داروهای تجویز شده برای درمان خارش پا به علت زمینه‌ای خارش بستگی دارد. در زیر، دسته‌بندی داروها بر اساس علل رایج خارش پا آورده شده است:

1. برای خارش ناشی از خشکی پوست یا اگزما:

• کرم‌های مرطوب‌کننده:
  • حاوی اوره (مانند Eucerin یا کرم اوره 10%).
  • حاوی سرامید یا لانولین برای حفظ رطوبت.
• کورتیکواستروئیدهای موضعی (برای التهاب و خارش متوسط):
  • هیدروکورتیزون 1% یا 2.5%.
  • کلوبتازول پروپیونات (در موارد شدیدتر، با تجویز پزشک).

2. برای خارش ناشی از عفونت‌های قارچی (پای ورزشکار):

• داروهای موضعی ضد قارچ:
  • کلوتریمازول (Clotrimazole).
  • تربینافین (Terbinafine).
  • میکونازول (Miconazole).
• داروهای خوراکی ضد قارچ (در صورت عفونت شدید):
  • فلوکونازول (Fluconazole).
  • ایتراکونازول (Itraconazole).

3. برای خارش ناشی از آلرژی یا حساسیت پوستی:

• آنتی‌هیستامین‌های خوراکی:
  • لوراتادین (Loratadine).
  • سیتریزین (Cetirizine).
  • فکسوفنادین (Fexofenadine) برای خارش طولانی‌مدت.
• آنتی‌هیستامین‌های آرام‌بخش (برای خارش شبانه):
  • دیفن‌هیدرامین (Diphenhydramine).
  • هیدروکسی‌زین (Hydroxyzine).

4. برای خارش ناشی از بیماری‌های سیستمیک (کبد، کلیه، دیابت):

• آنتی‌هیستامین‌های خوراکی برای کاهش خارش.
• داروهای تنظیم‌کننده سیستم عصبی (در نوروپاتی دیابتی):
  • گاباپنتین (Gabapentin).
  • پرگابالین (Pregabalin).
• کلستیرامین (برای خارش ناشی از تجمع صفرا در بیماری‌های کبدی).

5. برای خارش ناشی از عفونت انگلی (گال):

• داروهای موضعی ضد انگل:
  • پرمتروین 5% (Permethrin).
  • ایورمکتین خوراکی (Ivermectin) (در موارد شدید یا برای کل بدن).

6. برای خارش روان‌شناختی:

• داروهای آرام‌بخش یا ضدافسردگی‌ها:
  • دولوکستین (Duloxetine) یا آمی‌تریپتیلین (Amitriptyline) در موارد مرتبط با اضطراب.

نکات مهم:

• برای تعیین علت دقیق و انتخاب داروی مناسب، مشاوره با پزشک ضروری است.
• استفاده طولانی‌مدت از برخی داروها (مانند کورتیکواستروئیدها) باید تحت نظر پزشک باشد.
• درمان‌های خانگی مانند کمپرس سرد و استفاده از صابون‌های غیرمحرک نیز به تسکین خارش کمک می‌کنند.

جدول علل و درمان خارش پا

نکات اضافی

1. اگر خارش شدید یا مزمن است، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
2. درمان باید با توجه به علت خارش تنظیم شود.
3. از خراشیدن پوست پرهیز کنید تا از عفونت جلوگیری شود.

سوالات متداول درباره خارش پا

1. چرا خارش پا در شب شدیدتر می‌شود؟

• در شب، جریان خون به پوست افزایش می‌یابد و سیستم عصبی حساس‌تر می‌شود. همچنین کاهش فعالیت‌های روزانه باعث می‌شود که خارش بیشتر احساس شود.
• کاهش سطح هورمون کورتیزول (هورمون ضدالتهاب) در شب نیز می‌تواند خارش را تشدید کند.

2. آیا خارش پا می‌تواند نشانه یک بیماری جدی باشد؟

• بله، خارش پا ممکن است نشانه بیماری‌های زیر باشد:
  • بیماری‌های کبدی (مانند تجمع صفرا).
  • نارسایی کلیه (به دلیل تجمع سموم در بدن).
  • دیابت (نوروپاتی دیابتی).
  • کم‌خونی فقر آهن.
  • بیماری‌های پوستی مانند اگزما یا پسوریازیس. در صورت مداومت یا شدت خارش، باید با پزشک مشورت شود.

3. چگونه می‌توان خارش پا را در خانه درمان کرد؟

• استفاده از مرطوب‌کننده‌های قوی.
• کمپرس سرد روی محل خارش.
• پوشیدن لباس‌های نخی و پرهیز از پارچه‌های تحریک‌کننده.
• استفاده از صابون‌ها و شوینده‌های غیرمحرک و بدون عطر.
• خودداری از خاراندن زیاد برای جلوگیری از آسیب پوستی.

4. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

• اگر خارش بیش از چند هفته طول بکشد.
• اگر خارش با علائم دیگری مانند تورم، قرمزی شدید، ترشح، یا پوسته‌ریزی همراه باشد.
• اگر خارش همراه با علائم عمومی مانند تب، کاهش وزن، یا خستگی غیرمعمول باشد.

5. آیا تغذیه بر خارش پا تأثیر دارد؟

• بله، کمبود برخی مواد مغذی مانند ویتامین D، ویتامین B12 یا آهن ممکن است باعث خارش شود.
• مصرف غذاهای تحریک‌کننده (مانند غذاهای تند، کافئین، یا الکل) می‌تواند خارش را بدتر کند.

6. آیا استرس می‌تواند باعث خارش پا شود؟

• بله، استرس و اضطراب می‌توانند حساسیت عصبی را افزایش دهند و منجر به خارش روان‌زاد (Psychogenic Itching) شوند.

7. آیا خارش پا در کودکان علت خاصی دارد؟

• خارش در کودکان ممکن است به علت گال (اسکابیس)، آلرژی، یا عفونت‌های قارچی باشد.
• همچنین ممکن است ناشی از خشکی پوست یا استفاده از شوینده‌های تحریک‌کننده باشد.

8. آیا داروهای خاصی می‌توانند خارش پا ایجاد کنند؟

• بله، برخی داروها ممکن است به عنوان عارضه جانبی باعث خارش شوند:
  • آنتی‌بیوتیک‌ها (مانند پنی‌سیلین).
  • داروهای کاهنده کلسترول (مانند استاتین‌ها).
  • داروهای ضدصرع. اگر خارش پس از مصرف دارویی آغاز شد، با پزشک مشورت کنید.

9. چگونه می‌توان از خارش پا پیشگیری کرد؟

• رطوبت‌رسانی منظم به پوست.
• جوراب‌های نخی و جلوگیری از رطوبت در پا.
• شستشوی پاها با شوینده‌های ملایم و خشک کردن کامل آنها.
• اجتناب از استفاده از مواد آلرژی‌زا یا تحریک‌کننده.

10. آیا خارش پا می‌تواند مسری باشد؟

• بستگی به علت دارد.
  • عفونت‌های قارچی و گال مسری هستند.
  • اما خارش ناشی از خشکی پوست یا بیماری‌های سیستمیک مسری نیست.