خبرگزاری مهر، گروه استانها: مفهوم جهاد و مبارزه در راه خدا از صدر اسلام تاکنون همواره یکی از اصول اساسی دین اسلام بوده است. از نخستین روزهای دعوت پیامبر اکرم (ص)، مسلمانان با انواع تهدیدها، فشارها و دشمنی‌های مشرکان روبه‌رو بودند، اما ایمان، استقامت و فداکاری آنان باعث شد که اسلام به‌عنوان یک دین جهانی گسترش یابد. در دوران امام علی (ع)، جنگ‌های متعددی برای دفاع از اسلام و برقراری عدالت رخ داد و آن حضرت، همواره تأکید داشت که جهاد فقط در میدان نبرد نیست، بلکه مبارزه با نفاق، فساد و ظلم نیز نوعی جهاد محسوب می‌شود.
در دوران معاصر، نمونه‌های بارزی از این مفهوم دیده می‌شود. دوران دفاع مقدس نمونه‌ای از جهاد یک ملت در برابر استکبار جهانی بود که با تکیه‌بر ایمان، مقاومت و وحدت، ایران اسلامی را از گزند دشمنان حفظ کرد. همچنین، شخصیت‌هایی همچون سردار حاج قاسم سلیمانی نشان دادند که جهاد و مبارزه در راه خدا تنها به جنگ نظامی محدود نمی‌شود، بلکه جهاد در عرصه‌های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی نیز اهمیت زیادی دارد. دشمنان اسلام امروزه بیش از گذشته از ابزارهای غیرنظامی مانند تهاجم فرهنگی، جنگ رسانه‌ای و تحریم‌های اقتصادی برای ضربه زدن به ارزش‌های اسلامی استفاده می‌کنند، و در چنین شرایطی، مبارزه در راه خدا به‌صورت آگاهانه، هوشمندانه و استوار ادامه دارد.
جهاد؛ مفهومی فراتر از جنگ نظامی
کارشناس مذهبی گلستان با اشاره به اهمیت مبارزه در راه خدا به خبرنگار مهر، گفت: خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الَّذِینَ یُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ صَفًّا کَأَنَّهُمْ بُنْیَانٌ مَرْصُوصٌ» یعنی خداوند کسانی را که متحد و استوار در راه وی مبارزه می‌کنند، دوست دارد. اما باید توجه داشت که جهاد همیشه به معنای جنگ و نبرد فیزیکی نیست. گاهی یک موضع‌گیری درست، یک سخن روشنگرانه و یک حرکت فرهنگی مؤثرتر از هزاران گلوله و شمشیر است.
حجت‌الاسلام نورالله ولی‌نژاد، با تأکید بر اینکه مفهوم مبارزه نباید به میدان جنگ محدود شود، افزود: برخی تصور می‌کنند که جهاد تنها زمانی اتفاق می‌افتد که فرد سلاح به دست بگیرد و در میدان نبرد حاضر شود، اما واقعیت این است که مبارزه در راه خدا ابعاد مختلفی دارد. گاهی یک سخنرانی، یک مقاله روشنگرانه، یا حتی یک نهی از منکر در برابر فساد و انحراف، نمونه‌ای از جهاد محسوب می‌شود.
ایستادگی؛ رمز عزت و سربلندی
وی در ادامه سخنان خود به اهمیت استقامت در مسیر حق اشاره کرد و گفت: خداوند کسانی را که در برابر ناملایمات و انحرافات جامعه بی‌تفاوت هستند، دوست ندارد. برای اینکه مورد رضایت الهی قرار بگیریم، باید در مسیر حق استوار بمانیم و برای حفظ ارزش‌های دینی و انسانی تلاش کنیم.
وی با بیان اینکه جهاد و مبارزه نیازمند معیار و اصول است، ادامه داد: در دوران پیامبر اسلام (ص) و حضرت علی (ع)، افرادی بودند که وقتی شمشیر به دستشان داده می‌شد، از شدت ترس به لرزه می‌افتادند. چنین افرادی نمی‌توانستند یک مجاهد واقعی باشند، زیرا جهاد واقعی نیاز به ایمان، استقامت و شجاعت دارد.
جهاد در عرصه‌های مختلف
ولی‌نژاد با تأکید بر اینکه جهاد تنها به نبردهای نظامی خلاصه نمی‌شود، افزود: گاهی جهاد به معنای مقاومت فرهنگی است. در دنیای امروز، دشمنان اسلام نه فقط با سلاح، بلکه از طریق تهاجم فرهنگی، تحریف ارزش‌ها و تغییر باورهای جامعه سعی در ضربه زدن به هویت اسلامی دارند. در چنین شرایطی، ایستادگی در برابر این هجمه‌ها، خود یک نوع مبارزه در راه خدا محسوب می‌شود.
وی ادامه داد: امر به معروف و نهی از منکر یکی از مهم‌ترین مصادیق جهاد در زندگی روزمره است. وقتی کسی فساد، ظلم یا بی‌عدالتی را می‌بیند و در برابر آن سکوت نمی‌کند، در حقیقت در حال انجام یک جهاد است. اگر جامعه‌ای به این مرحله از آگاهی برسد که در برابر ظلم و انحرافات ایستادگی کند، قطعاً مورد لطف و رحمت الهی قرار خواهد گرفت.
حاج قاسم سلیمانی؛ نماد یک مبارز واقعی
کارشناس مذهبی گلستان با اشاره به ویژگی‌های مجاهدان واقعی در طول تاریخ، از شهید حاج قاسم سلیمانی به عنوان یک نمونه بارز از مبارزان راه خدا یاد کرد و گفت: سردار سلیمانی هیچ ترسی از دشمنان نداشت. وی با ایمان و استقامت، نه‌تنها دشمنان اسلام را به عقب راند، بلکه عزت و افتخار را برای ایران و جهان اسلام به ارمغان آورد. ایشان نماد یک مبارز واقعی بود که در میدان نبرد از هیچ خطری هراس نداشت و تنها به پیروزی اسلام فکر می‌کرد.
وی افزود: در دوران دفاع مقدس نیز، ملت ایران تنها در برابر صدام قرار نداشت، بلکه در برابر استکبار جهانی ایستاد و مقاومت کرد. در نهایت، این ملت ایران بود که پیروز شد، درحالی‌که صدام و حامیانش جز شکست و خواری چیزی به دست نیاوردند.
ایمان و استقامت؛ دو رکن اساسی پیروزی
ولی نژاد تأکید کرد: قرآن کریم از مؤمنانی که همچون آهن محکم‌اند و در برابر دشمنان عقب‌نشینی نمی‌کنند، تمجید کرده است. رمز پیروزی در برابر دشمنان، ایمان، استقامت و پایداری در مسیر حق است. اگر جامعه‌ای این ویژگی‌ها را داشته باشد، هیچ دشمنی قادر به شکست آن نخواهد بود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: باید این روحیه را در جامعه زنده نگه داریم و به نسل‌های آینده بیاموزیم که تنها راه سرافرازی و عزت، ایستادگی در برابر دشمنان و حفظ ارزش‌های دینی و ملی است. اگر این باور در میان مردم تقویت شود، بدون شک پیروزی‌های بزرگ‌تری نصیب اسلام و مسلمانان خواهد شد.
با توجه به آموزه‌های قرآن و سیره بزرگان دین، جهاد و مبارزه در راه خدا مفهومی فراتر از جنگ‌های نظامی دارد. ایستادگی در برابر ظلم، تلاش برای اصلاح جامعه، دفاع از ارزش‌های اسلامی، روشنگری در برابر تحریف‌ها و مقابله با هجمه‌های فرهنگی، همه از مصادیق جهاد به شمار می‌روند.
امروز نیز، همان‌طور که ولی نژاد کارشناس مذهبی گلستان تأکید کرد، پیروزی در گرو ایمان، استقامت و مبارزه با دشمنان اسلام در همه عرصه‌هاست. اگر این روحیه در جامعه زنده بماند و به نسل‌های آینده منتقل شود، دشمنان هرگز نخواهند توانست به اهداف خود دست یابند. تاریخ ثابت کرده است که ملت‌های مقاوم و آگاه، هرچند با چالش‌های بزرگ روبه‌رو شوند، درنهایت پیروز خواهند شد. ازاین‌رو، وظیفه همه ماست که با آگاهی، بصیرت و شجاعت، در مسیر حق گام برداریم و از ارزش‌های دینی و ملی خود پاسداری کنیم.
