فرارو– علی لاریجانی، مشاور مقام معظم رهبری و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام شامگاه ۱۱ فروردین مهمان برنامه گفتگوی ویژه خبری بود. گفتگویی که محور‌های مختلفی از حضور منطقه‌ای جمهوری اسلامی تا برنامه هسته‌ای و تهدیدات اخیر رئیس‌جمهور ایالات متحده را در بر می‌گرفت و واکنش‌های مختلفی را به دنبال داشت.
به گزارش فرارو، رئیس پیشین مجلس و مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای در دهه هشتاد، در این گفت‌و‌گو به موضوع حضور ایران در سوریه، علت انتخاب مسیر مذاکره غیرمستقیم میان ایران و آمریکا، پیشرفت برنامه هسته‌ای، تهدید ترامپ مبنی بر بمباران ایران و حرکت به سمت ساخت بمب اتم پرداخت. اظهاراتی که به نظر تحلیلگران، با توجه به سوابق و جایگاه او، بسیار جدی گرفته می‌شود. از یک سو برخی ناظران معقتدند که علی لاریجانی راهبرد ایران در قبال تهدیدات مکرر طرف آمریکایی را بیان کرد و از سوی دیگر، منتقدان او می‌گویند لاریجانی با طرح موضوع ساخت بمب اتم، اشتباهی راهبردی مرتکب شد. در میان سطور اظهارات لاریجانی در گفتگوی ویژه خبری صداوسیما و واکنش‌ها به آن، ۳ نکته مهم و قابل بررسی وجود دارد.
صحبت علی لاریجانی در خصوص این که اگر طرف مقابل اشتباهی درباره ایران مرتکب شود، جمهوری اسلامی نیز مجبور است برای دفاع از خود به سمت ساخت بمب اتم حرکت کند، بخشی بود که بیشترین واکنش‌های مثبت و منفی را به خود اختصاص داد. لاریجانی بر این موضوع تاکید کرد که ایران برنامه هسته‌ای خود را زیر نظر آژانس پیش می‌برد و قصد ساخت سلاح نیز ندارد. فتوای مقام رهبری در این خصوص را نیز یادآوری کرد. سپس به این موضوع پرداخت که اگر این اتفاق رخ دهد، مردم خواستار ساخت بمب اتم خواهند شد.
کاربران فضای مجازی، فعالان رسانه و اهالی سیاست واکنش‌های متفاوتی به این موضوع نشان دادند. بخشی معتقد بودند لاریجانی با طرح موضوع ساخت بمب هسته‌ای در واقع پاس گلی به طرف مقابل داد تا با استناد به این اظهارات، راحت‌تر از قبل اجماع جهانی علیه ایران را مدیریت کند. گروهی دیگر این صحبت را از این منظر زیر سوال بردند که ساخت سلاح هسته‌ای پس از بمباران ادعایی طرف آمریکایی یا اسرائیلی، چه فایده‌ای برای ایران دارد. بخشی نیز معتقد بودند که لاریجانی با توجه به لفاظی‌های مداوم طرف آمریکایی علیه جمهوری اسلامی و تهدید امنیت کشور، پاسخی در خورِ موضوع به واشینگتن داده است. گروه دیگر، تاکید لاریجانی بر این که اگر این اتفاق بیافتد، مردم درخواست ساخت سلاح هسته‌ای خواهند داشت را زیر سوال بردند.
مقام معظم رهبری در جریان خطبه‌های نماز عید سعید فطر در مصلای تهران، در کنار پرداختن به تهدید‌های طرف آمریکایی به عنوان تهدید خارجی، موضوع بروز اعتراضات داخلی را نیز مد نظر قرار دادند. ایشان فرمودند: «مواضع ما همان مواضعی است که بود، دشمنی آمریکا و رژیم صهیونیستی هم همان است که بود. تهدید میکنند که شرارت خواهند کرد. البتّه ما خیلی اطمینان نداریم و احتمال زیاد نمیدهیم که از بیرون شرارتی انجام بگیرد، امّا اگر شرارتی انجام بگیرد، قطعاً ضربه‌ی متقابلِ محکم خواهند خورد؛ و اگر به فکر این باشند که در داخل کشور فتنه راه بیندازند، مثل بعضی از سال‌های قبل که راه انداختند، جوابشان را خود ملّت ایران خواهند داد، همچنان که در گذشته دادند.»
مجری گفتگوی ویژه در این خصوص از علی لاریجانی سوال پرسید و او نیز به تبیین این موضوع پرداخت و همانند مقام معظم رهبری به سوابق آن اشاره کرد. زمانی که رهبر انقلاب این موضوع را همسنگ تهدید خارجی قرار دادند، برخی به تحلیل آن پرداختند و اینگونه برداشت که منظور آیت‌الله خامنه‌ای تحرکاتی است که اخیراً در موضوع ابلاغ قانون حجاب از سوی گروهی خاص انجام می‌شود. حرکتی که آخرین تحول مربوط به آن، پایان دادن به تحصن مقابل مجلس توسط نیروی انتظامی بود. اما با توجه به این که رهبر انقلاب مسائل کلان را مد نظر قرار می‌دهند و همچنین اشاره لاریجانی به مشکلات اقتصادی مردم در بخش دیگری از این گفت‌و‌گو، به نظر می‌رسد که هوشیاری خاصی برای جلوگیری از بروز اعتراضات در کشورمان وجود دارد. پیش از این گفته شده بود که دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی به دلیل نگرانی‌های امنیتی جلوی ابلاغ قانون حجاب و عفاف را گرفته است.
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور کشورمان از سوی بخش خاصی از اصولگرایان به خاطر طرح موضوع آمادگی برای مذاکره با ایالات متحده در چند ماه گذشته تحت فشار قرار دارد. البته پس از تهدیدات ترامپ و مشخص شدن موضع دولت جدید ایالات متحده آمریکا که موضع‌گیری صریح مقام رهبری را نیز به دنبال داشت، پزشکیان نیز از موضع آیت‌الله خامنه‌ای تبعیت کرد.
در حال حاضر و پس از تبادل نامه میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا، موضوع مذاکره غیرمستقیم مطرح شده است. مسعود پزشکیان به عنوان رئیس دولت و سیدعباس عراقچی به عنوان رئیس دستگاه دیپلماسی، پیگیری این مسیر را اعلام کردند. پس از این که پزشکیان در یکی از جلسات اخیر هیئت دولت درباره این نامه توضیح داد، حمله گسترده‌ای به او انجام شد. او را متهم می‌کردند که در مقابل تهدید‌های دونالد ترامپ، پالس مذاکره به آمریکا ارسال می‌کند. در حالی که لاریجانی در گفتگوی ویژه خبری به این موضوع اشاره کرد که این راهبرد زیر نظر مقام رهبری پیگیری می‌شود و هدف آن نیز مطلع شدن از خواسته‌های طرف مقابل و امتیازاتی است که به طور متقابل به ایران پیشنهاد می‌دهند.
البته توجه به این نکته ضروری است که تعیین راهبرد سیاست خارجی در ایران امری حاکمیتی‌ست و دولت مستقر نقش تعیین‌کننده نهایی را در آن ندارد. با توجه به آن چه لاریجانی در گفتگوی ویژه خبری مطرح کرد و تاکید بر این نکته که کار زیر نظر مقام رهبری پیگیری می‌شود، شاید از حجم حملات به پزشکیان در این مورد خاص اندکی کاسته شود.
