تابه‌حال هنگام ماه‌گرفتگی نواری آبی را روی ماه مشاهده کرده‌اید؟ چه چیزی در زمان ماه‌گرفتگی این نوار آبی را روی ماه ایجاد می‌کند؟ شاید گمان کنید خطای دید است اما نه پدیده‌ای فیزیکی است. در تصویر روز ناسا، می‌توانید این نوار را مشاهده کنید.
تصویر روز ناسا تصویر HDR برجسته ماه‌گرفتگی هفته گذشته است که از «نورمن» در «اوکلاهما» ایالات متحده آمریکا ثبت شد. برای آنکه رنگ‌ها در ماه‌گرفتگی به‌خوبی مشخص شوند، این تصویر دیجیتالی و اغراق‌آمیزی پردازش شده است.
در قسمت بالای تصویر، ناحیه‌ای که خاکستری دیده می‌شود، به رنگ طبیعی ماه است که نور خورشید مستقیم آن را روشن کرده است اما در هر 3 تصویر، بخش‌های پایینی ماه مستقیم در معرض نور خورشید نیستند؛ زیرا در سایه زمین قرار گرفته‌اند. این نواحی همچنان کم‌وبیش روشن‌اند؛ زیرا نوری که از جو زمین عبور کرده و به ماه رسیده، آنها را روشن کرده است؛ به همین دلیل، این بخش‌های ماه قرمز دیده می‌شوند و به آن «ماه خونین» می‌گویند. این همان پدیده‌ای است که باعث قرمز شدن آسمان هنگام غروب خورشید می‌شود. در این پدیده، جو زمین بیشتر نور آبی را پراکنده می‌کند و نور قرمز راحت‌تر عبور می‌کند.
نکته جالب تصویر روز ناسا نوار آبی-بنفشی است که در بالا سمت راست ماه دیده می‌شود. دلیل این رنگ خاص این است که بخشی از نور خورشید که از جو بالایی زمین عبور کرده، پس از برخورد با مولکول ازن موجود در جو بیشتر نور قرمز خود را از دست داده و نور آبی بیشتری منتقل کرده است؛ به همین دلیل، این نوار آبی-بنفش دیده می‌شود.
درمجموع، 2 نوع فیلتر جوی روی نور خورشید تأثیر می‌گذارند. اول لایه‌های پایینی جو زمین که بیشتر نور آبی را پراکنده کرده و باعث قرمز دیده شدن ماه در خسوف می‌شوند. دوم، لایه‌های بالایی جو که ازن حضور دارد و بیشتر نور قرمز را جذب می‌کند و اجازه می‌دهد نور آبی عبور کند؛ درنتیجه نوار آبی-بنفش ایجاد می‌شود. این پدیده نادر است و فقط در برخی خسوف‌های کامل و تحت شرایط خاص جوی قابل مشاهده است.
