برترین‌ها- آرمان رمضانی: یک باور کلیشه‌ای در بین مردم دنیا وجود دارد مبنی بر اینکه در هر زمینه‌ای جدیدترین و پیشرفته‌ترین وسایل و گجت‌ها سال‌ها و بعضا دهه‌ها پیش از رسیدن به دست مردم عادی در اختیار ارتش‌ها و نظامیان قرار دارد. البته شاید اگر به 5 دهه گذشته نگاهی بیندازیم و به روند عمومی شدن برخی از مهم‌ترین فناوری‌های ساخت بشر مانند اینترنت توجه کنیم به این نتیجه برسیم که چنین نگاهی چندان هم کلیشه‌ای و دور از حقیقت نیست.
واقعیت این است که بشر در کمتر زمینه و حوزه‌ای مانند زمینه تکنولوژی‌های نظامی و ساخت جنگ‌افزار اینچنین می‌تواند بدون توجه به هزینه، آزمایش کند و شاید اگر دانشمندان در تمام زمینه‌ها چنین آزادی عملی داشتند حالا در دنیایی متفاوت زندگی می‌کردیم. به هر روی در این مقاله قرار است 10 حوزه‌ای را بررسی کنیم که ارتش‌های کشورهای قدرتمند دنیا در سال‌های اخیر انرژی و بودجه قابل توجهی را به آن‌ها اختصاص داده‌اند، حوزه‌هایی مانند هوش مصنوعی و روباتیک که احتمالا در چند دهه آینده سبک زندگی مردم عادی را هم علاوه بر شکل و شمایل جنگ‌ها دچار تغییر خواهد کرد.
احتمالا مناقشه برانگیزترین حوزه برای ورود نظامیان با توجه به پیش‌زمینه ذهنی انسان‌ها همین هوش مصنوعی است. زمینه‌ای که علاوه بر موانع معمول برای دانشمندان، شامل خطوط قرمز اخلاقی هم می‌شود.
با وجود تمام این موانع علمی و اخلاقی اما این حوزه نسبتا نوظهور آن‌قدر برای ارتش‌های قدرتمند دنیا حیاتی و لازم است که کشورهای پیشرفته دنیا با صرف هزینه‌هایی باورنکردنی سعی بر ربودن گوی سبقت از یکدیگر در زمینه استفاده از هوش مصنوعی در تکنولوژی‌های نظامی دارند. کارشناسان نظامی معتقد هستند در یکی دو دهه آینده ارتش هیچ کشوری بدون استفاده از هوش مصنوعی قادر به حمایت و محافظت از سربازانش نخواهد بود.
پزشکی البته در هرجای دنیا علمی متکی به لحظه‌هاست اما این موضوع وقتی درباره رسیدگی پزشکی به سربازان و نظامیان در جبهه‌های جنگ باشد، اهمیتی حتی بیشتر پیدا می‌کند. یکی از حوزه‌های کمتر شناخته‌شده که به تازگی توجه ارتش‌ها را به خود جلب کرده تِله‌مدیسین یا پزشکی از راه دور است.
رسیدگی پزشکی از راه دور به ارتش‌ها اجازه می‌دهد زمان لازم برای دریافت رسیدگی را کاهش دهد و به بهترین شکل ممکن از پزشکان متخصص و معمولا با تعداد محدود استفاده کند. اپ‌ها و برنامه‌های ساخته شده در این زمینه به پزشکان اجازه می‌دهد به سرعت با فرد آسیب‌دیده ارتباط برقرار کنند و به شیوه‌ای موثر و بدون ریسک با شرایط مواجه شوند.
موشک‌های هایپرسونیک حالا مدت‌هاست که موشک‌های سوپرسونیک را به موضوعی مربوط به گذشته تبدیل کرده‌اند(توجه داشته باشید که موشک‌های هایپرسونیک تقریبا 5 برابر سریع‌تر از موشک‌های هایپرسونیک هستند). موشک‌هایی بسیار پیشرفته که تقریبا قادر به طی کردن مسافتی نزدیک به یک مایل در ثانیه هستند یا به عبارتی نزدیک به 6 هزار کیلومتر در ساعت.
حالا کمتر ارتش قدرتمندی در دنیا وجود دارد که تلاش برای پر کردن انبارهای تسلیحاتی‌اش از موشک‌های هایپرسونیک را آغاز نکرده باشد. موشک‌هایی بسیار موثر و دقیق که به عقیده کارشناسان نظامی آینده مجادله‌های موشکی روی کره زمین را بدون هیچ رقیبی به خود اختصاص خواهند داد.
شاید بهترین توضیح برای اینترنت اشیای نظامی یا IoMT تلفیقی از هوش ماشینی و عملیات‌های سایبری باشد. اینترنت اشیای نظامی در حقیقت مجموعه‌ای از ابزارها و نوآوری‌های علمی است که در کنار اینترنت قرار است ظاهر جنگ‌های آینده را تغییر دهد. به عقیده کارشناسان نظامی IoMT، در آینده نزدیک به شدت بهره‌وری جنگ‌ها را افزایش خواهد داد.
همه ما در یکی دو دهه گذشته تاثیر این حوزه در جنگ‌ها را با چشم خودمان دیده‌ایم. تجهیزات بدون سرنشین مانند وسایل پرنده بدون سرنشین یا UAVs در این سال‌ها سطح تازه‌ای از تجسس و کسب اطلاعات از جبهه‌های جنگ را در اختیار ارتش‌ها قرار داده‌اند و بدون سرنشین بودن آن‌ها به اپراتورها اجازه می‌دهد بدون ترس از تلفات انسانی اطلاعاتی ارزشمند و حیاتی را جمع‌آوری کنند.
با وجود اینکه در حال حاضر هم بسیاری از ارتش‌ها در دنیا از این فناوری در سطح گسترده‌ای استفاده می‌کنند اما جا برای پیشرفت بسیاری وجود دارد. در آینده نزدیک تجهیزات بدون سرنشین هوایی، زمینی و دریایی بسیار کاربردی‌تر و مقاوم‌تر خواهند شد و ارتباط برقرار کردن با آن‌ها و هدایتشان هم آسان‌تر خواهد شد.
بهره بردن از تکنولوژی‌های شبیه‌سازی در بخش‌های نظامی نه تنها هزینه تمرینات و آموزش را برای ارتش‌ها کاهش داده بلکه سطح آموزش را به طرز قابل توجهی بالا برده است. آموزش‌هایی که با هدف آماده‌سازی سربازان برای میدان‌های جنگ، تاثیری حیاتی بر عملکرد ارتش‌ها دارد.
در سال‌های اخیر البته در بسیاری از ارتش‌های قدرتمند دنیا تاثیر تکنولوژی‌های شبیه‌سازی حتی فراتر از بخش آموزش رفته و حالا در بسیاری از ارتش‌ها شبیه‌سازی، آموزش، آگاهی جعرافیایی و حتی مدیریت شرایط مختلف پزشکی به کمک واقعیت مجازی(Virtual Reality) یا همان وی‌آر و البته واقعیت افزوده(Augmented Reality) یا همان اِی‌آر اتفاق می‌افتد.
برخلاف باور بسیاری از ما در حقیقت عناصر هجومی و دفاعی جنگ‌های سایبری تا حد بسیار زیادی مشابه این عناصر در جنگ‌های کلاسیک عمل می‌کند.در یک دهه گذشته احتمالا تعداد جنگ‌ها و نزاع‌های سایبری از تعداد جنگ‌های واقعی روی کره زمین بیشتر بوده و همین موضوع و البته تاثیر و میزان تخریب قابل توجه این درگیری‌های مدرن باعث شده توجه بسیاری از کشورها بیش از پیش جلب این موضوع شود.
در جنگ‌ها و حملات سایبری عموما تمرکز بر یک ملت یا حضور نیروهای نظامی آنلاین قرار دارد و مانند جنگ‌های قدیمی در چنین حملاتی هم می‌توان نیروهای دفاعی و البته تهاجمی تعریف کرد. نظامیان بسیاری از کشورها برای دفاع از اطلاعات ارزشمند ملتشان که ممکن است چه از طریق اینترنت و چه وسایل دیجیتال به سرقت برده شود، هر روز بیش از پیش مشغول سرمایه‌گذاری در زمینه جنگ‌های سایبری هستند.
باید توجه داشته باشید که بر اساس قوانین نزاع‌های مسلحانه هرگونه آسیب به موقعیت‌های غیرنظامی مانند ساختمان‌های رسانه‌ها، بیمارستان‌ها و مدرسه‌ها و .. و البته هرگونه تلفات انسان‌های غیرنظامی با جریمه‌های مالی از طرف سازمان‌های بی‌طرف بین‌المللی مواجه می‌شود. به همین دلیل است که ارتش‌های مهم دنیا همواره در تلاش هستند چه به خاطر وجهه بین‌المللی و چه به خاطر مجازات‌های مالی این تلفات را کاهش دهند.
با این همه آنچنان که من و شما می‌دانیم در میدان جنگ تشخیص افراد نظامی و غیرنظامی در عرض چند ثانیه بسیار سخت است و به همین دلیل است که متاسفانه حتی دقیق‌ترین سلاح‌های ساخت بشر هم هنوز گاه حتی بیش از سربازان به کودکان و زنان و افراد غیرنظامی آسیب می‌رساند.
روبات‌هایی مانند سگِ روباتیکِ بوستون دینامیک به نام اسپات(SPOT) یا دِ ویژن سیکستی(The Vision 60) ساخته شده توسط گوست روباتیک هر روز بیش از پیش توجه ارتش‌های دنیا را به خود جلب می‌کنند.
از چنین روبات‌هایی می‌توان برای حمل و نقل و جابجایی تدارکات نظامی، شناسایی و خنثی کردن انواع بمب‌ها و حتی انتقال سربازان و نیروهای آسیب‌دیده از جبهه‌های جنگ در اوج درگیری به نقاط امن‌تر استفاده کرد و احتمالا مهم‌ترین مزیت آن‌ها انجام تمام این کارها بدون به خطر انداختن جان نیروهای انسانی است.
به صورت کلاسیک تدارکات و تجهیزات نظامی از مواد اولیه‌ای بسیار گران و فوق‌العاده سنگین ساخته می‌شود و این موضوع در کنار هزینه زیاد، جابجایی این تجهیزات به ویژه در موقعیت‌هایی خاص را به مشکلی بزرگ برای ارتش‌ها تبدیل کرده است.
مانند همیشه اما این بار هم علم و تکنولوژی پاسخی مناسب برای مشکلات بشر دارد. ارتش‌های کشورهای مختلف دنیا با استفاده از چاپگرهای سه‌بعدی می‌توانند هزینه و سرعت ساخت این تجهیزات را تا حد قابل توجهی کاهش دهند و علاوه بر این تجهیزات چاپ شده توسط این پرینترهای سه‌بعدی معمولا بسیار سبک‌تر از تجهیزات قدیمی هستند و به این صورت مشکل دشواری جابجایی حل خواهد شد.
