خبرگزاری مهر، گروه استانها- ابوالحسن عالی*: برای مدیریت صحیح و شایسته یک سیستم که در بطن و بستر تحولات اجتماعی جریان دارد، درک درست و جامع از متغیرهای مختلف و عوامل مؤثر بر آن سیستم، گریزناپذیر است.
دوام یک جامعه و تمدن در درازنای تاریخ، به میزان هوشمندی آن جامعه در اتخاذ روش‌های تاب‌آور در مقابل مخاطرات و تهدیدهای مختلف طبیعی و غیرطبیعی بستگی دارد. احساس نیاز عمومی و درک درست و به‌موقع از نوع و درجه مخاطرات پیش رو، تحلیل دقیق و اتخاذ روش‌های صحیح در پیشگیری، کنترل و مدیریت آن مخاطرات، نقش اساسی در بقا و تاب‌آوری آن جامعه و تمدن ایفا خواهد کرد.
قطعاً امروز یکی از مخاطرات اصلی و مهم پیش روی کشور عزیزمان ایران، تهدید کم‌آبی، خشکسالی و حتی در بعضی نواحی، بی‌آبی است. برای مدیریت شایسته مخاطرات آبی، نیازمند اتخاذ روش‌ها و رویکردهای مناسب هستیم.
روش‌ها و رویکردها، زاییده نیازها و احساس‌های اجتماعی‌اند. هرچه جامعه بالغ‌تر باشد، روش‌ها شایسته‌تر و رویکردها مؤثرتر خواهند بود. عنصر اساسی در اینجا، مشارکت و احساس مفید بودن اجزای جامعه است؛ احساس مفید بودن در سیاست‌گذاری، تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری. توسعه و پیشرفت نهایی و پایدار در این حوزه، محصول مستقیم بلوغ اجتماعی است.
با خشن‌تر شدن چهره اقلیمی کشور، ما نیازمند اتخاذ روش‌های جدید و متناسب با شدت تغییرات اقلیمی برای ارتقای تاب‌آوری زیستی و اجتماعی خود هستیم. هرچه دما بالاتر و بارش کمتر، روش‌های اتخاذی باید ما را در برابر شکست اقلیمی مقاوم‌تر سازند.
برای سنجش پایداری یا ناپایداری فرآیندهای توسعه اقتصادی، چاره‌ای نداریم جز اینکه بررسی کنیم: آیا سیاست‌های کلان اقتصادی و توسعه‌ای، در مدار تجدیدپذیری منابع حرکت می‌کنند یا خیر؟ به عبارتی، نرخ استفاده موتور محرک توسعه آن کشور از منابع طبیعی مانند آب، خاک، منابع انسانی و مالی، مساوی یا کمتر از نرخ تولید و خلق آن منابع است یا خیر؟ آیا اجازه تجدیدپذیری به این منابع داده می‌شود؟ تجدیدناپذیری منابع، در نهایت منجر به اتمام سوخت و توقف موتور توسعه خواهد شد. آیا در فرمول‌های اتخاذی برای توسعه، به‌اندازه کافی در بهره‌گیری از روش‌های کارآمد، کارآ و عادلانه اهتمام شده است یا خیر؟
گام نخست حرکت در این حوزه، پذیرش این حقیقت است که روش‌های فعلی، کافی و وافی نیستند. هرچه ابعاد جغرافیایی و شدت چالش‌ها و ریسک‌ها افزایش یابد، برای کنترل، مهار و غلبه بر آن‌ها، اتخاذ روش‌های خلاقانه، نوآورانه و فناورانه، ضروری‌تر خواهد شد. پیشرفت در این حوزه، مستلزم توجه کافی و سرمایه‌گذاری در تحقیقات و پژوهش است؛ و جز این، مسیر دیگری متصور نخواهد بود. باید باور کنیم که رشد یا سقوط یک موضوع در یک جامعه، محصول نوع نگاه عمومی آن جامعه به آن موضوع است. در موضوع آب نیز، جز تغییر متناسب نگاه عمومی، هیچ راه و حتی بیراههای هم متصور نیست. شایستگی، نه واردکردنی است و نه خریدنی.
* مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان بوشهر
