فلسفه سنجد در هفت‌سین چیست؟ سنجد نماد سنجیده عمل کردن است. سنجد را بر این باور بر سفره می‌گذارند که هرکس با خویشتن عهد کند درآغاز سال هرکاری را سنجیده انجام دهد. سنجد نشانه گرایش به عقل است؛ احترام به تفکر و ترویج و خردمندی.
سنجد را نماد دو عنصر می‌خوانند. برخی سنجد را نماد سنجیده عمل کردن و گرایش به عقلانیت می‌دانند و معتقدند که سنجد را به این نیت در سفره هفت سین می‌گذارند تا هر کسی با خودش عهد ببندد که با آغاز سال جدید هر کاری را سنجیده انجام دهد؛ بنابراین فلسفه سنجد در هفت‌سین سنجیده عمل‌کردن است.
همچنین برخی دیگر سنجد را نماد فرزانگی و زایش می‌دانند. این عقیده بیشتر در میان مردم رواج دارد. سنجد میوه‌ای است که وقتی بارور می‌شود و بویش در فضا پراکنده می‌شود، باعث پرورش قوای احساسی آدمی است. به همین دلیل برخی بر این باورند که سنجدی که سر سفره هفت سین گذاشته می‌شود، نماد عشق انسان‌ها به یکدیگر نیز است. بنابراین آن را به منظور افزایش علاقه در بین اعضای خانواده، در سفره هفت سین قرار می دهند. دیگر فلسفه سنجد در هفت‌سین افزایش علاقه‌مندی اعضای خانواده است.
قبل از اینکه درباره خواص سنجد برای سلامتی صحبت کنیم اول ببینیم سنجد چیست؟ سنجد یک میوه است. سنجد گونه‌ای از سرده سنجد و بومی آسیای غربی و مرکزی، افغانستان، از جنوب روسیه و قزاقستان تا ترکیه و ایران است. در حال حاضر به‌طور گسترده‌ای در آمریکای شمالی نیز به عنوان گونه معرفی شده تثبیت شده است.
سنجد یا زیتون روسی، میوه‌ای گرد و کوچک با طبع سرد است و بیش از ۹۰ گونه مختلف دارد. طبع سرد این میوه آن را گزینه‌ای مناسب برای افراد با طبع گرم و تر می‌کند و مصرف آن باعث کاهش دما و رطوبت بدن این افراد می‌شود.
این میوه سرشار از ویتامین‌ها و املاح زیر است:
سنجد فواید زیادی دارد که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:
علاوه بر میوه‌ی سنجد، هسته‌ی آن هم دارای خواص درمانی است. بسیاری از افراد طعم گس سنجد را دوست ندارند. به همین دلیل برای استفاده از خواص سنجد، می‌توانند از پودر آن استفاده کنند. برای این منظور باید سنجد را با پوست و هسته در داخل آسیاب پودر کنید. اگر امکان این کار را در منزل ندارید، پودر سنجد را می‌توانید از عطاری‌های معتبر خریداری کنید. یک قاشق غذاخوری از این پودر را در یک لیوان شیر و یا آب ریخته و اگر طعمش را دوست ندارید، کمی عسل به آن اضافه کنید. این ترکیب، استخوان‌ها را تقویت کرده و در پیشگیری و درمان پوکی استخوان و آرتروز بسیار موثر است.
پودر سنجد به دلیل دارا بودن فلاونوئیدهای زیاد، خاصیت ضدالتهابی دارد. در ایران پودر سنجد را با شیر گیاهی، به ویژه شیر بادام ترکیب می‌کنند و برای درمان روماتیسم، پوکی استخوان و آرتروز مصرف می‌کنند. پودر سنجد خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی دارد و در تسریع بهبود زخم‌ها مفید است. در طب سنتی، از پودر سنجد برای درمان اسهال استفاده می‌شود.
مزاج كودكان داراي حرارت زيادي است و سنجد با مزاج آنها بسيار موافق است. و يكي از باارزش‌ترين تنقلات براي آنها است.
به كودكان روزي ۲۰ تا ۵۰ دانه سنجد بدهيد تا ساق پاي آنها را محكم و قوي كند. سنجد علاوه بر اينكه براي بهبود اسهال مفيد است مصرف زيادي آن باعث يبوست مي‌شود. ويتامين K موجود در سنجد سم‌هايي كه در روده و معده توليد مي‌شود و باعث بوجود آمدن مشكلات گوارشي مي‌شود را از بين می‌برد. مخلوط پودر سنجد با شير به همراه يك قاشق غذاخوري عسل ميان وعده خوبي براي كودكان است.
سنجد می‌تواند مشکل افتادگی رحم و مثانه را در زنان درمان کند. همچنین از خواص سنجد برای سلامتی رحم می‌توان به کاهش میزان خونریزی در هنگام قاعدگی و بهبود دردهای این دوره اشاره کرد. بسیاری از متخصصان طب سنتی توصیه می‌کنند زنان ۲ تا سه روز پیش از قاعدگی پودر سنجد و شیره انگور بخورند تا قاعدگی سبک‌تری داشته باشند.
سنجد حاوی ترکیباتیست که به کاهش قند خون کمک می‌کنند. این میوه با تحریک تولید انسولین و بهبود حساسیت سلول‌ها به انسولین، به تنظیم سطح قند خون کمک می‌کند. مصرف سنجد به همراه مواد غذایی دیگر به کنترل سطح قند خون کمک کرده و باعث کاهش علائم سندروم متابولیک نیز می‌شود.
سنجد به طور عمده برای درمان زخم معده مورد استفاده قرار می‌گیرد. عصاره این گیاه باعث افزایش تشکیل بافت ترمیم‌کننده زخم در معده و روده می‌شود.
تحقیقات نشان داده‌‌اند که عصاره اتانولی دانه سنجد خاصیت شل‌کنندگی بافت عضلانی داشته و به‌عنوان یک دارو برای تسکین تنش و استرس و آرامش عضلات می‌تواند مورداستفاده قرار بگیرد.
سنجد حاوی ترکیباتی است که به تقویت باروری در مردان کمک می‌کند. این میوه با افزایش تعداد و کیفیت اسپرم‌ها می‌تواند احتمال باروری را افزایش دهد. برخی مطالعات نشان می‌دهند که مصرف سنجد می‌تواند به بهبود عملکرد جنسی در مردان کمک کند و میل جنسی آنها را افزایش دهد.
فعالیت سیتوتوکسیک ترکیبات موجود در سنجد باعث جلوگیری از خطر سلول‌های سرطانی می‌شوند. تحقیقات ثابت کرده‌اند که اجزای زیست‌فعال مانند تری‌ترپنوئید، فلاونوئید، لیگانوئید و بزنوئید جدا شده از سنجد مسئول فعالیت‌های ضد توموری هستند.
سنجد دارای خواص ضد التهابی بوده و یک دیورتیک طبیعی محسوب می‌شود. مصرف آن می‌تواند به پاکسازی کبد کمک کرده و برای درمان کبد چرب نیز مفید باشد. علاوه بر این سنجد سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی است که به مقابله با رادیکال‌های آزاد و کاهش التهاب در کبد کمک می‌کنند. التهاب یکی از عوامل اصلی پیشرفت کبد چرب است.
بیماری آلزایمر با اختلال در عملکردهای شناختی و حافظه مشخص می‌شود، که معمولاً به دلیل کاهش فعالیت سیستم کولینرژیک ایجاد می‌شود. مطالعات نشان داده که مصرف سنجد با افزایش یادگیری حافظه، به دلیل وجود ترکیب اسکوپولامین در آن مرتبط است.
یکی از مهم ترین خواص سنجد برای پوست است، چرا که دارای ویتامین C و انواع آنتی‌اکسیدان‌های قوی بوده و با افزایش تولید کلاژن به سلامت پوست و برطرف شدن چین و چروک کمک فراوانی می‌کند.
از خواص سنجد برای کلیه‌ها غافل نشوید. مصرف سنجد به دلیل خاصیت دیورتیک بودن آن باعث افزایش ادرار شده و به دفع آسان سنگ کلیه کمک می‌کند. سنجد به دلیل داشتن خاصیت ادرارآوری ملایم، به دفع سموم و مواد زائد از بدن کمک می‌کند و به این ترتیب، بار کاری کلیه‌ها را کاهش می‌دهد.
مصرف سنجد به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌های مفید و ویتامین‌های متنوع به زنان باردار توصیه می‌شود. سنجد و پودر آن سیستم ایمنی زنان باردار را تقویت کرده و مشکلات هورمونی و جنسی را بهبود می‌بخشد. همچنین سنجد می‌تواند از بروز پوکی استخوان بعد از بارداری جلوگیری کند. سنجد می‌تواند تهوع صبحگاهی شدید ناشی از بارداری را از بین ببرد و فشار خون بارداری را کنترل کند. توجه داشته باشید در دوران بارداری و شیردهی برای داشتن یک رژیم غذایی درست با پزشک متخصص مشورت کنید.
اسیدهای چرب موجود در روغن هسته سنجد می‌توانند با افزایش ترشح اشک، خشکی چشم ناشی از استرس را کاهش دهند. روغن خوراکی هسته سنجد، علائم خشکی چشم که در هوای سرد و معمولا در زمستان رخ می‌دهد را با بازگرداندن سطوح بالای ذرات در اشک چشم، کاهش می‌دهد. اسیدهای چرب موجود در این میوه، نوعی مواد شیمیایی تولید می‌کنند که جلوی التهاب را می‌گیرد و به تولید اشک کمک می‌کند.
فلاونوئیدهایی که در سنجد وجود دارند، باعث می‌شوند تا این میوه خاصیت ضد درد و التهابی داشته باشد. به همین دلیل درمان دردهای بدنی، دردهای التهابی، گلودرد و تب را نیز می‌توان از جمله خواص سنجد دانست. به لطف ویتامین‌های A و E موجود در آن، به سرعت زخم‌ها بهبود پیدا کرده و نه تنها باعث تقویت بافت‌ها می‌شود، بلکه متابولیسم بدن را متعادل نگه می‌دارد.
یکی از مهم‌ترین خواص سنجد برای سلامتی، خاصیت ضد التهابی آن است. ترکیبات موجود در سنجد به کاهش التهاب در مفاصل کمک کرده و درد را تسکین می‌دهد. مصرف سنجد در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید علاوه بر کاهش درد به کاهش زمان بهبود زخم در افراد آسیب دیده نیز کمک می‌کند.
سنجد و هسته آن هر کدام سرشار از فواید متعددی برای سلامت بدن هستند. برای بهره‌مندی از خواص سنجد با هسته، می‌توان میوه و هسته آن را آسیاب کرد تا یک پودر نرم به‌دست آید؛ سپس این پودر را به همراه آب، شیر، شیره یا عسل مصرف کرد.
بهترین روش مصرف پودر سنجد، مصرف آن با یک لیوان شیر است. مهم‌ترین خواص سنجد با شیر افزایش استحکام استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی استخوان است. این ترکیب همچنین می‌تواند درد زانو را تسکین بخشد. برای استفاده حداکثری از خواص سنجد با شیر، بهتر است آن را شب‌ها قبل از خواب یا صبح به صورت ناشتا مصرف کنید.
به طور کلی، سنجد میوه‌ای ایمن و دارای خواص درمانی فراوانی است. با این حال، مانند هر ماده غذایی دیگری، مصرف بیش از حد یا در برخی افراد خاص ممکن است عوارضی را به دنبال داشته باشد. عوارض احتمالی مصرف سنجد شامل موارد زیر است:
