سرویس سیاست مشرق- اخیرا دولت انگلیس در روند بازنگری بودجه خود، در حال بررسی کاهش کمکهای مالی به سرویس جهانی شبکه بیبیسی است. مدیرکل بیبیسی اعلام کرد که این سازمان آماده تعامل با مقامهای وزارت خارجه بریتانیا برای تاکید بر تبعات این تصمیم است.
ماجرای کاهش بودجه شبکه جهانی بیبیسی به تصمیم کاخ سفید در روز پنجشنبه ۶ فوریه/ ۱۸ بهمن ۱۴۰۳ برمیگردد که به سازمان خدمات عمومی آمریکا دستور داد تا تمامی قراردادهای رسانهای خارجی را لغو کند. طبق این دستور، رئیسجمهوری آمریکا در نامهای به این سازمان از آنها خواست تمام قراردادهای بیبیسی، پولیتیکو، ایاندای و بلومبرگ مسدود شوند.
از طرفی بخش غالب بودجه سرویس جهانی بیبیسی، از بودجه رسمی کمکهای خارجی به دولت انگلیس، از جمله کمکهای آمریکا تامین میشود. به همین خاطر بیبیسی طی بیانیهای به توقف کمکهای مالی به بیبیسی مدیا اکشن، بخش خیریه و حقوقبشری این رسانه انتقاد کرد.
در این بیانیه به صراحت آمده که ۸ درصد از بودجه بخش بیبیسی مدیا اکشن، از طریق دولت آمریکا تامین میشد و اکنون این اتفاق باعث شده است تا بخشی از فعالیتها، افراد و گروههای تحت پوشش آن، تحت تاثیر قرار گیرد.
در پی افشای کمکهای میلیون دلاری دولت آمریکا به شرکت رسانهای BBC از محل مالیاتدهندگان آمریکایی، جنجال گستردهای در فضای مجازی به پا شد. این ماجرا زمانی شدت گرفت که ترامپ و ایلان ماسک، مسئول اداره بهینهسازی دولت آمریکا، به شدت به این اقدام اعتراض کردند. تاجایی ماسک در واکنش به این موضوع، این کمکها را "دیوانهکننده" توصیف کرد. همزمان با رسانهای شدن این موضوع، موجی از انتقادات در میان شهروندان آمریکایی در شبکههای اجتماعی به راه افتاد که "چنین کمکهایی از بودجه عمومی شهروندان آمریکایی، تاکنون با چه توجیهی برای این شرکتها خرج میشدند. "
برنامههای دونالد ترامپ برای تعطیل کردن سازمان توسعه بینالمللی ایالات متحده (یواساید/USAID)، به بیبیسی مدیا اکشن که سال گذشته میلیونها دلار بودجه از ایالات متحده دریافت کرده بود، ضربه بزرگی را وارد خواهد کرد. دولت ترامپ عزم خود را جزم کرده تا این سازمان را به تعطیلی بکشاند؛ زیرا معتقد است که این رسانهها از سوی «تعدادی دیوانه رادیکال» اداره میشود و همچنین ایلان ماسک نیز آن را یک «سازمان تبهکار» معرفی کرده بود.
این اتفاقات در حالی رخ داده که سالهای گذشته شبکه بیبیسی، به خصوص بخش فارسی آن مدعی بودند که هزینه این تلویزیون از طریق تعرفهها و خرید اشتراک بینندهها تامین میشود. حتی پس از اینکه ایلان ماسک شرکت توئیتر را تصاحب کرد، در اقدامی اکانت bbc در توئیتر را با تیک زرد و برچسب «رسانهای با بودجه دولت» به نمایش گذاشت. بیبیسی به قدری در اینباره حساس بود که نسبت به درج این نشان در حساب BBC، با شرکت توئیتر تماس گرفت تا «در اسرع وقت» آن را حذف کند.
BBC ساعاتی بعد بیانیهای صادر کرد و نوشت: «این شرکت ا مستقل است و همیشه مستقل بوده است. بودجه ما (به شکل مستقیم) توسط مردم بریتانیا از طریق حق اشتراک تامین میشود.» با این حال سندی از بازبینی استراتژی امنیت ملی و دفاع راهبردی بریتانیا در سال ۲۰۱۵ وجود دارد که ثابت میکرد، شبکه بیبیسی همراستا با وزارت خارجه بریتانیا، جز ارکان قدرت نرم بریتانیا فعالیت میکند و از این طریق، بخش دیگری از بودجه خود را تامین میکند.
سرویس جهانی بیبیسی از سال ۱۹۳۲ با نام "سرویس امپراتوری بیبیسی" (BBC Empire Service) فعالیت خود را آغاز کرد و بخش فارسی را بهعنوان یکی از زبانهای جدید در دهه ۱۹۴۰ به این مجموعه اضافه کرد. بودجه این سرویس از سوی وزارت امور خارجه بریتانیا تأمین میشد و به همین دلیل، همواره تحت نظارت و همراستا با سیاستهای کلان دولت انگلیس قرار داشت.
روز بیست و پنجم اسفند ۱۴۰۳ نیز سازمان رسانههای جهانی ایالات متحده (USAGM) اعلام کرد که ترامپ، در پی فرمانی اجرایی، کمکهای مالی به صدای آمریکا (VOA) و رادیو فردا را متوقف کرده است. در ساعات اولیه کاری به وقت واشنگتن، کارکنان این رسانهها ایمیلی دریافت کردند که به آنها گفته شد باید به مرخصی اجباری با حقوق بروند و دقایقی پیش کارکنان قراردادی نیز ایمیل مشابهی دریافت کردند که از آنها درخواست شده بود، تا اطلاع ثانوی در محل کار حاضر نشوند.
افزوده بر این موارد، دونالد ترامپ در اولین فرمان اجرایی خود پس از آغاز دور دوم ریاست جمهوری، کمکهای خارجی ایالات متحده به مدت ۹۰ روز به حالت تعلیق درآورده بود تا کارایی و همسویی موسساتی که این کمکها را دریافت میکردند، با سیاستهای کاخ سفید مورد بررسی قرار گیرد. این تعلیق اگر چه همهگیر است؛ اما باعث انسداد شریانهای مالی فعالان و شرکتهای رسانهای ضدایرانی در خارج از کشور گردید و همچنین باعث ایجاد نگرانی و اضطراب در میان ضدانقلابهای مقیم اروپا شد.
طی هفتههای گذشته اولین نشانههای انسداد شبکه تأمین مالی این افراد مشهود شد؛ برخی اکانتهای سایبری ضدایرانی به حالت تعلیق درآمد و یا سازوکار فعالیت آنها تغییر کرد. همچنین امیرعباس فخرآور نیز اخیرا در توئیتی کنارهگیری احتمالی خود از فعالیت سیاسی را اعلام کرده بود.