به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد-صدیقه نژادقربان: اینکه در یک سفر هم بتوان از یک شهر تاریخی چند‌هزار ساله دیدن کرد و هم سفر به دل کویر را تجربه و در کنار آن به یکی از قدیمی‌‌‌ترین و زیباترین روستاهای ایران قدم گذاشت، اتفاقی بی‌نظیر است که در سفری ۴ تا ۶ روزه به کاشان تحقق می‌‌‌یابد.

سفری که پس از فاصله ۲ ساعته از تهران به شمال اصفهان می‌رسید و باغ فین کاشان می‌تواند آغازگر این سفر جذاب باشد. باغی که پس از عبور از یک در چوبی و ورودی باریک به زیباترین شکل ممکن خود را نمایان می‌کند و جویباری زیبا که به یک حوض بزرگ متصل می‌شود. کاشی‌‌‌های آبی، درختانی سبز و آسمانی لاجوردی جلوه بناهای تاریخی را صدچندان می‌کند. باغی که با قدم زدن در آن تاریخ چند صدساله از زمان شاه عباس اول را مرور می‌‌‌کنید.

در آغاز این راه همگام با شاهان صفوی، افشاریه، زندیه و قاجاریه با تمام اشراف، ندیمه‌‌‌ها و کارگزاران آنها از کنار درختانی که جوی آبی از میان آنها می‌‌‌گذرد عبور می‌‌‌کنید و تا حمامی که امیرکبیر در آن به قتل رسیده مسیر را به پایان می‌‌‌رسانید.

با خروج از باغ، مردمان محلی را می‌‌‌بینید که خدماتی برای رفاه حال بازدیدکنندگان ارائه می‌دهند و به فروش صنایع دستی، محصولات خاص این منطقه همچون گلاب و عرقیجات و غذاهای محلی مشغولند و این چنین، گردشگری منجر به اشتغال و رشد اقتصادی در این روستای کوچک شده است.

پس از رسیدن به شهر کاشان آنچه که بیش از هرچیزی توجه‌‌‌ها را به خود جلب می‌کند، این موضوع است که کاشان شهری است که تمام خانه‌‌‌های آن بافت سنتی خود را حفظ کرده و تمام شهر به رنگ خشتی است‌‌‌ و خانه‌‌‌های دو طبقه بلندترین ساختمان‌‌‌های این شهر به‌‌‌شمار می‌‌‌روند.

در نگاه اول اینگونه به‌‌‌نظر می‌رسد که شاید برای محفوظ ماندن بافت سنتی شهر ساختمان‌‌‌های بلند و آسمان‌‌‌خراش در این شهر تاریخی ساخته نشده تا تغییری در شکل و هویت شهر ایجاد نشود. اما علاوه بر این موضوع دلیل اصلی آن را در روز آخر سفر درست پس از بازدید از شهرزیرزمینی نوش‌آباد می‌توان دریافت؛ رمز و رازی که در اعماق زمین نهفته است.

عبور از محله های قدیمی کاشان از دل کوچه پس کوچه‌‌‌های باریکی که حکم شاهراه را دارد یکی از مهم‌ترین بخش های این سفر است. کوچه‌‌‌هایی که تمامی تاریخ کاشان را به یکدیگر وصل می‌کنند و برای بازدید از هر یک از بناهای تاریخی، از خانه بروجردی‌‌‌ها گرفته تا تیمچه امین‌‌‌الدوله باید از آن‌ها عبور کرد. کوچه‌‌‌های تو در تویی که به‌‌‌خاطر سپردن آن‌ها کار دشواری است.

کوچه‌‌‌های باریکی که دوطرف آن‌ها را دیوارهای خشتی یا آجرهایی به رنگ خشت دربرگرفته و خیابانی سنگ فرش شده که مساجد خشتی و بناهای تاریخی در آن به وضوح قابل رؤیت است؛ چون هیچ بنای بلندی مانع دید به دور دست نخواهد بود.

همچنین خانه‌‌‌های قدیمی متعلق به خان‌‌‌ها و شاهزاده‌‌‌ها و تاجران در ادوار مختلف که نزدیک به فراموشی و فروپاشی بودند اینک با بازسازی و مرمت  به هتل‌‌‌های سنتی یا همان اقامتگاه‌های بوم‌گردی تبدیل شده‌‌‌اند که امکان اقامت مسافران را در دل کوچه پس کوچه‌‌‌های تاریخی کاشان فراهم کرده است.

این کوچه‌‌‌های باریک به یک سه راهی می‌‌‌رسند که حکم شاهراه را دارد و هر سمتی به یک بخشی از کاشان متصل می‌شود. یک طرف، به مرکز شهر می‌رسد و طرف مقابل آن، به خانه‌‌‌های تاریخی کاشان همچون بروجردی‌‌‌ها، طباطبایی‌‌‌ها، عباسی‌‌‌ها و حمام سلطان امیر احمد که مشهورترین بناهای تاریخی کاشان به‌‌‌شمار می‌‌‌روند منتهی می شود. جهت دیگر این مسیر نیز به مدرسه و مسجد آقابزرگ و بازار سنتی کاشان و تیمچه امین‌‌‌الدوله وصل می‌شود. این چنین گویی تمامی مسیرهای کاشان به این کوچه‌‌‌ها ختم می‌‌‌شوند.

سفر به اعماق کویر

پس از دو روز کاشان‌‌گردی و بهره‌ بردن از جاذبه‌های بی‌‌نظیرش نوبت به سفر به اعماق کویر می‌رسد. مسیری که باید از شهر آران و بیدگل بگذرد؛ شهری که همانند کاشان تمام خانه‌ها و ساختمان‌های آن به رنگ خشت و نهایت در دو طبقه است. کویر دقیقا از آنجا که تابلویی جهت «کویر مرنجاب» را نشان می‌دهد، آغاز می‌شود. 

در ابتدای مسیر در کنار زمین خشک، درختان و درختچه‌های کویری همچون تاغ و گز به چشم می‌‌خورد و هرچه به سمت جلو حرکت کنی این درختچه‌ها کوتاه‌‌تر و کوچک‌تر می‌شوند و از جایی به بعد تبدیل به بوته می‌شوند. برای رفتن به اعماق کویر چندین روش در مسیرهای مختلف وجود دارد.

 آسان‌‌ترین روش کویرنوردی استفاده از خودروهای آفرود است که به وسیله آن‌ها می‌توان در مدتی کوتاه به اقامتگاهی در دل کویر رسید و شب را در آنجا برای تماشای ستاره‌ها و آسمان کویر گذراند. مردم محلی کویر خودروهای مخصوص کویرنوردی را در اختیار مسافران قرار می‌دهند تا از جاذبه‌های کویر برخوردار شوند. 

البته برخی از گردشگران با خودروهای شخصی خود به دل کویر سفر می‌کنند و حتی برخی با راهنمایی‌‌های لیدر محلی کمپ می‌‌زنند. کویرنوردی یک مسیر نسبتا سخت و طولانی بسیار لذت‌‌بخش نیز دارد که اصولا گروه‌های ورزشی یا تورهای علاقه‌مند به طبیعت‌‌گردی آن را انتخاب می‌کنند و ساعت‌‌ها پیاده‌‌روی در قلب کویر را برمی‌‌گزینند.

گذراندن یک روز در اعماق کویر و قدم زدن روی خاک نرم، گرم و تمیز کویری شاید انتخاب شجاعانه و جذابی باشد. لذت قدم زدن 4 ساعته در دل کویر مرنجاب به سمت ابوزیدآباد، تجربه بی‌نظیری خواهد بود. البته حتما باید برای رفتن به این مسیر از لیدر محلی کمک گرفت، چرا که یک راه اشتباه شما را به ناکجاآباد می‌رساند. 

پس از ساعت‌‌ها کویرنوردی درست در آخرین تپه بلند، اقامتگاه گنبدی‌شکل خود را نشان می‌دهد. جاذبه‌های کویر در آنجا بیش از هر زمانی خود را نشان می‌دهد که پس از عبور از منطقه‌‌ای که تا چشم کار می‌کرد ریگزار و تپه‌های شنی و گهگاهی بوته‌های خشک دیده می‌شد، به‌‌ناگاه به منطقه‌‌ای جنگلی از درخت‌‌های نخل می‌رسید که می‌توانید هوایی مطبوع را استنشاق کنید. اقامتگاهی در دل کویر ابوزیدآباد قرار دارد که پذیرای مسافرانی است که شب‌‌مانی در دل کویر را تجربه می‌کنند.

با نزدیک شدن به شب و سرد شدن ناگهانی هوا، برای آماده شدن جهت تماشای ستاره‌ها و آسمان شب، می‌توان آتشی روشن کرد و با جمع شدن به دور آن زیبایی شب‌های کویری نامتناهی را تماشا کرد و صبح را با طلوعی بی‌نظیر از آفتابی که از پشت نخل‌ها می‌درخشد و خنکای باد صبحگاهی  آغاز کرد.

روستای پلکانی متفاوت از ماسوله

پس از تجربه بی‌نظیر کویرنوردی و گذراندن یک روز منحصربه‌فرد در اعماق کویر، نوبت به بازدید از یکی از مرتفع‌‌ترین مناطق مسکونی ایران می‌رسد. روستایی قدیمی با معماری منحصربه‌فرد که تمام روستا را به یک رنگ و شکل به نمایش می‌گذارد. «ابیانه» روستایی پلکانی که در نگاه اول بیننده را  به یاد پالنگان و ماسوله می‌اندازد، اما در واقع بسیار متفاوت از آنها است. ویژگی منحصر به فرد ابیانه را می‌توان در معماری خاص آن دانست که در تمام بافت‌های آن قابل مشاهده است.

این روستا کاملا به صورت یکپارچه ساخته شده و تمام خانه‌های آن به شکل پلکانی و یکرنگ هستند و خانه‌های جدیدی هم که ساخته می‌شوند به شکل خانه‌های سنتی قدیمی هستند و هیچ تفاوتی در ساخت و بافت آنها وجود ندارد؛  این عامل تمایز ابیانه از دیگر روستاهای هم‌شکل و پلکانی و کوهستانی است. در حیاط امامزاده یحیی درست در کنار نرده‌های رنگی می‌توان به تماشای روستا، جریان رود و آبشاری که از دل کوه برمی‌‌آید نشست.

 مردم محلی، در تمام بخش‌ها به فروش محصولات صنایع دستی و غذاهای محلی خود مشغول هستند و جالب‌‌تر از آن اینکه تمامی مردان و زنان در این روستا کاملا به سنت‌‌های خود پایبندند و لباس‌های محلی خاص خود را می‌پوشند. این روستا در دامنه کوه کرکس قرار دارد و دورتادور آن را کوه‌های بلند فرا گرفته که این امر باعث خنک بودن آب و هوای این روستا در فصل‌‌های گرم و سرد بودن در فصول سرد می‌شود.

شهر زیرزمینی «اویی»

در آخرین روز سفر، حتما باید از شهر زیر‌زمینی نوش‌آباد یا اویی، شهری نزدیک به آران و بیدگل، بازدید کرد. پس از رسیدن به نوش آباد و شهر زیرزمینی‌اش، همزمان با باز شدن در چوبی، پلکانی زیرزمینی و تاریک خود را نشان می دهد و تصویری از فیلم‌‌های ترسناک و هیجان‌‌انگیزی را که همیشه به موقعیت ناشناخته‌‌ای ختم می‌شوند، در ذهن تداعی می‌کند.

از پله‌ها که پایین بروید، در سمت چپ آن ورودی تنگ و تاریکی است که روبه‌روی آن یک فضای بسیار وسیع  دایره‌‌ای‌شکل که سقف آن گویی به آسمان می‌‌رسد، قرار دارد.

اما بخش منحصربه‌فرد این میراث تاریخی، دقیقا از آن ورودی تاریک و تنگ شروع می‌شود. منطقه‌‌ای که از زمان ساسانیان بنا شده و محلی برای پناه بردن مردمان شهر از هجوم دشمنان بوده‌است. چا‌‌ه‌های عمیقی که به‌‌جای پله‌ برای ورود مردم به این شهر زیرزمینی استفاده می‌شد تا هرکسی به راحتی از طریق چاه خانه‌‌اش به آن پناه ببرد. تونل‌‌های تو‌در‌توی تاریکی که در قسمت‌‌هایی از آن حتی اتاق‌‌هایی برای اسکان افراد تعبیه شده بود و کاملا مانند یک‌شهر در زیر زمین ساخته شده است که با توجه به آب‌هایی که در چاه‌ها و زیرزمین جریان داشت  تهویه هوا در آن صورت می‌گرفت.

این شهر سه‌طبقه‌‌، که در حال حاضر امکان بازدید از طبقه اول آن وجود ندارد، یکی از بی‌‌نظیرترین و زیباترین جاذبه‌های گردشگری استان اصفهان و حتی ایران به‌‌شمار می‌‌رود. تقریبا در تمام این منطقه حتی در کاشان این شهرهای زیرزمینی احتمالا وجود دارند که هنوز امکان کاوش همه آنها فراهم نشده و این را می‌توان دلیل اصلی شکل خانه‌های این منطقه دانست که امکان ساخت ساختمان‌های بلند در آن وجود ندارد.//