فرمان یکی از اصلی‌ترین ارکان یک خودرو به شمار می‌رود. خرابی، عدم اتصال، هرزگردی، سفتی و هر مشکل دیگری که به این بخش مربوط شود می‌تواند آنقدر خطرناک باشد که راننده را از راندن خودرو خود باز دارد.
برخی تصور می‌کنند این مشکلات و نواقص با گذر زمان تغییر نمی‌کنند اما این‌طور نیست؛ ممکن است راننده در حال گذر از یک مسیر کوهستانی باشد یا با سرعت زیاد هر نوع جاده‌ای پر پیچ‌وخمی را بپیماید که ناگهان سیستم فرمان از کار می‌افتد و جان او و سرنشینانش به خطر می‌افتد. پس باید این مشکل را جدی و مشکل‌آفرین قلمداد کرد.
به گزارش خبرآنلاین به نقل از پدال، یکی از مشکلات فرمان خودروهای هیدرولیک، سفتی آن‌ها به شمار می‌رود. سیستم‌های هیدرولیک فرمان باید به‌طور عمومی روان‌تر و بهتر از انواع غیرهیدرولیک (در مقایسه با انواع قدیمی نه مدل‌های برقی) باشند اما نقص در این سیستم هیدرولیک می‌تواند این روان بودن را از فرمان بگیرد. در ادامه به علت‌های اصلی و مختلف که ممکن است باعث سفتی این فرمان‌ها شوند اشاره خواهیم کرد:
شاید در ابتدا ارتباطی میان باد لاستیک و سفتی فرمان ارتباطی نبینید اما کم بودن باد لاستیک‌های خودرو می‌تواند روی این فاکتور تاثیرگذار باشد. با پایین‌بودن فشار باد لاستیک‌ها، فرمان‌پذیری به دشواری صورت می‌گیرد و تاثیر این حرکت سخت حرکت لاستیک‌ها، در فرمان‌پذیری خودرو هویدا و آشکار خواهد بود؛ درست مانند زمانی که بخواهید با خودروی پنچر حرکت کنید!
استفاده از رینگ و لاستیک نامناسب نیز می‌تواند در سفت‌شدن فرمان تاثیر داشته باشد؛ برای نمونه آج‌های یک لاستیک زمستانی را در نظر بگیرید که از حد عادی بیشتر هستند؛ این آج‌ها با ایجاد اصطکاک بیشتر حرکت فرمان را سفت‌تر خواهند کرد.
تسمه هیدرولیک (سرپانتین) نیرو را از موتور به پمپ هیدرولیک منتقل می‌کند. شل بودن این تسمه باعث فرسودگی آن درطول زمان می‌شود و نهایتا می‌تواند به پارگی آن منجر شود. با قطع اتصال تسمه، دیگر نیرویی به پمپ نمی‌رسد و فرمان به‌سختی حرکت می‌کند؛ بنابراین درصورت مشاهده هرگونه خراش عمیق، ساییدگی، ترک یا پارگی در این تسمه باید فورا آن را تعویض کرد.
جنس روغن مورداستفاده هم یک فاکتور مهم در حفظ سلامت سیستم فرمان به شمار می‌رود. این روغن هرچقدر هم که مرغوب باشد بهتر است پس از دو سال استفاده تعویض گردد چون در زمان، روغن با جذب آلودگی غلیظ‌تر می‌شود و حرکت فرمان در سرعت‌های پایین دشوارتر می‌شود پس برای روان‌کنندگی مناسب باید تعویض شود.
شایع‌ترین دلیل سفتی فرمان‌های هیدرولیک را می‌توان نشتی و کمبود روغن هیدرولیک در سیستم دانست. یکی از محتمل‌ترین دلایل کمبود روغن احتمالا نشتی آن است که از ناحیه شلنگ تحت فشار ایجاد می‌شود و یکی از نشانه‌های اصلی آن شنیدن صدای جیغ هنگام چرخاندن فرمان است.
متمایل شدن فرمان به یک جهت نیز می‌تواند از اثرات این مشکل باشد. قاعدتا راه‌حل این مشکل رفع نشتی است اما پرکردن دوباره این روغن می‌تواند مشکل را موقتا (تا زمان تخلیه دوباره روغن در اثر نشتی) برطرف سازد.
همان‌گونه که پیشتر هم اشاره کردیم، پمپ هیدرولیک هم در سیستم روان‌کنندگی فرمان نقشی اساسی دارد چراکه وظیفه جابه‌جایی روغن بر عهده آن است. کاهش توان پمپ هیدرولیک که حاصل فرسایش فیزیکی آن محسوب می‌شود، یک دلیل اساسی در فرسایش این قطعه به شمار می‌رود. اگر خودروی شما کارکرد زیادی داشته باشد یا بسیار قدیمی باشد، فرسایش پمپ در آن طبیعی خواهد بود. نشانه خرابی پمپ ایجاد صدایی زیر و جیغ‌مانند هنگام چرخش فرمان است. برای رفع مشکل پمپ حتما باید به متخصص مکانیک مراجعه کنید.
جعبه فرمان خودرو در معرض بسیاری از آلودگی‌ها و تغییرات دمایی قرار دارد، همین مورد باعث می‌شود که سینی‌های این جزء در مرور زمان آسیب دیده و ایجاد نشتی کنند. مرور زمان نیز می‌تواند قطعات زیر و درشت درون این بخش را فرسوده کند. خرابی جعبه فرمان اصلی‌ترین دلیل سفتی فرمان سر ضبح به شمار می‌رود پس اگر فرمان خودرو شما هنگامی که سرد است سفت کار می‌کند اما با گرم‌تر شدن سیستم روان می‌شود، احتمالا با مشکل جعبه فرمان مواجه شده‌اید.
اگر خودرو شما کارکردی بیش از ۱۰ هزار کیلومتر دارد، احتمال خرابی جعبه فرمان آن در اثر فرسودگی نیز وجود دارد. اگر به فکر خرید یک خودرو دست دوم هستید، می‌توانید بررسی جعبه فرمان را هم به لیست وارسی‌های پیش از خرید خود اضافه کنید.
یکی از نشانه‌های سخت چرخیدن فرمان می‌تواند وجود هوا در این سیستم باشد. برای رفع این عارضه و هواگیری باید به مکانیک مجرب مراجعه کنید و حتی درصورت لزوم روغن موتور را تعویض کنید.
اگر در هر قسمت از سیستم فرمان خودرو مشکلی به وجود آمده باشد، علائمی از خود نشان می‌دهد که در ادامه مرور می‌کنیم.
یکی از اولین و مهمترین نشانه‌های وجود مشکلی در سیستم فرمان هیدرولیک خودرو، سفت شدن فرمان است. فرمان هیدرولیک خودرو باید نرم و راحت حرکت کند و اگر به‌طور غیرطبیعی سفت شده باشد، نشان از وجود مشکلی دارد.
یکی دیگر از علائم خرابی سیستم فرمان هیدرولیک، سروصدای غیرعادی مثل جیرجیر کردن در هنگام چرخاندن فرمان و دور زدن است. این مشکل می‌تواند نشانهٔ خرابی پمپ هیدرولیک خودرو، وجود هوا در روغن هیدرولیک یا خرابی جعبه فرمان باشد.
اگر روغن هیدرولیک نشت کند، وجود مشکلی در سیستم هیدرولیک را نشان می‌دهد. نشت روغن هیدرولیک می‌تواند از مخزن روغن، شیلنگ‌ها و پمپ هیدرولیک باشد. در این صورت، سطح روغن هیدرولیک پایین می‌آید و نه‌تنها فرمان سفت می‌شود بلکه می‌تواند به سیستم فرمان هیدرولیک هم آسیب وارد کند.
فرمان خودرو پس از چرخاندن، زمانی که رها می‌شود باید به‌راحتی به حالت اول بازگردد. اگر این کار به‌سختی صورت می‌گیرد، می‌تواند نشانه خرابی جعبه فرمان و اتصالات فرمان باشد.
اگر فرمان هیدرولیک خودرو سفت شده باشد، با بررسی مواردی که گفتیم می‌توانید مشکل را برطرف کنید. در اولین گام، باد لاستیک‌ها را تنظیم کنید و سپس روغن هیدرولیک را بررسی و در صورت نیاز تعویض کنید. اگر سطح روغن هیدرولیک پایین آمده بود نیز ابتدا دلیل نشتی را پیدا کنید و سپس به روغن اضافه کنید.
اگر حباب‌هایی روی روغن هیدرولیک مشاهده کردید، نشانهٔ هوا گرفتن روغن است و باید اقدام به هواگیری کنید تا فرمان نرم شود. اگر با این اقدامات مشکل برطرف نشد، باید سراغ بررسی سلامت پمپ هیدرولیک و سپس قطعات جلوبندی خودرو مثل سیبک و همین‌طور جعبه فرمان بروید. در خودروهایی مثل پراید که فاقد فرمان هیدرولیک هستند نیز استفاده از بلبرینگ روی سر کمک‌فنرهای جلو می‌تواند فرمان را کمی نرم‌تر کند.
