به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، محمدحسین سلطانی، دامپزشک حیات وحش، در گفتوگو با رکنا اظهار کرد: بهطور کلی نگهداری از حیوانات خانگی مسئولیت زیادی دارد. چه گربه باشد که حیوانی مستقل و تمیز است و نیاز زیادی به رسیدگی ندارد، و چه سگ که حیوانی وابسته بوده و نیازمند آموزش و توجه مستمر است. سگها باید جای دستشویی کردن را یاد بگیرند، هنگام غذا خوردن نیاز به همراهی دارند و باید برای تخلیه انرژیشان به بیرون برده شوند. اگر صاحب حیوان این مسئولیتها را نپذیرد، مشکلاتی مانند کثیف شدن محیط خانه پیش خواهد آمد.
وی افزود: افرادی که حیوان خانگی دارند، معمولاً آن را مانند فرزند خود میدانند، زیرا این حیوانات مانند کودکان نیاز به مراقبت، محبت، تربیت و انس گرفتن دارند. اگر کسی نمیتواند این مسئولیت را بپذیرد، به دلیل شرایط خانوادگی، محدودیتهای محل سکونت، مشکلات مالی یا کمبود وقت، بهتر است از ابتدا به سمت نگهداری از حیوان خانگی نرود.
این دامپزشک پیشنهاد کرد که افرادی که توانایی نگهداری از حیوان را ندارند، میتوانند به شیوههای دیگری به حیوانات محبت کنند؛ مثلاً به حیوانات خیابانی در حدی که به طبیعت آنها آسیب نرسد، کمک کنند یا اگر گربهای در حیاط خانهشان است، از آن مراقبت کنند.
وی تأکید کرد: اگر کسی پس از نگهداری از حیوان به این نتیجه رسید که نمیتواند از آن مراقبت کند، دو راه دارد: یا حیوان را از طریق مراکز دامپزشکی، پانسیونها و پناهگاههای حیوانات به فردی که شرایط مناسبی دارد، واگذار کند، یا آن را به کمپهای حمایتی از حیوانات بسپارد. در غیر این صورت، رها کردن حیوان در خیابان ظلمی بزرگ به آن محسوب میشود.
سلطانی به وجود پانسیونهایی اشاره کرد که امکان نگهداری موقت از حیوانات را دارند. وی گفت: برخی افراد به دلیل شاغل بودن، نمیتوانند بهخوبی از حیوان خانگی خود مراقبت کنند، که این امر باعث بروز مشکلات رفتاری در حیوان میشود. در چنین مواردی، پانسیونها گزینهای مناسب برای نگهداری روزانه حیوانات هستند. این مراکز خدماتی مانند تغذیه، نگهداری و آموزش حیوانات ارائه میدهند و هزینهای معقول دریافت میکنند.
وی در ادامه اظهار داشت: برخی نژادهای گربه و سگ اصلاً مناسب زندگی در خیابان نیستند. گربههایی مانند اسکاتیش، بریتیش، پرشین، هیمالین و ترکیبی، اگر از کودکی در خانه بزرگ شده باشند، توانایی بقا در خیابان را ندارند، زیرا مهارتهایی مانند بالا رفتن از درخت را نیاموختهاند. همچنین سگهای وابسته به انسان، اگر در خیابان رها شوند، دچار مشکلات روانی و جسمی شده و در معرض آسیب قرار میگیرند.
این دامپزشک توصیه کرد: برای واگذاری حیوانات خانگی، بهتر است از طریق کلینیکها و پانسیونهای دامپزشکی اقدام شود. همچنین کمپهای حمایت از حیوانات گزینه مناسبی هستند، زیرا این مراکز علاوه بر مراقبت از حیوانات، روند واگذاری را نیز نظارت میکنند تا از وقوع حیوانآزاری جلوگیری شود. اگر کسی نخواهد حیوان را واگذار کند، اما امکان نگهداری دائم را نیز نداشته باشد، میتواند از خدمات پانسیونها استفاده کند.
سلطانی در خصوص بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان توضیح داد: حتی اگر حیوانی واکسن دریافت کرده باشد، همچنان ممکن است ناقل بیماری باشد. بیماریهایی مانند پارواویروس در سگها، هاری و پنلکوپنی در گربهها از جمله بیماریهای خطرناک هستند. علاوه بر این، برخی بیماریها مانند ژیاردیا (بیماری انگلی روده) و توکسوپلاسموز از طریق مدفوع حیوان میتوانند به انسان منتقل شوند. بنابراین، رعایت اصول بهداشتی و ضدعفونی کردن دستها پس از تماس با حیوانات بسیار مهم است.
این دامپزشک تصریح کرد: حیواناتی که از سوی صاحبانشان طرد میشوند، ممکن است رفتارهای پرخاشگرانه از خود نشان دهند و حتی برای انسانها خطرآفرین شوند. این حیوانات به دلیل بیاعتمادی به انسان، ممکن است بهطور غیرمنتظرهای حمله کنند؛ بنابراین، افرادی که دیگر قادر به نگهداری از حیوان نیستند، باید مسئولانه برای سرنوشت آنها تصمیم بگیرند.
سلطانی پیشنهاد داد: شهرداری ها میتوانند با اختصاص فضاهای بلااستفاده به دامپزشکان، کمپهایی برای حمایت از حیوانات بیسرپرست راهاندازی کنند. این اقدام، علاوه بر حمایت از حیوانات، به کاهش هزینههای ناشی از آسیبهای حیوانات بیسرپرست نیز کمک میکند.
وی در ادامه افزود: سگهای بیسرپرست در صورت آموزش صحیح، میتوانند در مأموریتهای مختلفی مانند حفاظت از محیط زیست، نگهبانی، همراهی گلهها و حتی عملیات امداد و نجات پس از زلزله مورد استفاده قرار گیرند. همچنین سگهایی که شامه قویتری دارند، میتوانند برای کشف مواد مخدر یا یافتن اجساد در حوادث طبیعی آموزش ببینند. بهرهگیری از این حیوانات بهجای حذف آنها از طبیعت، اقدامی هوشمندانه و مفید خواهد بود.
نقش شهروندان در مدیریت جمعیت حیوانات خیابانی
این دامپزشک در پایان تأکید کرد: گربههای خیابانی، برخلاف سگها، معمولاً خطری برای محیط زیست ندارند، اما شهروندان نباید با غذا دادن بیش از حد، چرخه طبیعی زاد و ولد آنها را مختل کنند. همچنین، گربههای خانگی نباید در خیابان رها شوند، زیرا قادر به بقا در محیط بیرون نیستند و دچار آسیبهای جدی خواهند شد. حفظ تعادل در طبیعت و رعایت اصول انسانی، بهترین راه برای تعامل با حیوانات است.