با فرارسیدن روز‌های پایانی تعطیلات، به‌ویژه ایامی مانند نوروز که بخش زیادی از مردم در سفر هستند، حجم تردد در جاده‌ها به شکل قابل‌توجهی افزایش می‌یابد. تجربه نشان داده است که سفر‌های رفت، معمولاً با نشاط و بدون خستگی انجام می‌شود، اما در زمان بازگشت، شرایط متفاوت است.
رانندگان که پس از روز‌ها سفر خسته‌اند، اغلب با عجله و شتاب برای رسیدن به مقصد رانندگی می‌کنند. این وضعیت، همراه با ترافیک سنگین و استرس ناشی از تأخیر در حرکت، باعث افزایش چشمگیر تصادفات و حوادث رانندگی در این ایام می‌شود.
خستگی و خواب‌آلودگی رانندگان یکی از عوامل اصلی بروز تصادفات در مسیر بازگشت است. بسیاری از رانندگان به دلیل تمایل به طی مسیر در کوتاه‌ترین زمان ممکن، استراحت کافی نداشته و بدون توجه به ضرورت توقف‌های دوره‌ای، به رانندگی مداوم ادامه می‌دهند.
این موضوع، توان واکنش سریع را کاهش داده و موجب افزایش احتمال برخورد‌ها و خروج از جاده می‌شود. از سوی دیگر، شتاب‌زدگی و افزایش سرعت غیرمجاز برای رسیدن سریع‌تر به مبدا، موجب از دست رفتن کنترل خودرو و وقوع حوادث ناگوار می‌شود.
علاوه بر این، تراکم بالای خودرو‌ها در محور‌های مواصلاتی و ترافیک سنگین، فشار روانی مضاعفی را به رانندگان تحمیل می‌کند. در چنین شرایطی، بی‌صبری و عدم رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی مانند سبقت‌های غیرمجاز و رعایت نکردن فاصله ایمن، خطر تصادفات را دوچندان می‌کند.
همچنین، شرایط جوی نامساعد در برخی از جاده‌ها، به‌ویژه در مسیر‌های کوهستانی، می‌تواند به لغزندگی سطح جاده و کاهش دید منجر شده و وقوع حوادث را افزایش دهد.
برای کاهش این حوادث، لازم است که رانندگان از پیش سفر خود را مدیریت کرده و زمان بازگشت را به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که از رانندگی در شرایط خستگی و فشار روانی اجتناب شود. خواب کافی پیش از رانندگی، استراحت در فواصل زمانی مناسب و رعایت سرعت مطمئنه از جمله اقداماتی است که می‌تواند خطرات را کاهش دهد. همچنین، اطلاع از وضعیت جاده‌ها و شرایط آب‌وهوایی پیش از حرکت، به رانندگان کمک می‌کند تا با آگاهی بیشتری مسیر خود را انتخاب کنند.
در این میان، نقش سازمان‌ها و نهاد‌های مسئول در تأمین ایمنی سفر‌های بازگشت، بسیار حائز اهمیت است. پلیس راهور با استقرار در مسیر‌های پرتردد، نظارت دقیق‌تری بر نحوه رانندگی مسافران داشته و با برخورد با تخلفات حادثه‌ساز، می‌تواند از بروز بسیاری از حوادث جلوگیری کند. سازمان راهداری نیز با نصب علائم هشداردهنده، اطلاع‌رسانی درباره وضعیت جاده‌ها و ایجاد ایستگاه‌های استراحت، نقش مهمی در کاهش خطرات ایفا می‌کند. همچنین، نیرو‌های امدادی مانند اورژانس و هلال احمر با استقرار در نقاط حادثه‌خیز و آماده‌باش برای امدادرسانی سریع، می‌توانند تلفات ناشی از تصادفات را کاهش دهند.
رسانه‌ها نیز به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزار‌های اطلاع‌رسانی، وظیفه آگاهی‌بخشی به مسافران را بر عهده دارند. ارائه توصیه‌های ایمنی، هشدار درباره خطرات رانندگی در شرایط خستگی و تأکید بر رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی، از جمله اقداماتی است که می‌تواند تأثیر بسزایی در کاهش تصادفات داشته باشد.
در مجموع، ایمنی سفر‌های بازگشت نیازمند همکاری همه‌جانبه رانندگان و نهاد‌های مسئول است. رعایت نکات ایمنی، صبوری در رانندگی و توجه به توصیه‌های پلیس و سازمان‌های مرتبط، می‌تواند به کاهش آمار حوادث رانندگی در این ایام کمک کرده و سفر‌های نوروزی را با خاطره‌ای خوش و بدون حادثه به پایان برساند.
ندا خدایاری
