خبرگزاری مهر، گروه جامعه: محیط زیست همواره یکی از موضوعات پرمخاطب و مهم بوده که تحولات آن تأثیر مستقیمی بر زندگی همگان دارد. این حوزه گسترده، از کیفیت هوا و منابع آبی گرفته تا تنوع زیستی و حیات وحش، همواره مورد توجه پژوهشگران، فعالان محیط زیست و عموم مردم قرار داشته است.
در سالی که گذشت، رویدادهای مهمی در این عرصه رقم خورد که هر یک به نوعی بر آینده محیط زیست کشور تأثیرگذار خواهند بود. در این گزارش، مروری داریم بر مهم‌ترین اتفاقات زیست‌محیطی اردیبهشت ماه، از جمله تولد نخستین گوزن زرد ایرانی و افتتاح دو خانه محیط زیست جدید در تهران بود.
برخورد جدی با پروژه‌های فاقد پیوست محیط زیستی
علی سلاجقه معاون سابق رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به شعار سال جهش تولید با مشارکت مردم بر لزوم نهادینه شدن این شعار در حوزه محیط زیست تاکید کرد و با اشاره به لزوم استفاده از ظرفیت‌های رسانه‌ای در این زمینه، اظهار داشت: لازم است پیوست رسانه‌ای در کارکردها و فعالیت‌های محیط زیست در اولویت قرار گیرد و همه ظرفیت‌های مردمی سازی محیط زیست به کار گرفته شود تا سال جهش تولید با مشارکت مردم یک الگو در حوزه محیط زیست باشد.
سلاجقه در جمع مدیران کل ستادی و استانی محیط زیست با بیان اینکه رسانه نقش مهمی در ارتقا آگاهی و دانش مردم نسبت به اهمیت محیط زیست و ضرورت حفظ آن دارد، اضافه کرد: اطلاع رسانی دقیق از حوزه تخصصی و علمی محیط زیست در تغییر نگرش افراد به این مجموعه و تلاش برای حفظ محیط زیست مؤثر است از این رو همه کارکردها و فعالیت‌های محیط زیست می‌بایست پیوست رسانه‌ای داشته باشد.
وی با بیان اهمیت و جایگاه محیط زیست، ادامه داد: توجه به رسانه می‌تواند زمینه‌ای برای مشارکت مردم به خصوص سازمان‌های مردم نهاد در حراست از محیط زیست شود. و قطعاً اطلاع رسانی از اهمیت و جایگاه محیط زیست در زندگی بشر، تأثیر بسزایی در الگوسازی نحوه رفتار با محیط زیست دارد.
مالچ‌پاشی نفتی را از دستور کار خارج کرده‌ایم
علی سلاجقه، معاون سابق رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در نشستی که در ۲ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ برگزار شد در پاسخ به درخواست شهروندی از یکی از شهرستان‌های غرب استان تهران درباره برنامه‌های دولت برای رفع آلودگی آب، هوا و خاک و درنتیجه غذای مردم که ممکن است به تضعیف سیستم ایمنی مردم منجر شود و همزمان مسؤولیت یک شرکت مشاور سنجش آلایندگی محیط زیست را در اختیار دارد گفت: بحث تصفیه‌خانه آلاینده‌های فاضلاب صنعتی استان‌های تهران و البرز را پیگیری کرده‌ایم تا ساماندهی شود.
وی افزود: ۲۰۰ واحد در شهرک صنعتی اشتهارد هستند که پیش تصفیه فاضلاب خود را اجرایی نمی‌کردند که با پیگیری‌های قضائی ملزم شدند این کار را انجام دهند. در ۲۸ فروردین امسال سی او دی پساب صنعتی این منطقه که به رودخانه شور ورود می‌کند، به زیر هزار کاهش یافته و کاملاً شفاف شده است. همچنین موارد آلاینده شهرک چرم این منطقه و رفع بوی نامطبوع آن هم پیگیری شده است؛ یکی دو واحد که دستورات را اجرا نمی‌کردند، با ورود دادستان البرز به این موضوع، پلمب شدند.
وی درباره مالچ‌پاشی گفت: قبلاً دو نوع مالچ دوستدار محیط زیست به سازمان منابع طبیعی معرفی کردیم که ماحصل تولید شرکت‌های دانش بنیان داخلی است، تولید این شرکت‌ها باید اقتصادی هم باشد اما منابع طبیعی اجرا نکرد. لذا به صورت دستوری ورود کردیم و اعلام کردیم باید از مالچ های دوستدار محیط زیست استفاده شود.
سلاجقه سپس در گفت‌وگو با مدیرکل محیط زیست خوزستان درباره مالچ‌پاشی در این استان خواستار توضیح شد که به گفته این مقام مسئول مالچ مطابق محیط زیست را به سازمان منابع طبیعی معرفی کردیم که باید جایگزین مالچ نفتی وکیوم باتوم شود.
زنده‌گیری مار افعی در یک مدرسه
احمد فریسات، مسؤول وقت مرکز پایش تالاب بامدژ درباره ماجرای زنده‌گیری مار افعی سمی جعفری در یکی از مدارس حاشیه تالاب بامدژ اظهار کرد: بر اساس تماس مدیر یک مدرسه با مرکز پایش تالاب بامدژ مبنی بر مشاهده یک حلقه مار در محوطه مدرسه، مأموران یگان مستقر در مرکز بامدژ بلافاصله در مدرسه حضور پیدا کردند. با توجه به سمی بودن گونه مار مشاهده‌شده، بعد از قرار دادن مار در ظرفی مناسب، مأموران یگان مار را در بخشی از حاشیه تالاب بامدژ رهاسازی کردند.
وی افزود: مار جعفری، تیره‌ای از مارهای افعی است که با توجه به شروع فصل گرما مجدداً در محیط پیرامون خود شروع به فعالیت می‌کند و عمدتاً از جوندگان، پرندگان کوچک و بعضی از حشرات تغذیه می‌کند.
جلوگیری از وقوع آتش سوزی در اراضی جنگلی سرخه‌حصار و خجیر
محمد هادی علی احمدی، شهردار سابق منطقه ۱۳ تهران با بیان این مطلب که طرح پاکسازی و جمع‌آوری علف‌های خشک و هرز در دستور کار معاونت خدمات شهری منطقه قرار گرفته است، افزود: بخش‌هایی از اراضی بوستان جنگلی سرخه‌حصار به سبب بارش‌های بهاری پوشیده از علف‌های هرز شده‌اند که با گرم شدن هوا و پایان فصل بهار خشک و امکان آتش سوزی افزایش پیدا می‌کند.
وی افزود: در راستای مدیریت و پیشگیری از وقوع احتمالی حریق در اراضی جنگلی منطقه ۱۳، اقدامات کنترلی شامل علف زنی و علف تراشی، ایجاد آتش بر و همچنین آمادگی کامل اکیپ‌های اجرایی اطفای حریق در بوستان جنگلی سرخه‌حصار و اراضی خجیر به صورت مداوم و مستمر آغاز شده است.
شهردار منطقه ۱۳ تهران خاطرنشان کرد: حذف به‌موقع علف‌های هرز و ممانعت از رشد بی رویه آنها، راهکار ساده‌ای است که جهت پیشگیری هر حادثه احتمالی از آتش سوزی در فصل گرما و به هدر رفتن منابع مالی و زیست محیطی خواهد شد.
افتتاح دو خانه محیط زیست جدید در تهران
علی اصغر طاهری، معاون وقت خدمات شهری و محیط زیست شهرداری منطقه ۲ تهران با اشاره به افتتاح خانه محیط زیست محلات طرشت و شریف، اظهار کرد: خانه‌های محیط زیست یکی از بسترهای مهم برای مشارکت مردم در امر حفاظت از محیط زیست محسوب می‌شود.
وی افزود: هدف از راه‌اندازی خانه‌های محیط زیست، هم‌اندیشی و مشارکت برای ارائه نظرات و پیشنهادات جهت رفع مشکلات و معضلات محیط زیست از طریق جلب مشارکت مردم و فعالان محیط زیست در راستای ارتقای شاخص‌های آموزشی مربوطه است.
طاهری تصریح کرد: خانه‌های محیط زیست می‌تواند محلی برای گسترش دانش زیست‌محیطی و مجموعه‌ای برای حضور افراد دغدغه‌مند و دوستدار محیط زیست باشد.
همکاری با آفریقای مرکزی در تمامی زمینه‌های محیط زیستی
علی سلاجقه رئیس سابق سازمان حفاظت محیط زیست در دیدار با تیبولیته انگارته روبارد وزیر شرکت‌های کوچک و متوسط جمهوری آفریقای مرکزی - با اشاره به پیشرفت‌های علمی کشورمان در حوزه‌های مختلف از جمله محیط زیست اظهار کرد: ایران آماده اعطای بورس به دانشجویان آفریقای مرکزی برای کسب علم در تمامی حوزه‌های فنی مهندسی، پزشکی و بالاخص حوزه محیط زیست است.
وی با اشاره به اینکه جمهوری آفریقای مرکزی از سال ۲۰۱۶ سعی کرده تا از زیر پرچم استعمار غرب خارج شود، افزود: جمهوری اسلامی ایران همواره از ندای آزادی‌خواهی در هر گوشه از جهان حمایت کرده است و در این راستا هر توانی که در حوزه محیط زیست داریم را در اختیار مردم و دولت شما قرار خواهیم داد.
معاون رئیس جمهوری تصریح کرد: کشور ما در کلیه زمینه‌های فناوری علمی به‌ویژه انرژی‌های نو، مدیریت منابع آب و پساب، مدیریت پسماند، حفاظت از زیستگاه‌های طبیعی و توسعه رشته‌های دانشگاهی مختلف در حوزه محیط زیست می‌تواند نیازهای مردم آفریقای مرکزی را تأمین کند و در این راستا حتماً پیگیری‌ها و هماهنگی‌های لازم برای دعوت از وزیر محیط زیست این کشور برای حضور در ایران انجام خواهد گرفت.
بازدید از موزه تنوع زیستی پارک پردیسان رایگان می‌شود
سازمان محیط زیست اعلام کرد: همزمان با روز ملی موزه‌ها و روز ملی تنوع زیستی (۲۷ اردیبهشت تا ۳ خرداد ۱۴۰۳) بازدید از موزه تنوع زیستی پارک پردیسان به صورت رایگان است.
موزه‌های تاریخ طبیعی به عنوان یکی از متفاوت‌ترین موزه‌ها، نشان دهنده تاریخ جهان آفرینش و طبیعت و محل نگهداری بسیاری از گونه‌های جانوری و گیاهی هستند.
موزه تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست با ذخیره بیش از ۹۰۰ نمونه از اجزای مختلف تنوع زیستی شامل جانوران، گیاهان، سنگ، کانی و فسیل در کنار نمایش تنوع زیستی پنج قاره به تفکیک، گنجینه بسیار با ارزشی برای تنوع زیستی ایران و جهان به شمار می‌رود.
تولد نخستین گوزن زرد ایرانی در اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۳
علی سالاروند مدیرکل وقت حفاظت محیط زیست لرستان گفت: سال ١۴٠١ و ۱۴۰۲ در راستای حفظ و احیا گوزن زرد ایرانی و در خطر انقراض هشت رأس گوزن زرد ایرانی از دو سایت تکثیر و پرورش دشت ناز ساری و سایر مراکز تکثیر کشور به لرستان و دامنه‌های زاگرس که زیستگاه و خاستگاه اصلی این گونه در گذشته بوده، انتقال داده شد.
وی افزود: گوزن زرد ایرانی در سایت تکثیر و پرورش فجر صفای کشت و صنعت لرستان واقع در دامنه‌های یافته‌کوه حفاظت و نگهداری می‌شوند که نخستین و بزرگترین سایت خصوصی تکثیر و پرورش گوزن زرد در کشور است که با مشارکت بخش خصوصی و در راستای حفاظت مشارکتی از گونه‌های ارزشمند حیات وحش و ذخایر ژنتیکی ایجاد شده است.
سالاروند از تولد یک رأس گوساله در اردیبهشت ماه سال جاری خبر داد و گفت؛ گوساله تازه متولد شده در شرایط مناسب و پایداری می‌باشد و توسط مسئولین سایت و دامپزشک مربوطه به همراه مادر تحت مراقبت است و شرایط زیستی و بستر مناسب برای زادآوری و رشد گوساله توسط کارشناسان زحمتکش این اداره کل و مجموعه کشت و صنعت فجر صفا لرستان فراهم شده است.
۳۵ گونه پرنده مهاجر به ایران در فهرست گونه‌های در معرض تهدید
غلامرضا ابدالی مدیرکل وقت دفتر حفاظت و مدیریت حیات‌وحش سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به روز جهانی پرندگان مهاجر گفت: ایران در مسیر کریدورهای مهاجرتی حائز اهمیت جهانی قرار دارد و از مقاصد زمستان‌گذرانی پرندگان آبزی و کنار آبزی از عرض‌های شمالی است، با وزش نخستین بادهای پاییزی در مناطق شمالی روسیه و سیبری، مهاجرت پرندگان شروع می‌شود، زمان مهاجرت پرندگان متفاوت است و گونه‌ها و گروه‌های مختلف بسته به ویژگی‌های زیستی خود در زمان مناسب این جابجایی را آغاز می‌کنند.
وی اظهار داشت: بخش عمده تنوع پرندگان مهاجر به ایران به گونه‌های آبزی و کنار آبزی اختصاص دارد، این پرندگان از خانواده غواص‌ها، کشیم‌ها، کبوترهای دریایی، پلیکان‌ها، باکلان‌ها، حواصیل‌ها و اگرت‌ها، لک لک‌ها، اکراس‌ها، فلامینگوها، درناها، چنگر و طاووسک و یلوه‌ها، مرغابی‌ها شامل قوها، غازها، اردک‌ها، و گونه‌های کنار آبزی همچون سلیم‌ها، آبچلیک‌ها، گیلانشاه‌ها، کاکایی‌ها و پرستوهای دریایی هستند.
ابدالی تصریح کرد: پرندگان آبزی و کنار آبزی به صورت هماهنگ و همزمان در میانه فصل زمستان گذرانی خود، در ماه ژانویه میلادی مورد سرشماری و برآورد جمعیت قرار می‌گیرند، این همزمانی و هماهنگی به تحلیلگران و کارشناسان مؤسسات بین‌المللی کمک می‌کند تا برآوردی از اندازه جمعیت در سطح منطقه‌ای و جهانی داشته باشند.
جابه‌جایی جانوران وحشی در باغ وحش‌ها باید با مجوز باشد
علی سلاجقه، معاون سابق رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در نامه‌ای به مدیران کل محیط زیست استانها دستور داد تا بر فعالیت باغ وحش‌ها نظارت جدی و مستمر داشته باشند و هرگونه جابه‌جایی جانوران وحشی در باغ وحش‌ها با اجازه کتبی سازمان حفاظت محیط زیست انجام گیرد.
وی در این نامه عنوان داشت: با عنایت به حساسیت رسانه‌ای فعالان محیط زیست در خصوص عملکرد نامناسب باغ‌های وحش، باغ‌های پرندگان و مراکز نگهداری از حیوانات، از آنجایی که نقش معنی‌دار باغ‌های وحش در حفاظت و آموزش محیط زیست و شناخت اهمیت حیوانات به عنوان بخشی از تنوع زیستی در پایداری و تعادل زیست‌بوم‌ها و ترویج فرهنگ حمایت از حیوانات غیر قابل انکار بوده و در صورت عدم کارکرد صحیح، اثر معکوس آن بر روی عامه مردم (با تأکید بر کودکان)، غیر قابل جبران است.
سلاجقه در این نامه با اشاره به اینکه واحدهایی که منفک از اهداف و بیشتر به منظور خرید و فروش گونه احداث شده‌اند، می‌بایست در مدار ساماندهی قرار گیرند، بیان داشت: در صورت عدم تمکین این باغ‌های وحش در مدار تعطیلی و حذف قرار خواهند گرفت.
ورود خودروهای آفرود به پارک ملی لار ممنوع است
در نشست مدیریتی که ۲۹ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ برگزار شد بررسی مشکلات محیط زیستی پارک ملی لار با حضور نمایندگان اداره کل حفاظت محیط زیست، منابع طبیعی و آبخیزداری، امور عشایری و شرکت آب منطقه‌ای استان تهران و همچنین مدیریت سد لار، ضمن بررسی موارد و مشکلات موجود در مجموعه حفاظتی لار، در خصوص تعیین بهترین زمان ورود عشایر و گردشگران به منطقه و همچنین اتخاذ تدابیر لازم به منظور کمترین آسیب‌های وارده زیست محیطی، بحث و تصمیم‌گیری شد.
در جلسه مصوب شد، گردشگران صرفاً مجاز به تردد از ورودی پاسگاه محیط بانی ۱۷ اسفند بوده و از ورودشان از سایر مسیرها ممانعت می‌شود؛ همچنین ورودی اصلی عشایر از پاسگاه محیط بانی ایرا بوده و در صورت موردی می‌توانند از مسیر پاسگاه محیط بانی ۱۷ اسفند نیز تردد کنند.
الزام دامداران به همراه داشتن پروانه تعلیف و ارائه کارت واکسیناسیون دام و همچنین جلوگیری از ورود دام مازاد به پروانه نیز در این جلسه به تصویب رسید.
