کارشناسان معتقدند که ایمنی بالا، راحتی سفر و قیمت مقرونبهصرفه، قطار را به جذابترین گزینه حملونقل برای مردم تبدیل کرده است. این ویژگیها باعث شده که تقاضا برای سفرهای ریلی همواره در سطحی بسیار بالا قرار داشته باشد.
با این حال، ظرفیت ناوگان ریلی کشور پاسخگوی حجم بالای متقاضیان نیست. برآوردها نشان میدهد که تقاضای سفر با قطار تقریباً ۱۰ برابر ظرفیت موجود در طول سال است. این عدم تعادل میان عرضه و تقاضا، باعث شده که در ایام پُرتقاضا، از جمله تعطیلات نوروز، دسترسی به بلیت به یکی از بزرگترین چالشهای مسافران تبدیل شود.
از طرفی گفته میشود کمتر از هزار واگن فعال مسافری در شبکه ریلی داریم ولی با توجه به تقاضای بالای مردم، حداقل به ۳۰۰۰ واگن مسافری نیاز است.
بنابرگفته این کارشناسان، با توجه به اقتصاد ضعیف حوزه مسافری ریلی و به دلیل اینکه بین قیمت تمام شده این خدمات با قیمت بلیت عرضه شده فاصله قابل توجهی وجود دارد، هزینهها و درآمدهای شرکتهای ریلی مسافری هماهنگ نیست و این شرکتها عمدتا توان مالی لازم برای تعمیرات به موقع واگنها و همچنین خرید واگنهای نو را ندارند.
همچنین کارشناسان صنعت ریلی معتقدند این صنعت در کشور دچار عقب ماندگیهایی شده است و به تجارب دنیا در این زمینه توجهی نمیکنیم. از سوی دیگر منابع محدودی که در این حوزه وجود دارد به درستی مدیریت نمیشود و بعضا حیف و میل میشود.
کمبود بلیت قطار در آستانه ایام نوروز دغدغه وزارت راه وشهرسازی و راهآهن نیز شده است؛ به طوری که وزیر راه چندی پیش در خصوص دسترسی به بلیت قطار گلایههایی کرد و مدیرعامل راه آهن نیز ضمن اشاره به برابر نبودن عرضه و تقاضا از گپهایی در سامانه فروش بلیت خبر داد و عنوان کرد که تدابیری اتخاذ شده تا جلوی این گپ ها گرفته شود.
البته اظهارات در خصوص کمبود بلیت قطار به اینجا ختم نشد و جبارعلی ذاکری در نشست خبری که روز گذشته با حضور وزیر راه و برخی از معاونان وزارت راه وشهرسازی برگزار شد، در پاسخ به چرایی کمبود بلیت قطار گفت که مشکل اصلی کمبود بلیت قطار، عدم توازن بین عرضه و تقاضا است. ۳۲ میلیون متقاضی برای سفرهای نوروزی وجود دارد و این درحالی است که فقط دو میلیون و ۲۰۰ هزار نفر توانستند بلیت بگیرند.
اظهارات مدیرعامل راه آهن به این معناست که فقط حدود پنج درصد از تقاضای حمل و نقل ریلی تامین میشود و حدودا ۳۰ میلیون نفر از خرید بلیت جا ماندهاند.
وزیر راه و شهرسازی نیز در این نشست در واکنش به این موضوع اظهار کرد که ناترازی در ناوگان ریلی مشهود است و در حال بررسی روشهایی هستیم که بتوانیم میزان لکوموتیو و واگن در حوزه باری و مسافری را افزایش و به خدمات رسانی در حوزه ریل شتاب دهیم.