در سال‌های اخیر، استفاده از ارزهای دیجیتال در ایران با رشد چشمگیری همراه بوده، اما کاربران ایرانی همچنان با موانع جدی داخلی و بین‌المللی روبه‌رو هستند. این گزارش به بررسی دقیق چالش‌هایی می‌پردازد که کاربران ایرانی در مسیر فعالیت‌های خود با آن‌ها مواجه‌اند؛ از تحریم‌های بین‌المللی گرفته تا محدودیت‌های داخلی. همچنین تلاش شده است تصویری واقع‌بینانه از روند تغییرات در صرافی‌های خارجی و داخلی ارائه شود و مسیر احتمالی آینده برای کاربران ترسیم گردد.
بر اساس داده‌های گردآوری‌شده تا پایان آذرماه ۱۴۰۳، روند اعمال محدودیت از سوی صرافی‌های خارجی در حال افزایش است. پلتفرم‌های بزرگی مانند بایننس (Binance) و کوکوین (KuCoin) سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تری برای احراز هویت کاربران اجرا کرده‌اند. این محدودیت‌ها، که در راستای تبعیت از مقررات جهانی شکل گرفته، باعث شده‌اند تا بسیاری از کاربران ایرانی دسترسی خود را از دست بدهند یا با ریسک‌های جدی مواجه شوند.
در مقابل، برخی صرافی‌های کوچک‌تر مانند مکسی (MEXC) و بینگ ایکس (BingX) هنوز اجازه فعالیت بدون احراز هویت رسمی را می‌دهند، اما کارشناسان هشدار می‌دهند که این سیاست‌ها نیز می‌تواند در آینده تغییر کند.
طبق نتایج نظرسنجی انجام‌شده در سال ۱۴۰۳، تحریم‌ها و ناتوانی در احراز هویت با مدارک ایرانی، اصلی‌ترین مانع فعالیت کاربران ایرانی در صرافی‌های خارجی شناخته شده است. بیش از دو سوم پاسخ‌دهندگان، این مورد را بزرگ‌ترین مشکل خود اعلام کرده‌اند.
براساس رتبه بندی صرافی‌ها در پلتفرم (Coinmarketcap) صرافی‌هایی که در رنکینگ ۱ تا ۵ جهانی به عنوان بهترین صرافی‌ها شناخته می‌شوند در حال حاضر به کاربران ایرانی خدمات نمی‌دهند.
محدودیت در برداشت و واریز، کاهش سقف معاملات و قطع سرویس‌دهی در مواقع حساس، از دیگر مشکلات رایج کاربران ایرانی در صرافی‌های خارجی است. همین مسئله موجب شده است بسیاری از کاربران به سمت صرافی‌های غیرمتمرکز گرایش پیدا کنند؛ هرچند که استفاده از این پلتفرم‌ها نیازمند دانش فنی بالاتر است.
بیشتر بخوانید: بهترین صرافی غیرمتمرکز برای ایرانی ها
همزمان با افزایش تحریم‌ها، صرافی‌های داخلی توانسته‌اند بخش بیشتری از بازار ایران را جذب کنند. طبق داده‌های سال ۱۴۰۳، حدود ۴۶ درصد کاربران، امکان خرید مستقیم ارز دیجیتال با کارت بانکی را مهم‌ترین مزیت صرافی‌های داخلی عنوان کرده‌اند.
این گزارش تنها بخشی از واقعیت‌های بازار کریپتو در ایران را نشان می‌دهد. برای دسترسی به تحلیل‌های جامع‌تر و نمودارهای اختصاصی، گزارش کامل را مطالعه کنید.
با وجود رشد چشمگیر، کاربران همچنان با موانعی در صرافی‌های داخلی مواجه‌اند. مهم‌ترین چالش‌ها در سال ۱۴۰۳ عبارت‌اند از:
این چالش‌ها باعث شده‌اند کاربران حرفه‌ای‌تر همچنان به استفاده از صرافی‌های خارجی متمایل باشند، هرچند با ریسک بیشتر.
بیشتر بخوانید: چرا درگاه‌های پرداخت صرافی‌ها دوباره مسدود شد؟
با وجود تحریم‌ها، بسیاری از کاربران همچنان به صرافی‌های بین‌المللی علاقه‌مندند. مهم‌ترین دلایل این انتخاب عبارت‌اند از:
با این حال، درصد قابل‌توجهی از پاسخ‌دهندگان اعلام کرده‌اند که دیگر از صرافی‌های خارجی استفاده نمی‌کنند؛ موضوعی که ارتباط مستقیم با تشدید تحریم‌ها دارد.
بررسی داده‌های سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که کاربران ایرانی بین دو گزینه دشوار قرار گرفته‌اند؛ استفاده از صرافی‌های داخلی با چالش‌هایی مانند تنوع محدود و کارمزد بالا، یا ادامه فعالیت در صرافی‌های خارجی با ریسک تحریم و مسدود شدن حساب.
به نظر می‌رسد آینده بازار ایران به سمت مدل ترکیبی حرکت می‌کند؛ استفاده از صرافی‌های داخلی برای خرید و فروش ریالی و بهره‌گیری از صرافی‌های غیرمتمرکز برای دسترسی به بازار جهانی. این مسیر البته نیازمند آموزش و ارتقای دانش فنی کاربران، و همچنین بهبود زیرساخت‌ها و تنوع خدمات در صرافی‌های داخلی است.
