در بین شب های قدر، احتمال بیشتر آن است که شب بیست و سوم ماه رمضان، شب قدر باشد. رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در شب بیست‌وسوم اهل بیت خود را بیدار می‌کردند و می‌فرمودند: محروم کسی است که از خیر این شب محروم بماند. روایت شده که امام صادق(علیه‌السلام) به بیماری سختی دچار شده بودند، وقتی شب بیست‌وسوم ماه رمضان رسید با همان حال بیماری به مسجد رفتند و شب را احیا کردند و به عبادت پرداختند.
در این مطلب ابتدا یه اعمال مشترک می پردازیم و سپس به اعمال ویژه شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان:
اوّل: غسل
بهتر است که مقارن غروب آفتاب باشد که نماز شام را با غسل بخواند.
دوّم: دو رکعت نماز
در هر رکعت بعد از حمد، هفت مرتبه سوره توحید خوانده شود و بعد از نماز هفتاد مرتبه گفته شود: استَغفِرُ الله وَ اَتوبُ اِلَیهِ.
سوم: احیا
یعنی شب را نخوابیدن و تا اذان صبح بیدار ماندن و عبادت کردن
چهارم: قرآن سر گرفتن
ابتدا قرآن را در مقابل خود بگشاید و بگوید:
اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ بِکِتابِکَ الْمُنْزَلِ، وَ ما فیهِ وَ فیهِ اسْمُکَ الاْکْبَرُ وَ اَسْماَّؤُکَ الْحُسْنی، وَ ما یُخافُ وَ یُرْجی اَنْ تَجْعَلَنی مِنْ عُتَقاَّئِکَ مِنَ النّارِ
ترجمه: خدایا از تو درخواست می‌کنم به حق کتاب نازل‌شده‌ات و آنچه در آن است، و به حق نام بزرگ تو که در آن آمده، و نام‌های نیکویت، و آنچه در آن مایه‌ی بیم و امید است، که مرا از رهاشدگان و آزادشدگان از آتش دوزخ قرار دهی.
امام صادق (ع) می‌فرماید: سپس آن را بر سر نهاده می‌گویی:
اَللّهُمَّ بِحَقِّ هذَا الْقُرْانِ، وَ بِحَقِّ مَنْ اَرْسَلْتَهُ بِه وَ بِحَقِّ کُلِّ مُؤْمِنٍ مَدَحْتَهُ فیهِ، وَ بِحَقِّکَ عَلَیهمْ، فَلا اَحَدَ اَعْرَفُ بِحَقِّکَ مِنْکَ
ترجمه: به حق این قرآن، و به حق کسی که قرآن را با او فرستادی، و به حق هر مؤمنی که در آن ستوده‌ای، و به حق خودت بر آنان، [از تو درخواست می‌کنم]، چرا که هیچ‌کس به حق تو آگاه‌تر از خودت نیست.
سپس:
ده مرتبه بگوید: «بِکَ یَا اللّهُ»
ده مرتبه «بِمُحَمَّدٍ»
ده مرتبه «بِعَلِیٍّ»
ده مرتبه «بِفَاطِمَةَ»
ده مرتبه «بِالْحَسَنِ»
ده مرتبه «بِالْحُسَیْنِ»
ده مرتبه «بِعَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ»
ده مرتبه «بِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ»
ده مرتبه «بِجَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ»
ده مرتبه «بِمُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ»
ده مرتبه «بِعَلِیِّ بْنِ مُوسَی»
ده مرتبه «بِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ»
ده مرتبه «بِعَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ»
ده مرتبه «بِالْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ»
ده مرتبه «بِالْحُجَّةِ»
پس هر حاجت که دارد بخواهد.
پنجم: زیارت امام حسین (ع)
متن کامل زیارت عاشورا را در این لینک به همراه صوت و ترجمه بخوانید.
ششم: دعای جوشن کبیر
جوشن کبیر، دعایی منقول از پیامبر اکرم (ص)، شامل هزار و یک نام از اسامی حسنای خداوند منان را در یک‌صد فصل دربر دارد.
متن کامل دعای جوشن کبیر به همراه ترجمه و صوت + نسخه موبایل با خط درشت را در این لینک بخوانید.
هفتم: صد رکعت نماز
به این صورت که در هر رکعت پس از سوره «حمد» ده مرتبه سوره «توحید» را خوانده شود. علامه مجلسی فرموده: کسی که ضعف داشته باشد می‌تواند صد رکعت را نشسته بخواند.
هشتم ؛ بخواند:
اَللّهُمَّ اِنّی اَمْسَیْتُ لَکَ عَبْداً داخِراً لا اَمْلِکُ لِنَفْسی نَفْعاً وَلا ضَرّاً وَلا اَصْرِفُ عَنْها سُوَّءاً اَشْهَدُ بِذلِکَ عَلی نَفْسی،
وَاَعْتَرِفُ لَکَ بِضَعْفِ قُوَّتی وَ قِلَّةِ حیلَتی فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ،
وَاَنْجِزْ لی ما وَعَدْتَنی وَ جَمیعَ الْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ مِنَ الْمَغْفِرَةِ فی هذِهِ اللَّیْلَةِ،
وَاَتْمِمْ عَلَیَّ ما اتَیْتَنی فَاِنّی عَبْدُکَ الْمِسْکینُ الْمُسْتَکینُ الضَّعیفُ الْفَقیرُ الْمَهینُ،
اَللّهُمَّ لا تَجْعَلْنی ناسِیاً لِذِکْرِکَ فیما اَوْلَیْتَنی،
وَلا غافِلاً لاِِحْسانِکَ فیما اَعْطَیْتَنی
وَلا ایِساً مِنْ اِجابَتِکَ وَاِنْ اَبْطَاَتْ عَنّی، فی سَرّاَّءَ اَوْ ضَرّاَّءَ اَوْ شِدَّةٍ اَوْ رَخاَّءٍ اَوْ عافِیَةٍ اَوْ بَلاَّءٍ اَوْ بُؤْسٍ اَوْ نَعْماَّءَ،
اِنَّکَ سَمیعُ الدُّعاَّءِ.
ترجمه: خدایا شب را در حالی به سر می‌برم که بنده‌ای فروتن و تسلیم تو هستم، که برای خود نه سودی دارم و نه زیانی، و نمی‌توانم هیچ بدی را از خود دور کنم. بر این حقیقت بر خود گواهی می‌دهم و به ناتوانی و ضعف چاره‌اندیشی‌ام نزد تو اعتراف می‌کنم.
پس بر محمد و خاندان او درود فرست و وعده‌ای را که به من و همه‌ی مردان و زنان مؤمن درباره‌ی آمرزش در این شب داده‌ای، تحقق بخش. و آنچه را که به من بخشیده‌ای، کامل کن، چرا که من بنده‌ی ناتوان، بی‌چاره، ضعیف، فقیر و ناچیز تو هستم.
اللَّهُمَّ، مرا از یاد خود در آنچه به من ارزانی داشته‌ای، غافل مگردان، و نسبت به احسانت در آنچه به من عطا کرده‌ای، بی‌اعتنا مساز، و از رحمتت مأیوس مکن، حتی اگر اجابت دعایم به تأخیر افتد، خواه در آسایش یا سختی، در تنگنا یا گشایش، در سلامتی یا آزمایش، در گرفتاری یا نعمت.
بی‌گمان، تو شنونده‌ی دعاها هستی.
نهم: قرائت قرآن
به ویژه تلاوت سوره های زیر توصیه شده است (روی هر کدام از سوره ها کلیک یا لمس کنید، متن کامل سوره برایتان باز می شود):
قدر
روم
عنکبوت
دخان
1 - دعای فرج برای امام زمان (عج)
اللّٰهُمَّ كُنْ لِوَلِيِّكَ الحُجَّةِ بْنِ الحَسَنِ
صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَعَلَىٰ آبائِهِ فِي هٰذِهِ السَّاعَةِ وَفي كُلِّ ساعَةٍ
وَلِيّاً وَحافِظاً وَقائِداً وَناصِراً وَ دَلِيلاً وَ عَيْناً
حَتَّىٰ تُسْكِنَهُ أَرْضَكَ طَوْعاً وَتُمَتِّعَهُ فِيها طَوِيلاً.
خدایا برای ولی‌ات حجت بن الحسن که درودهایت بر او و پدرانش باد، در این ساعت و در هر ساعت سرپرست و نگهبان و پیشوا و یاور و راهنما و دیده‌بان باش تا او را با رغبت در زمینت سکونت دهی و زمانی طولانی بهره‌مندش سازی.
2 - دعای برای حاجات
يَا مُدَبِّرَ الأُمُورِ، يَا باعِثَ مَنْ فِي القُبُورِ
يَا مُجْرِيَ البُحُورِ، يَا مُلَيِّنَ الحَدِيدِ لِداوُدَ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ
وَافْعَلْ بِي كَذا وَكَذا
(و به جاى «کذا و کذا» حاجات خود را بخواه و بگو):
اللَّيْلَة اللَّيْلَةَ
ای تدبیرگر امور، ای برانگیزنده مرده‌های در گور، ای روان کننده دریاها، ای نرم کننده آهن برای داود، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و با من چنین و چنان کن.
(و به جاى «چنین و چنان» حاجات خود را بخواهد و بگوید)
امشب، امشب.
و دست‌های خود را در وقت خواندن «مُدَبِّر الاُمُور» تا آخر به سوی آسمان بردار و این دعا را در حال رکوع و سجود و ایستاده و نشسته بخوان و آن را تکرار کن و در شب آخر ماه رمضان هم بخوان.
3: این دعا
اللَّهُمَّ امْدُدْ لِي فِي عُمُرِي، وَ أَوْسِعْ لِي فِي رِزْقِي
وَ أَصِحَّ لِي جِسْمِي، وَ بَلِّغْنِي أَمَلِي
وَ إِنْ كُنْتُ مِنَ الْأَشْقِيَاءِ، فَامْحُنِي مِنَ الْأَشْقِيَاءِ
وَ اكْتُبْنِي مِنَ السُّعَدَاءِ
فَإِنَّكَ قُلْتَ فِي كِتَابِكَ الْمُنْزَلِ
عَلَى نَبِيِّكَ الْمُرْسَلِ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ:
يَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاءُ وَ يُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْكِتَابِ
خدایا عمرم را طولانی کن و روزی‌ام را وسعت بخش و بدنم را تندرست بدار و به آرزویم برسان و اگر در زمره بد فرجامان هستم، مرا از آن گروه محو کن و در گروه سعادتمندان ثبت فرما که تو در کتاب فرو فرستاده به پیامبر مرسلت (درود تو بر او و خاندانش) فرمودی: «خداوند هرچه را بخواهد محو می کند و [هرچه را بخواهد] پابرجا می سازد و «اُمُّ الکتاب» نزد اوست».
4 - این دعا
اللَّهُمَّ اجْعَلْ فِيمَا تَقْضِي وَ فِيمَا تُقَدِّرُ، مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ وَ فِيمَا تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَكِيمِ،
فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضَاءِ الَّذِي لا يُرَدُّ وَ لا يُبَدَّلُ،
أَنْ تَكْتُبَنِي مِنْ حُجَّاجِ بَيْتِكَ الْحَرَامِ، فِي عَامِي هَذَا،
الْمَبْرُورِ حَجُّهُمْ، الْمَشْكُورِ سَعْيُهُمْ، الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمْ، الْمُكَفَّرِ عَنْهُمْ سَيِّئَاتُهُمْ،
وَ اجْعَلْ فِيمَا تَقْضِي وَ تُقَدِّرُ، أَنْ تُطِيلَ عُمْرِي وَ تُوَسِّعَ لِي فِي رِزْقِي.
خدایا؛ قرار ده در آنچه حکم می‌کنی و مقدّر می‌نمایی، از فرمان حتمی، در آنچه از کار حکیمانه جدا می‌سازی در شب قدر، از حکمی که بازگشت نپذیرد و تغییر نیابد، اینکه مرا در این سال از حاجیان خانه محترمت بنویسی، حاجیانی که حجّشان پذیرفته و سعی‌شان قبول افتاده و گناهانشان آمرزیده گشته و بدی‌هایشان محو شده است و قرار ده در آنچه فرمان می‌دهی و مقدّر می‌نمایی که عمرم را طولانی گردانی و روزی‌ام را وسعت بخشی.
5 - این دعا
يَا باطِناً فِى ظُهُورِهِ، ويَا ظاهِراً فِى بُطُونِه
وَ يَا باطِناً لَيْسَ يَخْفَىٰ، وَ يَا ظاهِراً لَيْسَ يُرىٰ،
يَا مَوْصُوفاً لَايَبْلُغُ بِكَيْنُونَتِهِ مَوْصُوفٌ وَلَا حَدٌّ مَحْدُودٌ،
وَ يَا غائِباً غَيْرَ مَفْقُودٍ، وَيَا شاهِداً غَيْرَ مَشْهُودٍ، يُطْلَبُ فَيُصابُ،
وَلَمْ يَخْلُ مِنْهُ السَّماواتُ وَالْأَرْضُ وَمَا بَيْنَهُما طَرْفَةَ عَيْنٍ،
لَايُدْرَكُ بِكَيْفٍ، وَلَا يُؤَيَّنُ بِأَيْنٍ وَلَا بِحَيْثٍ،
أَنْتَ نُورُ النُّورِ وَرَبُّ الأَرْبابِ، أَحَطْتَ بِجَمِيعِ الأُمورِ،
سُبحانَ مَنْ لَيْسَ كَمِثِلهِ شَىْءٌ وَهُوَ السَّميعُ البَصيرُ
سبحانَ مَنْ هُوَ هكَذَا وَلَا هَكَذا غَيْرُه.
ای پنهان در حال آشکار بودنش و ای آشکار در حال پنهان بودنش و ای پنهانی که مخفی نمی‌شود، ای آشکاری که دیده نمی‌شود، ای به وصف آمده‌ای که هیچ ممکنی به حقیقتش نمی‌رسد و هیچ حدّ بسته‌ای به او احاطه پیدا نمی‌کند و ای غایب گم نشده، ای حاضری که مشهود نیست تا آنکه جستجو شود و او را بیابند، آسمان‌ها و زمین و آنچه بین آن‌هاست، به اندازه چشم برهم‌زدن از او خالی نیست، به کیفیتی معین دانسته نمی‌شود و محدود به مکان و جهت نمی‌گردد، تویی روشنایی نور، پروردگار پرورندگان، به همه امور احاطه کرده‌ای، منزّه است آنکه چیزی همانندش نیست و او شنوا و بیناست، منزّه است آنکه دارای این صفات است و برای غیر او چنین صفاتی نیست.
سپس آنچه را می‌خواهی از خدا بخواه.
6 - صد رکعت نماز
امام صادق(علیه‌السلام) فرمود: در شبی که امید می‌رود شب قدر باشد، «صد رکعت» نماز بخوان در هر رکعت پس از سوره «حمد»، «ده مرتبه» «توحید» را قرائت کن.
از ایشان پرسیده شد: فدایت شوم، اگر ایستاده قدرت نداشته باشم چه؟ فرمود نشسته بخوان؛ پرسیده شد اگر نتوانم؛ فرمود: به همان حالی که در بسترت به پشت خوابیده‌ای این نماز را بخوان.
7 - قرائت قرآن
در این شب تا می توانید قرآن بخوانید.
8 - دعاهای صحیفه سجادیه
به ویژه دعای «مکارم الأخلاق» و دعای «توبه» خوانده شود.
لینک دعای مکارم الاخلاق با خط درشت و ترجمه
لینک دعای توبه با خط درشت و ترجمه
9 - غسل
غیر از غسل اوّل شب، غسلی هم در آخر شب انجام گیرد.
1 - دعای ناد علی: این دعا هر چند مختص شب های قدر نیست ولی بسیار مجرب است و مومنان آن را بسیار می خوانند و نتیجه می گیرند. متن این دعا را در این لینک ببیند و بخوانید و بشنوید.
2 - دعای سریع الاجابه: هر چند این دعا هم، اختصاصی شب قدر نیست ولی مفاهیم بلندی دارد بدان حد که به سریع الاجابه مشهور شده است، یعنی دعایی که زود اجابت می شود. پس این دعا را بخوانید و حاجات خود را از درگاه حق بخواهید: در این لینک + ترجمه
فرمول عرفانی درباره دعا:
بسم الله الرحمن الرحیم بگویید
بر محمد و آل محمد صلوات بفرستید
سپس برای دیگران دعا کنید
بعد از آن برای خود دعا کنید
بار دیگر بر محمد و آل محمد صلوات بفرستید
و در پایان بگویید: الحمدلله رب العالمین
التماس دعا
