در زمان جنگ ویتنام، نگرانی آمریکا برای شرق آسیا در حالی بود که این دولت از ایران و نپیوستن به شوروی به سبب نفت سرشار و تاحدی اصلاحات ارضی، آسوده‌خاطر بود. متناسب با این واقعیت، برخی معتقدند که ایران اگر نفت نداشت، امریکا کمر همت به توسعه‌اش می‌بست و ایران را همچون کره جنوبی به توسعه‌یافتگی نزدیک می‌کرد. آری! امریکا به دلیل نگرانی از پیوستن کره جنوبی به اردوگاه کمونیسم، این کشور را به سوی توسعه راند. اما اگر همچنان پهلوی سر کار بود، اکنون که خبری از شوروی هم نیست، آمریکا انگیزه کمتری برای توسعه ایران می داشت. هرچند هرگز برنامه ای جدی هم برای توسعه ایران نداشته است. چنانکه در دوره پهلوی، مخالف قدرت زیاده از حد شاه بود. دلیل بنیادین این مخالفت، اصل برتری کیفی اسرائیل بود؛ اصلی که می گوید هیچ کشوری در منطقه نباید بر اسرائیل برتری داشته باشد. قابل یادآوری است که اسرائیل مخالف برنامه هسته ای شاه بود.
روی این ملاحظات، ساده لوحانه است اگر برخی فکر کنند در صورتی که حکومت دیگری در ایران بر سرکار باشد، قرار است آمریکایی ها ما را به توسعه برسانند. تجارب مصر و سایر کشورها موید همین واقعیت است.
البته وابستگی به آمریکا برای کره جنوبی دستاورد داشته و چنانکه اشاره شد، بنیاد کمک به کره جنوبی، جلوگیری از پیوستن آن به کمونیسم و تکرار الگوی کره شمالی بوده است.
کمک آمریکا به تایوان هم عمدتاً به منظور محدود کردن چین و نگه داشتن تیغ داموکلس بر سر آن کشور است.
حال باید پرسید امروز اگر جمهوری اسلامی نباشد، ایران برای آمریکا چه سودی خواهد داشت؟ دست بر قضا سود فعلی جمهوری اسلامی به سبب ترساندن مداوم برخی سران ساده لوح منطقه بیشتر است؛ به ویژه اگر بنا بر عادی سازی روابط با روسیه پوتین باشد، آمریکا به یک دولت غیر برای غیریت سازی و گفتمان سازی و القای هراس از دشمن نیاز خواهد داشت و آن گاه کارکرد جمهوری اسلامی ایران برای او ضروری تر می شود!
افزون بر اینها آمریکا توان حذف نظام جمهوری اسلامی را ندارد، چه از نظر نظامی و چه اقتصاد سیاسی، چنین امری ممکن نیست. این نکته ای است که یادداشتی مستقل می طلبد.
