پلاکتها گروهی از سلول‌های خونی هستند که نقش مهمی در انعقاد خون دارند. تعداد زیادی پلاکت در خون وجود دارد؛ اما، عوامل مختلفی تعیین می‌کنند که پلاکت خون باید چند باشد.
انواع سرطان، کم‌خونی، بیماری‌های خودایمنی، عفونت‌های ویروسی و مصرف برخی داروها می‌توانند سطح پلاکت خون را بسیار کاهش دهند. از علائم پلاکت خون پایین می‌توان به مواردی مانند سردرد، ضعف یا خستگی، کبودی پوست و خون‌ریزی شدید یا ناگهانی اشاره داشت.
به گزارش مجله سیب، تحقیقات انجام‌شده همچنین نشان می‌دهند که، رابطه‌ای میان پلاکت خون و کرونا وجود دارد. در بیماران مبتلابه کرونا تعداد پلاکت‌های نابالغ افزایش می‌یابد که ممکن است به تشکیل لختۀ خون در نقاط مختلف بدن منجر شود.
علاوه بر این، به نظر می‌رسد کاهش خفیف پلاکت خون و کرونا رابطۀ مستقیمی داشته باشند. باتوجه‌به روابط مذکور میان پلاکت خون و کرونا، بهتر است میزان پلاکت خون همواره در سطح عادی نگه داشته شود.
خوشبختانه راهکارهای تغذیه‌ای و درمانی زیادی برای افزایش پلاکت خون پایین وجود دارد. افراد مبتلابه پلاکت خون پایین می‌توانند با مشورت پزشک یکی از راهکارها را متناسب با شرایط خود انتخاب کنند.
توجه به علت ابتلا به پلاکت خون پایین نیز در درمان آن از اهمیت بالایی برخوردار است. درهرحال، به غیر از راهکارهایی مانند استفاده از آمپول پلاکت خون یا قرص افزایش پلاکت خون (داروهایی که موجب تولید بیشتر پلاکت می‌شوند یا با مکانیسم‌هایی موجب افزایش پلاکت خون می‌شوند)، رژیم غذایی افراد نیز تأثیر زیادی در درمان این بیماری دارد.
پلاکت خون بسیار پایین یک اورژانس پزشکی است و درصورتی‌که سریعاً درمان نشود ممکن است موجب ایجاد خون‌ریزی‌های گسترده در سراسر بدن شود و جان فرد به خطر بیفتد.
درمان فوری پلاکت خون پایین تزریق پلاکت یا فراورده‌های خونی حاوی پلاکت است که در بیمارستان انجام می‌شود. بعضی از خون‌هایی که اهدا می‌شود پلاکتشان جدا می‌شود و در بانک خون نگهداری می‌شود تا در مواقع نیاز به فردی که مشکل پلاکت بسیار پایین دارد تزریق شود.
رژیم غذایی در این مورد، که پلاکت خون باید چند باشد، نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. آشنایی با این مطلب که برای افزایش پلاکت خون چه بخوریم و چه میوه‌هایی برای افزایش پلاکت خون مفید است برای درمان این بیماری ضروری است.
راهکارهایی مانند استفاده از آمپول پلاکت خون یا قرص افزایش پلاکت خون اغلب در موارد شدید بیماری توصیه می‌شود و در وهلۀ اول، بهترین راه برای افزایش پلاکت خون راهکارهای طبیعی هستند.
رژیم غذایی می‌تواند تعیین کند که برای هر فرد میزان پلاکت خون باید چند باشد. مصرف برخی مواد غذایی تأثیر مثبتی در افزایش پلاکت خون دارند. هرچند، مکمل‌های جایگزین نیز ممکن است همان تأثیر غذاهای طبیعی را داشته باشند؛ اما، دریافت مواد مغذی مفید به‌طور طبیعی در رژیم غذایی بهتر است.
درهرحال، آشنایی با برخی مواد غذایی و مکمل‌های مفید کمک می‌کند تا انتخاب کنیم که برای افزایش پلاکت خون چه بخوریم.
فولات یا اسیدفولیک یکی از انواع ویتامین B است که برای حفظ سلامت سلول‌های خونی ضروری است. یکی از بهترین راه‌ها برای افزایش پلاکت خون دریافت روزانه مقادیر کافی از ویتامین ب9 است. بر طبق مؤسسۀ ملی سلامت آمریکا، بزرگسالان و زنان باردار به ترتیب به ۴۰۰ و ۶۰۰ میکروگرم فولات در هرروز نیاز دارند.
سبزیجات برگ‌دارِ تیره‌رنگ مانند اسفناج، کلم بروکسل، لوبیا چشم‌بلبلی، جگر گاو، برنج و مخمر ازجمله مواد غذایی هستند که می‌توان برای افزایش جذب فولات مصرف کرد.
همچنین ذکر این نکته قابل‌توجه است که، مصرف بیش از حد مکمل‌های اسدفولیک در عملکرد ویتامین B12 اختلال ایجاد می‌کند و بایستی از مصرف آن خودداری شود.
ویتامین B12 در ساخت گلبول‌های قرمز خون نقش دارد و مقادیر پایین آن در کاهش پلاکت‌های خون مؤثر است. بر طبق اطلاعات مؤسسۀ ملی سلامت، افراد بالای ۱۴ سال به ۴/۲ میکروگرم و زنان باردار به ۸/۲ میکروگرم ویتامین B12 در روز نیاز دارند.
ویتامین B12 در منابع غذایی حیوانی مانند انواع ماهی چرب، گوشت گوساله، جگر گاو و تخم‌مرغ یافت می‌شود. مکمل‌های ویتامین B12 نیز می‌توانند در افزایش جذب آن کمک کنند؛ اما، مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین B12 تأثیر بیشتری دارند.
ویتامین C نقش مهمی در سیستم ایمنی بدن دارد و به عملکرد صحیح پلاکتها کمک می‌کند. ویتامین C همچنین در جذب آهن، که در ساخت پلاکتها و گلبول‌های قرمز مهم است، تأثیر زیادی دارد. اغلب میوه‌ها و سبزیجات دارای ویتامین C هستند.
انواع مرکبات مانند لیمو و پرتقال، فلفل دلمه، توت‌فرنگی و کیوی تنها برخی از این موارد هستند. بایستی به این نکته توجه داشت که، حرارت ویتامین C را از بین می‌برد؛ بنابراین، بهتر است مواد غذایی دارای ویتامین C به‌صورت خام مصرف شوند.
ویتامین D در پایداری و عملکرد صحیح سیستم ایمنی، اعصاب، ماهیچه‌ها و استخوان‌های بدن مشارکت دارد. ویتامین D همچنین به مغز استخوان در تولید پلاکتها و سایر سلول‌های خونی کمک می‌کند. بزرگسالان ۱۹ تا ۷۰ سال روزانه به ۱۵ میکروگرم ویتامین D نیاز دارند. بدن با استفاده از نور خورشید به ساخت ویتامین D اقدام می‌کند؛ اما، برخی افراد روزانه به میزان کافی در برابر آفتاب قرار نمی‌گیرند یا به آن دسترسی ندارند.
برای جذب کافی ویتامین D می‌توان از برخی منابع غذایی مانند ماهی‌های چرب، زردۀ تخم‌مرغ، روغن جگر ماهی و شیر یا ماست غنی‌شده استفاده کرد. گیاه‌خواران نیز می‌توانند از غلات، شیر سویا، آب‌پرتقال و مکمل‌های غنی‌شده با ویتامین D استفاده کنند.
ویتامین Kیکی از عوامل اصلی در انعقاد خون است و به حفظ سلامت استخوان‌ها نیز کمک می‌کند. هرچند، ویتامین K مستقیماً در افزایش پلاکت خون پایین نقشی ندارد؛ اما، به ساخت پروتئین‌هایی کمک می‌کند که در فرایند پیچیدۀ انعقاد خون کلیدی هستند.
میزان جذب روزانۀ ویتامین K برای افراد بالای ۱۹ سال ۱۲۰ میکروگرم برای مردان و ۹۰ میکروگرم برای زنان است. سبزیجات برگ‌دار، کلم بروکلی، دانه‌ها و روغن سویا و کدوتنبل از اصلی‌ترین منابع غذایی برای جذب ویتامین K محسوب می‌شوند.
آهن برای تولید و حفظ تعداد کافی از گلبول‌های قرمز و پلاکتها در بدن لازم است. افزایش میزان جذب آهن بدن می‌تواند به افزایش سطح پلاکت خون پایین کمک کند.
مردان بالای ۱۸ سال و زنان بالا ۵۰ سال به ۸ میلی‌گرم و زنان بین ۱۹ و ۵۰ سال به ۱۸ میلی‌گرم آهن روزانه نیاز دارند.
صدف خوراکی، جگر گاو، لوبیا قرمز و سفید، شکلات تلخ، پنیر سویا و عدس ازجمله منابع غذایی غنی از آهن هستند. همچنین توجه به این نکته حائز اهمیت است که، مصرف منابع غذایی غنی از آهن به همراه منابع ویتامین C به جذب بهتر و بیشتر آهن کمک می‌کنند.
اگر بخواهیم موارد بالا را خلاصه‌وار بگوییم، 10 ماده غذایی برای افزایش پلاکت خون که بهترین تأثیر را دارند عبارت‌اند از:
سؤال رایجی که درمورد مواد غذایی مرتبط با افزایش پلاکت خون پرسیده می‌شود این است که چه میوه‌هایی برای افزایش پلاکت خون مفید است. میوه‌هایی که حاوی مواد ذکرشده در بالا باشند بهترین گزینه برای افزایش پلاکت خون هستند. میوه‌هایی مانند:
پس از اینکه بررسی کردیم چه میوه‌هایی برای افزایش پلاکت خون مفید است، بایستی به شناخت برخی مواد غذایی که منجربه کاهش سطح پلاکت خون می‌شوند پرداخت.
مشروبات الکلی در توانایی مغز استخوان برای تولید گلبول‌های قرمز و پلاکتها اختلال ایجاد می‌کنند. برخی شیرین‌کننده‌ها مانند آسپارتام و آب ذغال‌اخته نیز بر تعداد پلاکت‌های خون تأثیر منفی دارند.
پایین بودن پلاکت خون دلایل متفاوتی از جمله انواع سرطان‌ها و بیماری‌ها، عفونت‌های ویروسی و برخی از بیماری‌های خودایمنی بدن می‌تواند باشد. گرچه به یاد داشته باشید پایین بودن پلاکت خون همیشه نمی‌تواند نشان از سرطان باشد اما به دلیل عوارضی که پایین بودن پلاکت خون دارد، باید هرچه سریع‌تر درمان شود.
راهکارهای پزشکی برای درمان پلاکت خون پایین تنها زمانی توصیه می‌شوند که روش‌های تغذیه‌ای کارساز نبوده و وضعیت بیماری وخیم باشد. انتقال خون یکی از روش‌هایی است که با هدف جایگزین‌کردن خون از دست رفته با گلبول‌های قرمز و پلاکتها جدید انجام می‌شود.
تعویض پلاسمای خون نیز یکی دیگر از روش‌های مشابه است. علاوه بر این‌ها، قرص افزایش پلاکت خون و آمپول پلاکت خون نیز ممکن است برای برخی بیماران تجویز شود. اگر قرص افزایش پلاکت خون، آمپول پلاکت خون و سایر روش‌های درمانی هیچ‌یک پاسخ‌گو نباشند، ممکن است پزشک معالج جراحی برداشتن طحال یا همان اسپلنکتومی را پیشنهاد دهد.
پس از آگاهی از اینکه سطح عادی پلاکت خون باید چند باشد، افراد مبتلابه پلاکت خون پایین بایستی سعی کنند با تغییر رژیم غذایی تعداد پلاکت‌های خود را افزایش دهند. درنتیجه همان طور که باید بدانیم چه میوه هایی برای افزایش پلاکت خون مفید است، انتخاب رژیم غذایی مناسب برای درمان پلاکت خون پایین نیز ضروری است. حتی میزان پلاکت خون و کرونا نیز رابطۀ نزدیکی دارند. به همین دلیل، توجه به توصیه‌هایی غذایی و پزشکی مذکور برای افزایش پلاکت خون پایین اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند.
چنانچه درمورد درمان پلاکت خون پایین سؤالی دارید، در قسمت نظرات سؤال خود را مطرح کنید تا پزشکان سایت سیب پاسخ‌گوی شما باشند.
سوالات متداول در مورد درمان پلاکت خون پایین
میوه‌های سرشار از ویتامین‌ها و آهن بهترین گزینه‌ها برای افزایش پلاکت خون هستند ازجمله توت‌فرنگی، بلوبری، شاتوت، کدوحلوایی و مرکبات.
برای افزایش پلاکت باید مواد غذایی حاوی انواع ویتامین‌ها خصوصاً فولات، آهن و مواد معدنی مصرف کرد.
مشروبات الکلی، بعضی شیرین‌کننده‌ها مانند آسپارتام، آب ذغال‌اخته و کینین.
منابع
