت: سید عباس عراقچی برای شرکت در دو رویداد مهم بین‌المللی، کنفرانس خلع سلاح و شورای حقوق بشر، به ژنو رفت و همچنین دیدارهایی حاشیه‌ای با برخی وزرای امور خارجه، دبیرکل سازمان ملل و کمیسر حقوق بشر داشت. سفر وزرای خارجه سودان، روسیه و مالزی به تهران و نشست‌هایی که در سطح معاونین وزیر امور خارجه در تهران و برخی کشورهای دیگر انجام شد، از دیگر اقدامات مهم دیپلماسی در دو هفته گذشته بود.
بقائی در پاسخ به سوالی در مورد مذاکره رئیس‌جمهور آمریکا با رئیس‌جمهور اوکراین و نوع برخورد صورت گرفته با زلنسکی در این دیدار و پیام این نوع برخورد در روابط بین‌الملل گفت: همه، آنچه که اتفاق افتاد را مشاهده کردند و هر کس می‌تواند برداشت خود را از نحوه گفت‌وگو و مباحثه صورت گرفته داشته باشد.
وی افزود: آنچه که که برای ما مهم است این است که امنیت امری درون‌زا است و اینکه کشورهای منطقه باید برای ایجاد امنیت در منطقه با یکدیگر همکاری کنند و با اتکا به نیروی های درون‌زا در این زمینه اقدام کنند و در این ارتباط به توان هیچ طرف ثالثی امید نداشته باشند. این موضوع سیاست ثابت ایران بوده و ما همواره بر این موضوع تاکید کرده‌ایم که امنیت کالایی نیست که از جایی آن را وارد کرد.
بقائی همچنین به بررسی این موضوع از حیث حقوق بین‌الملل پرداخت و گفت: این اتفاق یک زنگ هشداری است برای اینکه به این سوال پاسخ بدهیم که آیا سیاست و روابط بین‌الملل به قرن نوزدهم رجعت پیدا کرده است؛ زمانی که فقط قدرت و ارعاب نقش ایفا می‌کرده است و آنچه که اکنون از آن به عنوان حقوق بین‌الملل یاد می‌کنیم نتیجه تجربه‌های بسیار سخت و خسارت‌باری مانند وقوع ۲ جنگ جهانی در سطح بین المللی بوده است.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه به نظر وی کشورهای خارجی از استعفای «محمد جواد ظریف» چه پیامی برداشت خواهند کرد و چه برداشتی در این زمینه خواهد داشت خطاب به خبرنگار سوال کننده گفت: قطعاً شما انتظار ندارید که من در مورد تفسیرهای دیگران در مورد تحولات داخلی کشور صحبت کنم.
وی افزود: آنچه که مشخص است این است که ایشان دیدگاه‌های خود را به صورت صریح و مشخص در پیامی که داشتند مطرح کردند.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی در مورد اخبار منتشر شده در ارتباط با سفر یکی از مقامات جهادی افغانستان به ایران گفت: به صورت کلی عرض می‌کنم که جامعه افغانستان، جامعه متکثری است که در آن شخصیت‌ها و احزاب مختلفی حضور دارند و این که کسی به ایران سفری داشته باشد امر عجیبی نیست.
وی خطاب به خبرنگار پرسش کننده گفت: تا آنجایی که من اطلاع دارم آن فردی که مورد اشاره شماست برای سفر درمانی به ایران آمده است.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی با تاکید بر اینکه «جمهوری اسلامی ایران همواره در مورد موضوع هسته‌ای خود متعهد و پایبند به اصول دیپلماتیک بوده است و ما هیچ وقت رویکرد تقابلی نداشته‌ایم؛ چرا که ماهیت فعالیت‌های هسته‌ای ما صلح آمیز است»، گفت: از دیگر سو هیچ توجیهی نمی‌بینیم که دیگران بخواهند بحث تقابل را مطرح کنند.
وی ادامه داد : به صورت طبیعی جواب تقابل، تقابل خواهد بود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوال ایرنا مبنی بر اینکه همزمان با سفر وزیر خارجه و سایر مقام‌های ایرانی به لبنان به منظور شرکت در مراسم تشییع شهید نصرالله، ادعاهایی به نقل از مقام‌های لبنانی درباره نقش ایران در این کشور مطرح شد، گفت: به نظر می‌رسد که رابطه تهران و دولت مستقر در لبنان دستخوش تحولاتی شده است. در این راستا، نقشه‌راه وزارت خارجه دولت چهاردهم برای توسعه و در صورت نیاز ترمیم رابطه با بیروت چیست؟ گفت: رابطه ایران و لبنان تاریخی طولانی و همواره مبتنی بر احترام متقابل بوده است. ما با جامعه لبنان و با کلیت دولت لبنان ارتباط بسیار خوبی داشته و داریم و رابطه ما به عنوان جمهوری اسلامی ایران و لبنان به عنوان دو عضو سازمان ملل متحد، مبتنی بر قواعد شناخته‌شده بین‌المللی است. در عین حال، ما رابطه بسیار نزدیکی با مقاومت لبنان داریم و همیشه اعتقاد داشته و داریم که مقاومت لبنان بخش لاینفک و عاملی بسیار کمک‌کننده و قوام‌بخش به دولت لبنان است.
بقائی تأکید کرد: روابط دو کشور همواره خوب بوده و اگر احیاناً صحبت‌هایی در رابطه با برخی از موضوعات که حادث شده است، شنیده می‌شود، باید گفت که هر دو طرف با نگاهی باز با همدیگر گفت‌وگو کردند تا این سوءتفاهم‌ها رفع شود. این رویکرد ما همچنان ادامه دارد و در همین سفر اخیر، گفت‌وگوها و دیدارهای خوبی با مقامات ارشد لبنان انجام شد. مهم این است که اگر نکاتی هم وجود داشته باشد، هر دو طرف با نگاهی منطقی و به‌منظور حل مسئله، با آن مواجه شوند و ان‌شاءالله روابط مبتنی بر مصالح دو ملت به قوت خود ادامه خواهد یافت.
بقائی در پاسخ به سوالی در خصوص سخنان اخیر وزیر امور خارجه ترکیه درباره ایران گفت: روابط دو همسایه برای ما از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و ما برای توسعه روابط دوجانبه با ترکیه ارزش ویژه‌ای قائل هستیم. این امر پوشیده نیست که ما در خصوص برخی پرونده‌های منطقه‌ای اختلاف‌نظرهایی داریم، اما هنر دو طرف در این بوده که با رویکردی خردمندانه این اختلافات را مدیریت کنند.
وی افزود: ما نسبت به اهمیت و وجود منافع متقابل در روابط بین دو ملت همسایه و تاریخی آگاه هستیم. دو کشور با رویکردی عقلانی توانسته‌اند اختلاف‌نظرها و دیدگاه‌های متفاوت را رفع کنند بدون اینکه به روابط آسیب برسد. صحبت‌های اخیر، که متأسفانه بارها تکرار شده، غیرسازنده بوده و بنابراین نیاز بود که موضع ایران در این خصوص به روشنی و قاطعیت بیان شود. آنچه که در منطقه طی سه یا چهار ماه اخیر رخ داده، تبعاتش را به‌وضوح شاهد هستیم، به‌ویژه از منظر اقدامات رژیم صهیونیستی در منطقه و سوریه.
بقائی ادامه داد: لازم است دوستان ترکیه‌ای ما بیشتر به نتایج و پیامدهایی که بر سیاست‌هایشان تأثیر گذاشته است، بیندیشند. آنچه باید محور توجه ما، ترکیه و سایر کشورها قرار گیرد این است که بتوانیم منطقه‌ای امن و عاری از اختلافات ایجاد کنیم. ما در این مسیر مصمم هستیم و بر این باوریم که ترکیه نیز نسبت به اهمیت حفظ و ارتقای روابط دوجانبه بر اساس منافع ملی دو ملت، هم آگاهمند و هم اهتمام دارند. امیدواریم این مسیر را با همکاری یکدیگر ادامه دهیم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین در واکنش به تصمیم کمیته روابط خارجی آمریکا برای تغییر نام کرانه باختری اظهار داشت: تغییر نام نمی‌تواند واقعیت‌های موجود در زمین را نادیده بگیرد و یا تأخیری در آن ایجاد کند. کرانه باختری و غزه جزئی از فلسطین تاریخی محسوب می‌شوند و تعلق این سرزمین به ملت فلسطین به هیچ عنوان جای تردید یا تغییر ندارد. این تلاش‌ها برای تغییر نام، در راستای اهدافی است که برخی سیاستمداران آمریکایی به دنبال محو فرهنگ و هویت فلسطین هستند. این اقدام نشانه‌ای از رویکرد دولت آمریکا در تسهیل ارتکاب جنایات علیه بشریت و ممانعت از تحقق حقوق بنیادین ملت فلسطین تلقی می‌شود.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی در ارتباط با تحولات اخیر در بوسنی و هرزگوین گفت: موضوع ما در مورد تحولات بالکان ثابت است، ما همواره خواستار حفظ ثبات و آرامش در منطقه بالکان هستیم.
وی افزود: در مورد تحولات در بوسنی و هرزگوین نیز با این نگاه، توصیه و امید ما این است که مقامات ذیربط و بخش‌های مختلف حکمرانی در این کشور از بلوغ لازم برخوردار هستند که مسائل خود را به شیوه دوستانه و منطقی حل کنند به شکلی که ساختار و ثبات موجود در جامعه بوسنی و هرزگوین حفظ شود و آنها بتوانند از این مشکلات عبور کنند.
بقائی در پاسخ به سوالی درباره سخنان رئیس‌جمهور در مجلس در خصوص پول‌های بلوکه شده ایران و اقداماتی که تاکنون برای آزادسازی این اموال انجام شده است، گفت: به طور کلی، موضوع محدودیت بر استفاده از منابع ارزی ایران یکی از پیامدهای تحریم‌های ظالمانه آمریکاست که از سال‌های گذشته وجود داشته و وزارت خارجه با همکاری بانک مرکزی و سایر دستگاه‌های اقتصادی در تلاش است تا این موضوع را از طریق تعامل با کشورهای دیگر پیگیری کند. برای جزئیات بیشتر، بهتر است با بانک مرکزی تماس بگیرید، اما باید گفت که این موضوع همواره در دستور کار ثابت و مستمر تعاملات ما با کشورهای مربوطه قرار دارد.
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین در خصوص برگزاری نشست سازمان همکاری اسلامی درباره غزه گفت: این چندمین جلسه‌ای است که به درخواست ایران و در ارتباط با فلسطین اشغالی برگزار می‌شود. تفاوت این اجلاس با اجلاس‌های قبلی، مطرح شدن برخی طرح‌ها برای کوچاندن مردم فلسطین است. پیشتر در سطح اتحادیه عرب نیز نشست‌هایی برگزار شده و نشست جده که روز جمعه برگزار می‌شود، فرصتی مناسب برای بحث در این زمینه خواهد بود. پیام واحد این نشست این خواهد بود که جامعه اسلامی با هرگونه پاکسازی قومی در فلسطین اشغالی به هیچ عنوان موافقت نخواهد کرد و این اجلاس می‌تواند زمینه‌ساز یک موضع واحد و قاطع برای مخالفت با چنین طرح‌هایی باشد. این طرح‌ها چیزی جز همان طرح‌های نسل‌کشی نیستند.
بقائی در پاسخ به سوال دیگری در خصوص اظهارات اخیر رافائل گروسی درباره برنامه هسته‌ای ایران گفت: لازم است بار دیگر تأکید کنم که انتظار ما از مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این است که بر اساس وظایف خود عمل کند. اعمال نظر بر اساس حدس و گمان نه در چارچوب وظایف مدیرکل است و نه کمکی به حل مسئله می‌کند. چنین گزاره‌هایی به هیچ عنوان مبتنی بر واقعیت نیستند.
در رابطه با برنامه هسته‌ای ایران بارها ثابت شده است که این برنامه طبق چارچوب‌های بین‌المللی و همچنین طبق موافقت‌نامه پادمان و ان‌پی‌تی انجام می‌شود. آژانس همه امکانات لازم برای رصد را دارد و استفاده از این عبارت به هیچ عنوان سازنده نیست. از طرف دیگر، ما متوجه هستیم که این تحرک در چارچوب خواسته‌های برخی کشورهای غربی صورت می‌گیرد و این نشان می‌دهد که منشأ چنین گزارش‌هایی بیشتر بر اساس مسائل سیاسی است. ما منتظریم ببینیم در نشست آتی شورای حکام چه اتفاقی می‌افتد و بر آن اساس واکنش خواهیم داشت.
