به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، درحالی‌که کشور با بحران بی‌آبی دست‌وپنجه نرم می‌کند، صدای شرشر آب در خانه‌تکانی‌های شب عید بیش از هر زمان دیگری بلند شده است. اما آیا این بدان معناست که باید سنت‌های دیرینه را کنار بگذاریم؟ قطعاً نه! بلکه باید روش‌های جدید و هوشمندانه‌ای برای اجرای این سنت‌ها به کار بگیریم که هم به پاکیزگی خانه‌هایمان کمک کند و هم از منابع ارزشمند آب حفاظت کنیم. اگر این روند مدیریت نشود، آینده‌ای که برای خود و فرزندانمان تصور می‌کنیم، چیزی جز خشکسالی، مهاجرت‌های اجباری و افزایش تنش‌های اجتماعی نخواهد بود.

 وضعیت منابع آبی ایران در آستانه فروپاشی

آمارها نشان می‌دهد که میزان بارندگی در کشور نسبت به دوره‌های بلندمدت ۴۳ درصد کاهش یافته و حجم آب موجود در سدها به ۲۲ میلیارد مترمکعب رسیده که تنها ۴۳ درصد ظرفیت آن‌ها را شامل می‌شود. این در حالی است که میزان مصرف روزانه آب در کشور بسیار بالاتر از استانداردهای جهانی است. سنت خانه‌تکانی که با حجم عظیمی از آب مصرفی همراه است، در این شرایط می‌تواند فشار مضاعفی بر منابع آبی وارد کند.

مصرف بهینه آب در خانه‌تکانی؛ تغییر سبک، نه تغییر سنت

مدیرکل دفتر مدیریت مصرف آبفای کشور به افزایش ۱۵ تا ۲۰ درصدی مصرف آب در ماه اسفند اشاره کرده است. این آمار نشان می‌دهد که سنت خانه‌تکانی تأثیر زیادی بر منابع آبی دارد، اما می‌توان با تغییراتی کوچک اما مؤثر، مصرف را به حداقل رساند. برخی از راهکارهای ساده اما کارآمد شامل:

استفاده از خشکشویی‌ها برای شستشوی فرش و پرده به‌جای مصرف بی‌رویه آب در خانه.

تمیز کردن سطوح با دستمال‌های مرطوب و شوینده‌های کم‌آب به‌جای استفاده مستقیم از شلنگ.

جمع‌آوری و استفاده مجدد از آب شستشو برای نظافت حیاط یا آبیاری گیاهان.

استفاده از سطل و تی برای پاک کردن کف، به‌جای ریختن مستقیم آب.

این روش‌ها نه‌تنها به حفظ منابع آبی کمک می‌کنند، بلکه باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها و تسهیل فرایند خانه‌تکانی نیز می‌شوند.

درس‌هایی که می‌توانیم از دیگر کشورها بیاموزیم

استرالیا، کشوری که سال‌ها با خشکسالی دست‌وپنجه نرم کرده، توانست با برنامه‌ریزی‌های دقیق، تغییر رفتار شهروندان و بهینه‌سازی سیستم‌های مصرف، مشکل کمبود آب را به شکل چشمگیری کنترل کند. آن‌ها از سیستم‌های بازیافت آب، آب‌های خاکستری و فناوری‌های نوین در مدیریت منابع بهره گرفتند. در ایران نیز می‌توان با آموزش همگانی و به‌کارگیری فناوری‌های نوین، میزان مصرف را کاهش داد. در برخی کشورها، استفاده از سیستم‌های تصفیه آب خانگی و بازیافت آب شستشو به یک استاندارد تبدیل شده است که ما نیز می‌توانیم از این روش‌ها بهره بگیریم.

راهکارهای علمی و اجرایی برای کاهش مصرف آب در خانه‌تکانی

 استفاده از خشکشویی‌ها که مجهز به دستگاه‌های کم‌مصرف آب هستند، می‌تواند در کاهش هدررفت آب مؤثر باشد.مواد شوینده‌ای که نیاز کمتری به آب برای شستشو دارند، می‌توانند حجم مصرفی را تا ۵۰ درصد کاهش دهند. استفاده از آب شستشوی اولیه برای نظافت بخش‌های دیگر خانه یک روش مؤثر برای کاهش مصرف است.تجهیزاتی مانند نازل‌های کم‌مصرف، سطل‌های مخصوص و دستگاه‌های بخارشوی می‌توانند جایگزین مصرف بالای آب شوند.

وقت تغییر فرارسیده است: خانه‌تکانی مسئولانه

در شرایطی که تأمین آب برای ماه‌های گرم سال در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، زمان آن رسیده که خانه‌تکانی را هوشمندانه‌تر انجام دهیم. تغییر روش‌های سنتی به‌معنای کنار گذاشتن آن‌ها نیست، بلکه تطبیق آن‌ها با شرایط جدید برای حفظ منابع طبیعی است.

دولت نیز باید از همین امروز وارد میدان شود و سیاست‌هایی چون تشویق استفاده از تجهیزات کم‌مصرف، ارائه مشوق‌های مالی برای مشترکان کم‌مصرف، توسعه سیستم‌های تصفیه و بازیافت آب و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های کاهش مصرف را اجرا کند. همچنین، ایجاد کمپین‌های آگاهی‌بخش می‌تواند نقش مهمی در اصلاح رفتار مصرفی شهروندان داشته باشد.

 بحران آب در آستانه نوروز، این جدول به مقایسه میزان مصرف آب در فعالیت‌های خانه‌تکانی و میزان مصرف استاندارد آن کمک می‌کند:

این جدول نشان می‌دهد که با استفاده از روش‌های ساده و بهینه، می‌توان میزان مصرف آب را به‌طور قابل توجهی کاهش داد، بدون اینکه از کیفیت خانه‌تکانی کاسته شود.

نجات آب، نجات ایران

خانه‌تکانی، سنتی زیبا و ریشه‌دار است که می‌تواند با رعایت اصول درست، بدون آسیب به منابع آبی کشور ادامه یابد. اما اگر امروز به فکر تغییر الگوی مصرف خود نباشیم، فردا برای نجات حتی قطره‌ای آب بسیار دیر خواهد بود. آینده فرزندانمان را با تصمیمات مسئولانه امروزمان تضمین کنیم.