پژوهشگران دانشگاه «استنفورد» مولکولی طبیعی به نام BRP (BRINP2-related peptide) را کشف کرده‌اند که ظاهراً در کنترل اشتها و کاهش وزن به اندازه‌ی داروهای معروفی مانند اوزمپیک (سماگلوتاید) مؤثر است، اما بدون برخی از عوارض جانبی ناخوشایند آن.
طبق گزارش «ساینس الرت»، این پپتید 12 آمینواسیدی با فعال‌سازی نورون‌های خاصی در مغز، اشتها را کاهش می‌دهد. برخلاف GLP-1 (هورمونی که داروهای کاهش وزن معروف مانند Ozempic از آن تقلید می‌کنند)، BRP از مسیر متابولیکی متفاوتی برای رسیدن به این هدف استفاده می‌کند.
پژوهشگران برای شناسایی این مولکول از برنامه‌ای مبتنی بر هوش مصنوعی به نام «Peptide Predictor» استفاده کردند. این ابزار توانست از میان هزاران پروتئین، 373 مورد را برای بررسی بیشتر انتخاب کند. در ادامه، از این مجموعه، 100 پپتید مورد آزمایش قرار گرفتند تا تأثیر آنها بر فعالیت مغزی و سلول‌های تولیدکننده انسولین مشخص شود. BRP در مقایسه با «GLP-1»، فعالیت نورون‌ها و سلول‌های انسولین‌ساز را بیش از 10 برابر افزایش داد.
در آزمایش‌های انجام‌شده روی موش‌های نر لاغر، تزریق BRP مقدار غذای مصرفی را در ساعت بعدی تا 50 درصد کاهش داد. همین تأثیر در خوک‌های مینیاتوری نیز مشاهده شد، که سیستم متابولیکی آنها به انسان شباهت بیشتری دارد.
در آزمایش دیگری که روی موش‌های چاق انجام شد، تزریق BRP به مدت 14 روز منجر به کاهش متوسط 4 گرم وزن شد، که تقریباً تمام آن از چربی بدن بود و برخلاف سماگلوتاید، از توده عضلانی کاسته نشد.
یکی از مشکلات داروهای GLP-1 مانند Ozempic، از بین بردن توده عضلانی و استخوانی همراه با چربی است. تحقیقات نشان داده که حدود 20 درصد از کاهش وزن ناشی از سماگلوتاید، مربوط به کاهش عضله و استخوان است. این مسئله نگرانی‌هایی را درباره‌ی تأثیرات طولانی‌مدت این داروها بر سلامت قلب ایجاد کرده است.
همچنین، داروهای GLP-1 اغلب با عوارضی مانند تهوع، یبوست و کاهش حرکت مواد غذایی در دستگاه گوارش همراه هستند. اما آزمایشات حیوانی نشان داده که BRP این عوارض جانبی را ایجاد نمی‌کند، که احتمالاً به دلیل فعال‌سازی گیرنده‌های متفاوتی در مغز است. به گفته دکتر «کاترین سونسون» (Katrin Svensson)، پاتولوژیست دانشگاه استنفورد، گیرنده‌های فعال‌شده توسط سماگلوتاید در بخش‌های مختلف بدن از جمله روده، پانکراس و سایر بافت‌ها قرار دارند، درحالی‌که BRP به نظر می‌رسد تنها در هیپوتالاموس، مرکز تنظیم اشتها و متابولیسم در مغز عمل می‌کند.
با توجه به رشد بازار داروهای کاهش وزن و پیش‌بینی اینکه تا سال 2050، چهار نفر از هر پنج آمریکایی دارای اضافه وزن یا چاقی خواهند بود، توسعه داروهای مؤثر و ایمن در این زمینه اهمیت زیادی دارد. شرکت تأسیس‌شده توسط دکتر سونسون، درحال برنامه‌ریزی برای آغاز آزمایشات بالینی BRP بر روی انسان‌ها است. در صورت اثبات ایمنی و کارایی آن، BRP می‌تواند در کنار داروهای معروفی مانند «Ozempic» ،«Wegovy» و «Tirzepatide» به عنوان یک گزینه جدید برای کنترل وزن معرفی شود.
به گفته دکتر سونسون: «کمبود داروهای مؤثر برای درمان چاقی، دهه‌هاست که یک معضل بزرگ بوده است. هیچ‌یک از روش‌های آزمایش‌شده تاکنون، به اندازه سماگلوتاید در کاهش اشتها و وزن بدن تأثیرگذار نبوده‌اند. ما بی‌صبرانه منتظریم تا ببینیم آیا BRP در انسان‌ها هم به همان اندازه ایمن و مؤثر خواهد بود یا نه.»
نتایج پژوهش حاضر در مجله نیچر منتشر شده است.
