همشهری آنلاین - مریم سرخوش: دکتر علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت با اشاره به نتایج جدیدترین پیمایش سنجش «ید» در زنان باردار و دانش‌آموزان از کاهش شدید دریافت «ید» در زنان باردار در بسیاری از استانها خبر داده و گفته در این باره نیازمند مداخله سریع هستیم چون می‌تواند منجر سقط جنین و تولد کودکان دارای عقب ماندگی ذهنی شود.
این در حالی است که نزدیک به یک دهه پیش سازمان جهانی بهداشت ایران را به عنوان کشوری عاری از کمبود ید معرفی کرده است. البته به گفته رئیسی با وجود نتایج این پیمایش در حال حاضر مشکل حاد وجود ندارد و به مرحله بحران نرسیده‌ایم اما این افت معنادار است و باید اقدامات مداخله‌ای انجام شود. راه‌حل فوری و توصیه اصلی وزارت بهداشت به ویژه به مادران باردار این است که تنها به مصرف نمک اکتفا نکنند، بلکه یودوفولیک روزانه مصرف کنند.
او همچنین به این موضوع هم اشاره می‌کند که ۴۰ درصد مادران باردار که ساکن روستاها هستند، به مراکز جامع سلامت مراجعه می‌کنند و یدوفولیک دریافت می‌کنند اما ۶۰ درصد آنها که شهرنشین هستند به مراکز وزارت بهداشت مراجعه نمی‌کنند. به همین دلیل وضعیت زنان روستایی بهتر است. به همین دلیل به انجمن علمی متخصصان زنان توصیه لازم را کرده‌ایم.
دکتر احمد اسمعیل‌زاده، مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در توضیح بیشتر این پیمایش به همشهری آنلاین می‌گوید: پیمایش ملی وضعیت ید هر ۵ سال یکبار انجام می‌شود و آخرین پیمایش نشان داد که وضعیت دانش‌آموزان مناسب است اما درباره زنان باردار به سمت کمبود می‌رویم. به همین دلیل باید مداخله و نظارت‌ها تشدید شود.
او درباره نتایج به دست آمده از این پویش هم توضیح می‌دهد: میانگین ید ادرار مادران باردار باید بالای ۱۵۰ باشد که این عدد اکنون کاهش یافته است. میانگین ید ادرار دانش‌آموزان هم سه سال قبل ۱۳۰ بوده و اکنون کاهش یافته است اما در وضعیت خطرناکی نیست. در پیمایش صورت گرفته آذربایجان غربی، بدترین وضعیت را درباره کمبود ید در دانش‌آموزان دارد و استان‌های آذربایجان شرقی، گلستان، قزوین و قم در رتبه‌های بعدی قرار دارند
این مسئول درباره استان‌های در وضعیت خطر کمبود ید در زنان باردار هم بیان کرد: قم، سیستان و بلوچستان، آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی، تهران، اردبیل، خوزستان، هرمزگان، بوشهر، گیلان، خراسان رضوی، مازندران، اصفهان و ... در شرایط نامناسب هستند و فقط ۸ استان کشور شامل گلستان، مرکزی، همدان، سمنان، فارس، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان جنوبی و یزد در وضعیت مطلوب به سر می‌برند.
او درباره عوامل بروز این کمبودها بیان کرد: یکی از منابع اصلی ید برای جامعه، نمک است و از سال ۶۳ در کشور غنی‌سازی شده است. با توجه به تبلیغاتی که در فضای مجازی صورت می‌گیرد و افراد ناآگاه در حال تبلیغ نمک‌های رنگی، دریا و بدون ید هستند، تصور ما بر این است که به کمبود ید به ویژه در استان‌هایی که دریاچه وجود دارد، دامن زده است. تبلیغات فضای مجازی و اطلاعات غلط درباره نمک‌های دریایی و رنگی باعث افزایش مصرف این محصولات شده است. در این باره با عدم نظارت‌های کافی در سطح عرضه مواجهیم که باعث بروز تخلف از سوی عطاری‌ها در فروش نمک‌های رنگی و دریا شده است.
به گفته اسمعیل‌زاده نمک‌هایی که توسط عطاری‌ها و فضای مجازی ترویج می‌شوند هم حاوی فلزات سنگین هستند و هم ید کافی ندارند. اگر افراد به مصرف این نمک‌ها ادامه دهند، می‌تواند منجر به اختلالات جنینی، اختلالات تکاملی، عقب‌ماندگی‌های ذهنی و کاهش IQ در کشور شود.
این مسئول ادامه می‌دهد: مشکلات کارخانه‌های نمک در گران شدن یدات پتاسیم هم می‌تواند به تامین نشدن ید کافی در نمک‌ها منجر شود. از سوی دیگر غذاهای دریایی منبع ید هستند و ایرانی‌ها عادت به مصرف این غذاها ندارند. همین مساله هم به کمبود ید کمک می‌کند. نبود اجبار در مصرف مکمل‌ها و اسیدفولیک در زنان باردار هم از عوامل دیگر است که اکنون مورد توجه قرار گرفته است.
البته او تاکید می‌کند که مصرف نمک یددار باید به میزان توصیه باشد و افزایش مصرف درباره هر نمکی می‌تواند منجر به افزایش فشار خون، افزایش ریسک ابتلا به سرطان و پوکی استخوان شود.
