بلومبرگ سهشنبه ۱۴ اسفند گزارش داد ترامپ در تماس تلفنی اخیرش با پوتین، خواستار ایفای نقش روسیه بهعنوان میانجی در مذاکرات با جمهوری اسلامی شده است.
بلومبرگ در ادامه به نقل از منابع خود مدعی شده بود: روسیه موافقت کرد که به دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در برقراری ارتباط با ایران در مورد موضوعاتی از جمله برنامه هستهای و (ادعای) حمایت از نیروهای نیابتی منطقهای ضد آمریکا کمک کند.
در این گزارش آمده است: افراد مطلع در مسکو گفتند که ترامپ در تماسی تلفنی دوازدهم فوریه ۲۰۲۵ (برابر با ۲۴ بهمن ۱۴۰۳) با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه علاقه خود به این موضوع را مطرح کرد و مقامات ارشد دولت آمریکا نیز چند روز بعد در مذاکرات در عربستان سعودی این موضوع را با همتایان روسی خود در میان گذاشتند.
به نوشته بلومبرگ، اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت خارجه ایران روز دوشنبه در پاسخ به این سوال که آیا روسیه پیشنهاد میانجیگری بین تهران و واشنگتن را داده است یا خیر، گفت: با توجه به اهمیت این موارد، این امکان وجود دارد که بسیاری از طرفها اراده و آمادگی خود را برای کمک به مشکلات مختلف نشان دهند. از این منظر، طبیعی است که کشورها پیشنهاد کمکی را در صورت نیاز ارائه کنند.
این مذاکرات از جمله برنامه هستهای جمهوری اسلامی و همچنین حمایت تهران از گروههای نیابتی خود در منطقه را در برمیگیرد.
با این حال، خبرگزاری رویترز به نقل از یک منبع آمریکایی گزارش داد که روسیه پیشنهاد میانجیگری بین آمریکا و ایران را ارائه داده است و ایفای چنین نقشی از مسکو خواسته نشده بود.
در خصوص گزارش بلومبرگ، «رایان هیوز» سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید گفته است که دولت دونالد ترامپ در خصوص امنیت ملی ایالات متحده «با دوست و دشمن از موضع قدرت» صحبت میکند.
ساعاتی پس از انتشار گزارش بلومبرگ، رسانه دولتی زوزدا، روز سهشنبه ۱۴ اسفند، تایید کرد که ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، موافقت کرده است که در مذاکرات بین جمهوری اسلامی و ایالات متحده درباره برنامه هستهای میانجیگری کند.
یوری اوشاکوف شامگاه سه شنبه ۱۴ اسفند ۱۴۰۳ در این باره به خبرنگاران گفت: نمایندگان فدراسیون روسیه و ایالات متحده در ریاض توافق کردهاند که مذاکرات جداگانهای درباره موضوعات مرتبط با ایران داشته باشند، اما شکل و زمان این رایزنیها مشخص نشده است.
وی تصریح کرد: تاکنون هیچ سیگنالی از سوی واشنگتن برای توافق خاصی در مورد چگونگی و زمان اجرای این کار وجود نداشته است.
بلومبرگ نیز در گزارش خود خبر داده بود که مقامهای ارشد دولت ترامپ در دیدار با همتایان روس خود در ریاض، درباره ایران نیز با هم صحبت و توافق کردهاند به مذاکره در این زمینه ادامه دهند.
دیمیتری پسکوف سخنگوی کرملین شامگاه سهشنبه در پاسخ به سوالی درباره نقل قول از وی درباره این موضوع به شبکه تلویزیونی زوزدا گفت: خیر، نمیتوانم تایید کنم که این مطلب را گفتهام.
پسکوف در عین حال تاکید کرد که موضوع هستهای ایران باید از راههای صلحآمیز حل شود و روسیه آماده است تا این امر را تسهیل کند.
مطرح شدن موضوع ایران در مذاکرات روسیه و آمریکا پیش از نشست ریاض بین مسکو و واشنگتن مطرح شده بود.
پیشتر، «کیت کلاگ»، نماینده ویژه آمریکا در امور اوکراین، در نشستی در کنفرانس امنیتی مونیخ گفته بود که واشنگتن به دنبال این است که رفتار مسکو را در قبال ایران تغییر بدهد. او حتی گفت که آمریکا میتواند با وضع تحریمهایی، روسیه را تحت فشار قرار بدهد که در روابطش با ایران تجدید نظر کند.
این در حالی است که «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین ۳۰ بهمنماه ۱۴۰۳ در خصوص چشمانداز همکاریهای دوجانبه تهران و مسکو همزمان با مذاکرات روسیه و آمریکا گفته بود: روسیه به روابط خوب و مشارکت با ایران اهمیت میدهد و قصد دارد این مناسبات را به صورت جامع توسعه دهد و اینکه به حل مهمترین مسائل مانند برنامه هستهای کمک کند.
پسکوف تأکید کرده بود: روند همکاری مسکو و تهران به مسیر روابط روسیه و آمریکا ارتباطی ندارد. ما معتقدیم که اگر اراده سیاسی از سوی همه طرفهای درگیر وجود داشته باشد، مسأله برنامه هستهای ایران میتواند و باید به صورت دیپلماتیک حل شود.
موضوع میانجیگری روسیه بین ایران و آمریکا در حالی مطرح شده است که اخیرا شاهد سفر «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه به ایران بودیم. در دیدار عباس عراقچی وزیر خارجه ایران با لاوروف موضوع هستهای نیز مورد بحث قرار گرفته است.
در نشست مشترک خبری با همتای ایرانی خود نیز لاوروف گفته بود: در ارتباط با موضوع برجام صحبت کردیم و معتقدیم که ظرفیت دیپلماسی هنوز وجود دارد و باید به صورت مناسب و بدون توسل به زور و تهدید از آن استفاده کرد.
در این خصوص عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران نیز گفته بود: در مورد برنامه هستهای ایران رایزنی داشتیم. تیمهای کارشناسی و حقوقی در تماس هستند و به آن ادامه خواهیم داد. همان طور که بارها اشاره شده، موضع ایران در مورد هستهای روشن است و ما تحت فشار و تهدید مذاکره نخواهیم کرد.
موضوع میانجیگیری روسیه در مذاکرات ایران و آمریکا در حالی مطرح شده که پیش از این نیز «سی ان ان» در گزارشی مدعی شده بود که عربستان نیز تمایل به میانجیگری میان ایران و آمریکا را دارد.
در خصوص میانجیگری روسیه، پروفسور «نادر انتصار» رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلاباما آمریکا میگوید: «قابل توجه است که روسیه خود تحت تحریمهای متعدد آمریکاست. مسکو این تحریمها را مانعی برای مذاکرات با ترامپ نمیبیند. البته روسیه در موقعیت بسیار قویتری نسبت به ایران در برابر ایالات متحده قرار دارد و در برخی زمینهها میتواند از موقعیت قدرت و نه ضعف مذاکرات را انجام دهد. تحت شرایط مناسب، روسیه در موقعیت بهتری نسبت به دیگر واسطههای اخیر مانند عمان، قطر یا حتی اروپا برای ایفای نقش تسهیلگر گفتوگوها بین ایران و ایالات متحده قرار دارد.»