پزشکیان قبلاً تأکید کرده بود که ایجاد یک سازمان مستقل برای مدیریت هوش مصنوعی در کشور «قابل قبول» نیست. این موضع به وضوح نشان‌دهنده تفاوت رویکرد دولت نسبت به این فناوری استراتژیک است.

 

به گزارش سرویس فرهنگی تابناک، خبرهای جدید حکایت از آن دارد که دولت نسبت به برنامه انحلال سازمان نوپای مرکز ملی هوش مصنوعی، و حداقل، ایجاد شرایط مدیریتی و سازمانی جدید برای آن، جدی است و استارت این کار نیز زده شده است.

 

در جلسه آذرماه هیئت دولت، رئیس‌جمهور به وزیر ارتباطات، ستار هاشمی، مأموریت داد تا با استفاده از تجربیات بین‌المللی، رویکرد ملی هوش مصنوعی را تدوین کند. در حالی که سازمان ملی هوش مصنوعی که در دولت پیشین با هدف تمرکز بر سیاست‌گذاری و هماهنگی نهادهای مرتبط تأسیس شده بود، هنوز زمان لازم را برای اجرایی کردن برنامه‌هایش نداشته است. حالا این سازمان با تغییرات جدی روبه‌روست و چه بسا مرکز فعلی منحل خواهد شد.

 

حدود یک ماه و نیم بعد نیز، رئیس جمهور خبر داد که معاونت علمی و فناوری در این زمینه مکلف است در تعامل با متخصصان حوزه هوش مصنوعی در دانشگاه‌ها، فرهگستان‌ها، پژوهشگاه‌ها و همچنین مجلس شورای اسلامی مطالعات لازم درباره ابعاد این حوزه را به دقت تکمیل و برای سیاستگذاری و تدوین قانون به شورای عالی انقلاب فرهنگی و کمیسیون مربوطه در مجلس ارائه نمایند.

 

این نوع نگاه‌ها پرسش‌های زیادی را درباره آینده هوش مصنوعی در ایران به وجود آورده است. آیا تمرکز بر وزارت ارتباطات می‌تواند به تسریع توسعه این فناوری کمک کند یا اینکه این تصمیم منجر به پراکندگی مسئولیت‌ها و کاهش تخصص‌گرایی خواهد شد؟

 

انتخاب محمدرضا عارف به عنوان رئیس سازمان ملی هوش مصنوعی و سپس اعلام نارضایتی از عملکرد این سازمان، نشان‌دهنده چه چیزی می‌تواند باشد؟ آیا این تغییر، نشانه‌ای از اعتماد به تخصص وزیر ارتباطات است یا صرفاً یک تغییر استراتژیک در سطح کلان محسوب می‌شود؟ وزیر ارتباطات تخصص و تحصیلاتش در حوزه هوش مصنوعی است و بعید نیست که تغییر در این سازمان مبتنی بر چنین ایده و موضوعی باشد.

 

در نهایت، آینده هوش مصنوعی در ایران نیازمند سیاست‌گذاری دقیق و سرمایه‌گذاری پایدار است. اگر دولت بتواند با بهره‌گیری از تجربیات جهانی، چارچوبی شفاف و مؤثر برای مدیریت این فناوری ارائه دهد، می‌توان امیدوار بود که این تصمیم به کاهش موانع و تسریع پیشرفت منجر شود. اما در غیر این صورت، خطر عقب‌ماندگی و از دست رفتن مزایای رقابتی این فناوری برای کشور وجود دارد.

 

در تاریخ ۱۲ آذر ۱۴۰۲، سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور وقت کشورمان، در حکمی روح‌الله دهقانی فیروزآبادی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری را مأمور به تشکیل «شورای ملی راهبری و مرکز ملی هوش مصنوعی» کرد.

 

در تاریخ ۵ اسفند ۱۴۰۲، وی همچنین، در حکمی محمدسعید سرافراز را به عنوان دبیر شورا و رئیس مرکز ملی هوش مصنوعی ایران منصوب نمود.

 

سپس، در ۳۰ خرداد ۱۴۰۳، کلیات سند ملی هوش مصنوعی و تأسیس سازمان ملی و تشکیل شورای راهبری هوش مصنوعی توسط اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید. طبق این مصوبه، مقرر شد که تا افق ۱۴۱۲، ایران با بهره‌مندی از زیست‌بوم هوش مصنوعی پیشرفته و نوآور، مبتنی بر اصول و ارزش‌ها و با اتکا بر قابلیت‌ها و توانمندی‌های ملی و تعاملات بین‌المللی، در زمره کشورهای پیشرو در فناوری‌های هوش مصنوعی قرار گیرد.

 

در تاریخ ۱۲ تیر ۱۴۰۳، محمد مخبر، سرپرست ریاست‌جمهوری و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی، ماده واحده «تشکیل شورای ملی راهبری و تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی» مصوب جلسه ۹۰۱ مورخ ۲۹ خرداد ۱۴۰۳ این شورا را برای اجرا ابلاغ کرد.

 

در ۱۹ تیر ۱۴۰۳، سازمان ملی هوش مصنوعی با حضور محمد مخبر و روح‌الله دهقانی فیروزآبادی افتتاح شد و نخستین جلسه شورای ملی راهبری هوش مصنوعی با حضور آن‌ها برگزار شد.

 

حالا این سازمان نوپا در شرایط جدیدی متناسب با تصمیم رئیس‌جمهور قرار گرفته است. باید در انتظار تصمیم نهایی دولت در این باره بود و این که آیا قرار است این سازمان پویاتر شود یا اینکه جایی برای انتصابات ویژه‌تر و بازی‌های معمول بروکراتیک باشد.