نیلوفر مولایی: زمانی تنها پل ارتباطی مسئولان و مردم «جعبه جادو» یا همان تلویزیون بود، اما مدت هاست که شرایط فرق کرده و با گسترش اینترنت و شبکه های اجتماعی، دایره ارتباطات مردم و مسئولان فرق کرده است.

ایرانی ها هم در استفاده از فضای مجازی کم نمی گذارند و درست یا غلطف ساعت ها وقت خود را صرف دور زدن فیلترینگ اینستاگرام و توئیتر و ... می کنند. در این میان، دولتمردان چهاردهم که با شعار رفع فیلترینگ و آزادسازی محدودیت های شبکه های اجتماعی روی کار آمدند، هم برای ارائه گزارش از کارهایی که انجام می دهند و حفظ ارتباطشان با مردم در فضای مجازی فعال هستند.

پرچمدار این حرکت را باید عبدالناصر همتی و محمد جواد ظریف دانست، هر چند که آنان به اجبار خیلی زود از قطار کابینه پیاده شدند اما علاوه بر اقتصاد و دیپلماسی، به دیپلماسی داخلی هم اعتقاد زیادی دارند. مسعود پزشکیان که از مخالفان سرسخت فیلترینگ است، در رتبه اول استفاده از پلتفرم های فیلتر شده قرار دارد.

این ۱۲ نفر...

از میان همه دولتمردان چهاردهم، ۱۲ نفر آنان بیشترین فعالیت را در فضای مجازی دارد که در گام نخست مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری، گوی سبقت را از همه آن ها ربوده است. پس از آن نیز سهم محمدرضا عارف معاون اول بیش از دیگران است. کمرنگ ترین حضور در فضای مجازی نیز به نام ستار هاشمی  ثبت شده است که تنها صفحه ای در توئیتر دارد و بیش از ۳ سال است که صفحه خود در اینستاگرام را بروزرسانی نکرده است.

برآورد خبرآنلاین از حضور وزرا در فضای مجازی حاکی از آن است که اینستاگرام و توئیتر محبوبترین شبکه‌های اجتماعی مجازی میان دولتمردان هستند. البته برخی هم  کانال تلگرامی خود را فعال نگه داشته اند تا دایره ارتباطشان بیشتر باشد اما در این گزارش نگاهی به فعالیت آنان  در دو پلتفرم اینستاگرام و توئیتر(ایکس) داشته‌ایم.

دولتمردان فعال در اینستاگرام

عکس می‌ گذارند و توضیحی در وصف آن می نویسند؛ گاهی آنچنان به نظر دنبال کنندگانشان جذاب می آید که هزاران لایک و کامنت را در پس آن ثبت می کنند و گاهی هم چندان اقبالی به آن نشان داده نمی‌شود.

آنچه در جدول زیر می‎ بینید، برآوردی از صفحات اینستاگرام وزرا و معاونان دولت چهاردهم است که بر اساس آن، مسعود پزشکیان با بیش از یک میلیون طرفدار یا follower  بیشترین محبوبیت را دارد. در گام بعدی و تا پیش از استعفای محمد جواد ظریف از معاونت راهبردی، او با یک میلیون طرفدار در رتبه دوم قرار داشت اما در حال حاضر، عباس عراقچی این رتبه را در اختیار خود قرار داده است.

از سوی دیگر، احمد دنیا مالی با انتشار ۱۱۶۷ پست از فعال ترین وزرای دولت در این پلتفرم فیلتر شده است. عبدالناصر همتی هم که درپی استیضاح نمایندگان اولین خروجی دولت چهاردهم نام دارد، تا بیش از ترک کابینه، حضور فعالی در اینستاگرام داشت. در مقابل عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت کمترین تعداد طرفدار را در اینستاگرام دارند. 

امین حسین رحیمی وزیر دادگستری، عباس علی آبادی وزیر نیرو و همچین مجید انصاری معاون حقوقی رئیس جمهوری نیز هیچ فعالیتی را در اینستاگرام ندارند و گویا چندان تمایلی برای استفاده از این راه ارتباطی ندارد.

چند غیبت بزرگ در فضای مجازی

در همان روزهایی ابتدایی تشکیل دولت چهاردهم، انتخاب ستارهاشمی به عنوان وزیر ارتباطات که از مدیران ارتباطی دولت روحانی و همکار محمدجواد آذری جهرمی بود، نوید بخش بزرگی برای مردم بود که رئیس جمهوری وعده مهم خود را برای رفع فیلترینگ فراموش نکرده است.

اما بررسی ها نشان می دهد که ستارهاشمی اگرچه حضور پررنگی در توئیتر داشته و بیش از ۱۹ هزار طرفدار دارد اما خبری از حضور فعال او در پلتفرم اینستاگرام نیست. او در شهریور ماه سال ۲۰۱۶ به عضویت اینستاگرام درآمده بوده و ۳۶ پست نیز در آن منتشر کرده است. آخرین پستی که ستارهاشمی در اینستاگرام منتشر کرده مربوط به ۲۸ اردیبهشت سال ۱۴۰۰ بوده است.  محمد اتابک هم از دیگر وزرایی است که در توئیتر و اینستاگرام فعالیتی ندارد.

حسین افشین سکاندار معاونت علمی و فناوری نیز هیچ فعالیتی در فضای مجازی ندارد. اکانت او در توئیتر هم اگرچه ۱۵ فالوور دارد اما هیچ پستی از او منتشر نشده است.

مدت هاست که نامش از توئیتر به ایکس تغییر کرده است. تا پیش از این، مجاز به نوشتن ۲۸۰ کاراکتر نبوده ای اما خیلی وقت است که محدودیت های نوشتن در این شبکه اجتماعی تغییر کرده است. گاه با یک توئیت آتشی در فضای سیاسی شعله ور می شود و گاه خبری خوش را با نوشتن تنها چند پاراگراف به سمع مردم می رسانند. البته در میان دولتمردان چهاردهم، تنها چند نفر بیشترین فعالیت را دارند.

در این عرصه هم باز مسعود پزشکیان فعال ترین است. البته تمام پست های او توسط یک ادمین منتشر می شود اما باز بیشترین تعامل را با مردم دارد و پس از او عباس عراقچی در رتبه دوم قرار دارد. عبدالکریم حسین زاده که در شهریور ماه مجوز ورود به ساختمان پاستور را از مجلس دریافت کرد و سکان معاونت امور توسعه روستایی و مناطق محروم کشور رئیس جمهور را به دست گرفته، به عنوان سومین دولتی فعال در توئیتر را به خود اختصاص داده است.

سعید اوحدی رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران، علاءالدین رفیع زاده رئیس سازمان اداری و استخدامی، محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی در توئیتر فعال نیستند و جز نفرات اخر در این لیست قرار دارند.

توضیحات جداول:

* اسامی وزرا به ترتیب سمت آنان در جدول منظم شده است.

** عناوین ستون‎ های جدول فوق بر اساس کاربردهای شبکه اینستاگرام انتخاب شده است. از آنجایی که عناوین انگلیسی برای کاربران این شبکه ملموس تر است ما نیز در این جدول از همان عناوین استفاده کردیم. جهت استحضار کاربرانی که با این اسامی آشنایی ندارند باید گفت منظور از follwer همان «دنبال کنندگان» و منظور از following همان «دنبال شوندگان» است. همچنین منظور از posts تعداد مطالبی است که به اشتراک گذاشته است.ناگفته نماند منظور از like و comment آرای «موافق» و «نظر» آنها درباره هر مطلب است.

*** حرف K  به معنی عدد هزار است و حرف M به معنی عدد میلیون.

**** ظریف و همتی از دولت چهاردهم خارج شدند و مجید انصاری در اینستاگرام فعالیتی ندارد. 

۲۷۲۱۵