چگونه برنامه ریزی درسی کنیم؟ این سوال هر دانش آموز، دانش آموز و علاقه‌ند به علمی است. مطالعه بخش مهمی از موفقیت تحصیلی است. اما گاهی اوقات پیدا کردن وقت کافی برای مطالعه، سخت به نظر می‌رسد. مخصوصا خواندن بخش‌هایی که به مرور بیشتری نیاز دارند. در چنین شرایطی برنامه ریزی برای درس خواندن یک مهارت مهم است که نیاز به آموختن دارد.
یکی از راه‌های مطمئن برای موفقیت در مطالعه، داشتن یک برنامه ریزی درسی منسجم است. یک برنامهی درسی مناسب می‌تواند راه‌گشا باشد، حتی اگر انجامش خیلی از آن چیزی که ما فکر می‌کنیم سخت‌تر به نظر برسد.
به گزارش چطور، شما نه‌تنها باید بر اساس اولویت مطالب برنامهریزی کنید، بلکه باید آن‌قدر هوشمندانه عمل کنید که از مسئولیت‌های دیگرتان در قبال خانواده و دوستان غافل نشوید و در ضمن لازم نباشد سرگرمی‌هایتان را کنار بگذارید.
در نهایت با کمی فکر و کمی فعالیت بیشتر، هیچ مشکلی برای انجام یک برنامهریزی درسی مناسب و رسیدن به همه‌ی اهداف تحصیلی خود نخواهید داشت. با این نوشته همراه باشید تا گام به گام یاد بگیریم چگونه برنامه ریزی درسی کنیم و برنامه ریزی برای درس خواندن را یاد بگیریم.
گام اول: برنامه‌‌‌هایتان را بنویسید
۱. لیستی از تمام مواردی که نیاز به مطالعه دارند، تهیه کنید
چگونه برنامه ریزی درسی کنیم؟ با مشخص کردن نیازها! اولین گام برای برنامه ریزی درسی، تهیه‌ی فهرستی از تمام موضوعات و دروسی است که شما نیاز به مطالعه‌ی آنها دارید. تعهدات خود و کارهایی را که باید انجام بدهید، روی کاغذ بیاورید. این به شما کمک خواهد کرد تا ایده‌هایتان در رابطه با کارهایی که باید انجام شوند، پرورش یابند. اگر شما امتحاناتی پیش رو دارید، آنها را در اولویت مطالعه قرار بدهید.
۲. بررسی کنید برای هر کلاس درس یا امتحان چه کارهایی باید انجام بدهید
ابتدا همه‌ی موضوعاتی را که باید مطالعه کنید، یادداشت کنید. حالا ببینید برای هر موضوع چه کارهایی باید انجام بدهید. شاید زمان‌هایی که شما باید برای یک درس اختصاص بدهید یا روند برگزاری یک کلاس درسی خاص در هر هفته تغییر کند. این تغییرات، شانس شما برای پیدا کردن زمان‌های سوخته‌ای است که می‌توانید برای مطالعه از آنها استفاده کنید.
- اگر یک کتاب راهنمای درسی یا یک کتاب برای مرور کردن دروس دارید، از آن برای کامل کردن لیستی که تهیه کرده‌اید، استفاده کنید.
- زمان‌هایی را برای مطالعه ذخیره کنید.
- زمان‌هایی را برای مرور یادداشت‌هایتان در نظر بگیرید.
- زمان‌هایی را برای راهنمایی گرفتن و مطالعه درباره‌ی امتحان مورد نظرتان اختصاص بدهید، (البته اگر احتیاج به راهنمایی گرفتن دارید).
۳.لیست‌تان را اولویت بندی کنید
بخش مهمی از برنامه ریزی برای درس خواندن اولویت بندی است. پس از آنکه یک لیست از تمام موضوعات یا امتحانات پیش روی‌تان تهیه کردید، سعی کنید بفهمید برای هر کدام چه کارهایی لازم است انجام بدهید، حالا وقت آن رسیده است که لیست‌تان را بر اساس اولویت‌ها مرتب کنید.
درس‌ها را به نسبت اهمیتی که دارند رتبه‌بندی کنید، این کار به شما کمک می‌کند بفهمید چه موضوعاتی نیاز به زمان بیشتری برای مطالعه دارند. همین‌طور اینکه چه موضوعاتی برای پر کردن زمان‌های خالی شما مناسب‌تر هستند.
- برای همه‌ی موضوعات و امتحانات یک شماره در نظر بگیرید. مثلا اگر به زمان بیشتری برای درس ریاضی نیاز دارید، عدد ۱ را برای ریاضی در نظر بگیرید و اگر کمترین زمانی که احتیاج دارید مربوط به درس تاریخ است (فرض کنید ۵ موضوع برای مطالعه در نظر گرفته‌اید) شماره ۵ را به تاریخ اختصاص بدهید.
- برای هر موضوع درسی یا امتحان یک ضریب سختی قرار بدهید.
- برای هر موضوع درسی یا امتحان مقدار زمان مشخص و مورد نیاز را در نظر بگیرید.
- برای هر موضوع درسی یا امتحان مقدار زمانی را که نیاز به مرور کردن دارد، اختصاص بدهید.
۴. یک جدول با ستون‌ها و خانه‌های مشخص برای تقسیم‌بندی زمان‌های مفید درس خواندن طراحی کنید
پیش از آنکه ادامه بدهید، نیاز است زمان‌های در دسترس در طول هفته را، به‌صورت یک جدول با خانه‌های اختصاصی برای هر درس تقسیم‌بندی کنید. پس از انجام این کار می‌توانید هر ستون جدول را به یک موضوع اختصاص بدهید.
- یک ترفند برای ایجاد برنامه ریزی درسی، طراحی زمان مطالعه روزانه یا هفتگی هر درس است. با این کار شما یک برنامه دارید و دیگر لازم نیست مدام روند درس خواندن‌تان را کنترل کنید. با ایجاد یک برنامهی روتین، شما به مطالعه کردن عادت می‌کنید.
- چک کنید چه زمان‌ها و روزهایی در طول هفته هست که می‌توانید همیشه در این اوقات مطالعه کنید. به‌عنوان مثال ممکن است شما بین ساعت ۳ تا ۴ بعد از ظهر، وقت‌تان آزاد باشد یا مثلا هر سه‌شنبه یا پنج‌شنبه وقت آزادتان بیشتر باشد. در صورت امکان سعی کنید برنامه ریزی درسی خود را پس از جمع‌آوری این اطلاعات انجام بدهید؛ چون معمولا چینش یک برنامهی روتین و منظم به شما کمک می‌کند یک ذهن درس‌خوان داشته باشید و مطالب با سرعت بیشتری در ذهن‌تان جا بیفتد.
- بهتر است برای هر خانه‌ی جدول‌تان بین ۳۰ تا ۴۵ دقیقه زمان در نظر بگیرید. خانه‌های با زمان کوتاه‌تر معمولا از خانه‌های با زمان طولانی مناسب‌تر هستند. این‌طوری شما برای درس خواندن بیشتر ترغیب می‌شوید و درس‌ها به نظرتان خسته‌کننده نمی‌آیند.
- برای تمام زمان‌های قابل استفاده‌تان خانه‌هایی را در نظر بگیرید.
- اگر شما مقدار مشخصی وقت قبل از امتحان‌تان دارید، به جای یک برنامهی هفتگی روتین یک تقویم متغیر برای خودتان درست کنید. به‌طوری که بتوانید مقداری زمان قبل از هر امتحان در نظر بگیرید.
۵. زمان‌هایی را برای فعالیت‌های غیر درسی‌تان در نظر بگیرید
نمی‌توانید به فکر برنامه ریزی برای درس خواندن باشید و دیگر بخش‌های زندگی را نادیده بگیرید. در حالی‌که برای هر موضوع درسی زمانی را در نظر می‌گیرید، باید مطمئن شوید که اوقاتی را به خانواده، دوستان و استراحت‌تان اختصاص داده‌اید. اگر نتوانید بین زندگی شخصی و زندگی علمی خود تعادل ایجاد کنید، هرگز در تحصیل‌تان موفق نخواهید شد.
- زمان‌هایی را برای رویداد‌هایی که نمی‌توانید هرگز دوباره تجربه‌شان کنید (مثلا تولد مادربزرگ‌تان، یک مراسم مخصوص فامیلی، یا قرار ملاقات با پزشک‌تان) در نظر بگیرید.
- ستونی را برای زمان‌بندی کارهایی که ملزم به انجام آنها هستید در نظر بگیرید. تعهداتی مثل جلسات تمرینی شنا، زمان‌های مربوط به برنامه‌های خانوادگی یا انجام مراسم مذهبی.
- یادتان نرود مقدار مناسبی وقت برای استراحت، خواب و ورزش اختصاص بدهید.
- اگر تنها زمان محدودی قبل از امتحان فرصت دارید، فعالیت‌های غیر‌درسی و فوق‌برنامه‌تان را لغو کنید یا به تعویق بیندازید.
۶. جدولی را که در مرحله‌ی قبل طراحی کردید، پر کنید
زمانی که ستون‌ها و خانه‌های جدول برنامه ریزی درسی خود را طراحی کردید با توجه به آنچه که نیاز دارید، ستون‌ها را پر کنید. موضوعی را که هر جلسه باید مطالعه کنید، بنویسید. این کمک می‌کند که در مسیر درست باشید و به شما اجازه می‌دهد کتب و مطالب درسی‌تان را جلوتر از زمانی که پیش‌بینی کرده‌اید، پیش ببرید.
- یک چارت روزانه‌ی آماده یا چیزی شبیه به این تهیه کنید. می‌توانید از یک دفتر یادداشت ساده استفاده کنید.
- اگر تلفن همراه هوشمند دارید، می‌توانید برنامهریزی خود را روی تلفن‌تان ذخیره کنید.
- در ابتدا فقط برای یک هفته برنامه طراحی کنید، تا زمانی که کاملا روی برنامهریزی مسلط شوید.
- اولویت مطالعه را برای نزدیک‌ترین امتحانات‌تان در نظر بگیرید. همه‌ی مطالب خود را برای محدودترین زمانی که می‌توانید داشته باشید در نظر بگیرید و ببشتر به موارد اساسی قبل از امتحان مورد نظر بپردازید.
- دوره‌های درسی‌تان را اولویت‌بندی کنید. به اینکه در ابتدا در انجام این کار ضعیف هستید فکر نکنید؛ شما مصمم هستید که بزنید وسط خال.
گام دوم: برنامهریزی مخصوص به خودتان را آماده کنید
۱. برنامه ریزی درسی فعلی خود را ارزیابی کنید
حالا گام اول تمام شد و ما به طور کلی می‌دانیم چگونه برنامه ریزی درسی کنیم. در این مرحله باید رفت سراغ شخصی‌سازی برنامه ریزی برای درس خواندن. اولین قدم برای ایجاد یک برنامه ریزی درسی خوب این است که برنامهریزی قبلی و چگونگی گذراندن زمان‌هایتان را تا این لحظه، بررسی کنید. ارزیابی برنامهریزی فعلی‌تان کمک می‌کند که نگاه مناسب‌تری برای چگونگی استفاده از زمان داشته باشید، شما را قادر می‌سازد که بفهمید کدام زمان‌ها و روش‌ها برای اهداف مطالعاتی شما مناسب‌تر هستند و انجام کدام فعالیت‌ها را باید متوقف کنید.
- معین کنید در حال حاضر چند ساعت در هفته مطالعه می‌کنید.
- ببینید در حال حاضر چند ساعت در هفته به سرگرمی‌هایتان اختصاص می‌دهید.
- بررسی کنید تا الان چند ساعت در هفته را با دوستان و خانواده وقت می‌گذراندید.
- با یک حساب سرانگشتی ببینید کدام فعالیت‌ها را برای ذخیره زمان بیشتر می‌توانید حذف کنید. می‌دانم افراد علاقه‌ی زیادی دارند که وقت بیشتری را صرف سرگرمی کنند، اما چاره‌ای نیست شروع کنید.
- اگر شاغل هستید، دقت کنید که برنامه ریزی درسی تان با برنامهریزی شغلی شما هماهنگی داشته باشد.
۲. سبک مطالعه‌ای را که برای‌تان مناسب‌تر است، پیدا کنید
برنامه ریزی برای درس خواندن هر کس متفاوت است و بخشی از این تفاوت در سبک مطالعه است. درست است دانستن این مطلب که «زمان‌هایتان را چگونه سپری می‌کنید» برای ایجاد یک برنامه ریزی درسی خوب مهم است؛ اما در عین حال اینکه دقیقا بدانید کدام شیوه و سبک مطالعاتی برای شما مناسب‌تر است موضوع مهم‌تری است. همین‌طور به شما کمک می‌کند تا زمان‌هایی را که به‌طور معمول به هدر می‌رفته است کشف و از آنها برای مطالعه استفاده کنید. از خودتان چند سؤال بپرسید:
- آیا شما جزو کسانی هستید که یادگیری شنیداری‌تان بهتر است؟ اگر این‌طور باشد، می‌توانید از زمان‌هایی که مشغول رانندگی هستید یا اوقاتی که در حال ورزش یا پیاده‌روی هستید هم استفاده کنید.
- آیا شما به لحاظ بصری راندمان بهتری در یادگیری دارید؟ با مرور تصاویر یا دیدن فیلم بهتر مطالب را می‌فهمید و به خاطر می‌سپارید؟ اگر این‌طور است سعی کنید از طریق دیدن فیلم‌های مرتبط با مطالبی که باید بیاموزید، هم آموزش ببینید و هم سرگرم شوید.
۳. خودتان را ملزم به اجرای برنامه‌تان کنید
اگرچه ممکن است شما یک برنامهی بسیار جذاب برای خودتان طراحی کنید، اما توجه داشته باشید که طراحی برنامه تضمین نمی‌کند که آن برنامه حتما اجرا شود. برای گرفتن نتیجه‌ی مناسب از برنامهریزیتان، باید کمی وقت صرف کنید و سعی کنید خودتان را به اجرای برنامهریزی طراحی شده «وادار» کنید. برای انجام این کار:
- باید بدانید برنامهریزی شما چگونه عمل می‌کند؛ این یک نکته اساسی است. اگر معمولا تمرکزتان را از دست می‌دهید و زمان‌های زیادی از دست می‌رود سعی کنید در برنامهریزی خود وقت‌های اضافه‌ای برای خودتان در نظر بگیرید.
- اگر می‌دانید که اهل وقت تلف کردن هستید و اصطلاحا کسی هستید که دقیقه‌ی نود به فکر درس خواندن می‌افتید، در جدول‌تان مقداری وقت اضافه قبل از پایان مهلت درس خواندن‌تان در نظر بگیرید. این وقت مثل یک ضربه‌گیر عمل می‌کند و باعث می‌شود ناگهان با پایان مهلت‌تان مواجه نشوید. این کار در واقع مقداری وقت برای شما ذخیره می‌کند.
- اگر شما کسی هستید که انعطاف کمی در انجام کارها و برنامه‌ها دارید، خودتان را عادت بدهید تا بتوانید سرعت عمل بیشتری داشته باشید. می‌توانید این کار را با در نظر گرفتن پاداش یا تشویق در صورت سر وقت و دقیق انجام دادن برنامه ریزی درسی تان انجام بدهید.
گام سوم: از برنامهریزیتان پیروی کنید
۱. از وقت‌های آزادتان به بهترین شیوه استفاده کنید
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌‌ها پیگیری برنامه ریزی برای درس خواندن، وسوسه شدن است. وسوسه‌ی اینکه با خودتان بگویید به جای اجرای برنامه استراحت کن، تفریح کن. یا اینکه خودتان را به نحوی سرگرم کنید. در هر صورت باید در برابر این وسوسه‌ها مقاومت کنید و فقط از زمان‌هایی که در برنامه ریزی درسی‌تان برای سرگرمی در نظر گرفته‌اید، استفاده کنید.
- وقت آزاد را به‌عنوان پاداش درس خواندن‌تان بدانید.
- از وقت آزاد به‌عنوان یک راه شارژ کردن دوباره‌ی خودتان استفاده کنید. می‌توانید چرت زدن در وقت آزاد را امتحان کنید. پیاده‌روی کنید یا برای آرامش خود تمرینات یوگا انجام بدهید. یوگا کمک می‌کند برای برگشتن دوباره به فضای درس خواندن، تمرکز لازم را به‌دست آورید.
- در وقت‌های آزادتان از محلی که در آنجا درس می‌خوانید خارج شوید؛ این باعث می‌شود حال و هوایتان عوض شود و کسل نشوید.
۲. برای خودتان زنگ تفریح‌های کوتاه در نظر بگیرید و بیش از آن وقت‌تان را هدر ندهید
مطمئن شوید که برای هر کدام از خانه‌های جدول مشخص شده در برنامهریزی، یک زنگ تفریح در نظر گرفته باشید، تا بتوانید در زمان مناسب به استراحت بپردازید. مهمترین عنصر در پیروی از برنامهریزیتان این است که مطمئن شوید کاملا همه‌ی موارد برنامه را رعایت می‌کنید و تنها از همان مقدار زمان استراحت که در برنامه گنجانده شده است، استفاده می‌کنید.
تلف کردن زمان، بیشتر از آن مقداری که در برنامهریزی به‌عنوان زنگ تفریح در نظر گرفته شده است، می‌تواند باعث تخریب برنامهریزی شما شود و در این صورت در درس‌تان موفق نخواهید شد.
- برای هر کدام از خانه‌های مربوط به جدول برنامهریزیتان یک زنگ تفریح بین ۵ تا ۱۰ دقیقه در نظر بگیرید. این زمان نباید از این مقدار بیشتر شود.
- در ابتدای کار می‌توانید از زنگ هشداردهنده روی ساعت یا تلفن همراه‌تان برای شروع و اتمام زنگ تفریح استفاده کنید. این کار باعث می‌شود زمان را رعایت کنید.
- از زنگ تفریح‌تان آگاهانه استفاده کنید. مطمئن شوید که از این وقت برای بازسازی خودتان بهره می‌برید. حرکات کششی انجام بدهید، به یک پیاده‌روی کوتاه بروید، یک میان وعده مختصر میل کنید، یا خوتان را با شنیدن موسیقی سرحال بیاورید.
- از مواردی که ممکن است حواس‌تان را پرت کند تا زمان استراحت‌تان را رعایت نکنید و وقت زیادتری به آن اختصاص بدهید اجتناب کنید.
۳. به برنامهریزیتان پایبند باشید و از آن سرپیچی نکنید
مهمترین نکته درباره‌ی برنامه ریزی برای درس خواندن این است که شما باید آن را درست اجرا کنید. هیچ موضوعی نباید باعث شود که شما از برنامهریزی خودتان سرپیچی کنید.
- سعی کنید به‌طور منظم به تقویم یا برنامه‌تان نگاه کنید تا برای‌تان عادت شود. چون معمولا چیزی که جلوی چشم نیست، فراموش می‌شود. پس یادتان باشد که برنامه‌تان باید همیشه جلوی چشم‌تان باشد.
- هنگامی که چیزی برای شما به روال عادی زندگی‌تان تبدیل شود، ذهن شما شروع به هماهنگی با آن می‌کند و اتوماتیک به انجام آن کارها عادت می‌کنید، مثل عادت به نشستن پشت میز یا مطالعه کردن. به‌عبارت دیگر، وقتی شما این کارها را انجام می‌دهید چون ذهن‌تان آماده شده است، ناخودآگاه برای درس خواندن متمرکز می‌شوید.
۴. دیگران را در جریان برنامهریزیتان قرار بدهید
گاهی اوقات اجرای برنامه‌ها سخت می‌شود؛ چون افراد مهم زندگی‌مان باعث می‌شوند ما از اهداف‌مان فاصله بگیریم. این اتفاق از طرف آنها عمدی نیست، آنها دوست دارند وقت‌شان را با شما بگذرانند. پس ناچارید برای جلوگیری از این اتفاق، برای افرادی که در زندگی‌تان هستند درباره‌ی برنامهریزیتان توضیح بدهید. از آنها بخواهید خود را با برنامهریزی شما هماهنگ کنند.
- یک کپی از برنامهریزی روزانه‌تان را روی در یخچال خانه بچسبانید و یک کپی دیگر از برنامهریزیتان را برای دوستان‌تان که مدام با آنها وقت می‌گذرانید ایمیل کنید.
- اگر کسی برنامه‌ای برای وقت گذراندن با شما ترتیب داده است که با برنامهریزی شما و زمان‌های مطالعه‌تان تداخل دارد، مؤدبانه از او بخواهید که اگر مقدور است برای زمان دیگری برنامهریزی کند.
عوامل موثر بر برنامه ریزی برای درس خواندن
حالا کبه طور کامل فهمیدیم چگونه برنامه ریزی درسی کنیم باید به سراغ چیزهای دیگری برویم. برنامهریزی تحصیلی تنها به تهیه یک جدول زمانی محدود نمی‌شود. عوامل مختلفی بر روی موفقیت یا شکست یک برنامهریزی تاثیرگذار هستند. در ادامه به بررسی عواملی می‌پردازیم که به طور مستقیم بر روی برنامهریزی و در نتیجه بر روی موفقیت تحصیلی تأثیرگذار هستند.
محیط مطالعه
محیطی که در آن مطالعه می‌کنید، نقش بسیار مهمی در میزان تمرکز و یادگیری شما دارد. یک محیط مطالعه آرام و بدون حواس‌پرتی، به شما کمک می‌کند تا بهتر روی مطالب تمرکز کنید و اطلاعات را به طور موثر جذب کنید. پس انتخاب مکان مناسب را در برنامه ریزی برای درس خواندن خود لحاظ کنید.
نکات کلیدی برای ایجاد یک محیط مطالعه ایده‌آل:
- فضای شخصی و آرام: سعی کنید مکانی را برای مطالعه انتخاب کنید که از سر و صدای محیط اطراف به دور باشد.
- نور مناسب: نور کافی و مناسب به چشم‌های شما کمک می‌کند تا کمتر خسته شوند و تمرکز شما را افزایش دهد.
- میز و صندلی مناسب: از یک میز و صندلی راحت استفاده کنید تا بتوانید به مدت طولانی در یک وضعیت مناسب بنشینید.
- تجهیزات لازم: همه چیزهایی که برای مطالعه نیاز دارید را در دسترس قرار دهید تا مجبور نباشید برای پیدا کردن آنها از جا بلند شوید.
- دوری از حواس‌پرتی‌ها: تلفن همراه، تلویزیون و سایر وسایل الکترونیکی را خاموش یا در حالت بی‌صدا قرار دهید.
تغذیه و ورزش
تغذیه سالم و ورزش منظم، نقش مهمی در بهبود عملکرد مغز و افزایش تمرکز دارند. مواد غذایی مغذی مانند میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین به مغز انرژی لازم برای یادگیری و تمرکز را می‌دهند. ورزش نیز باعث افزایش جریان خون به مغز و ترشح اندورفین می‌شود که به بهبود خلق و خو و کاهش استرس کمک می‌کند.
نکات کلیدی برای تغذیه و ورزش:
- غذاهای سالم: از مصرف غذاهای فرآوری شده، قندهای ساده و نوشابه‌های گازدار خودداری کنید.
- آبرسانی بدن: آب کافی بنوشید تا بدن و مغز شما هیدراته بماند.
- ورزش منظم: حداقل 30 دقیقه ورزش متوسط در روز را در برنامه خود بگنجانید.
- خواب کافی: خواب کافی به مغز شما کمک می‌کند تا اطلاعات جدید را پردازش و ذخیره کند.
خواب کافی
خواب کافی برای یادگیری و حفظ مطالب بسیار مهم است. در طول خواب، مغز اطلاعات جدید را پردازش و تثبیت می‌کند. کمبود خواب می‌تواند باعث کاهش تمرکز، کاهش حافظه و افزایش استرس شود.
نکات کلیدی برای داشتن خواب کافی:
- برنامه خواب منظم: سعی کنید هر شب در یک ساعت مشخص بخوابید و صبح در یک ساعت مشخص بیدار شوید.
- محیط خواب آرام: اتاق خواب خود را تاریک، آرام و خنک نگه دارید.
- قبل از خواب از مصرف کافئین و الکل خودداری کنید.
مدیریت زمان: تسلط بر زمان، تسلط بر زندگی
مدیریت زمان به شما کمک می‌کند تا کارهای خود را سازماندهی کنید، اولویت‌بندی کنید و در زمان معین به همه کارهایتان برسید. تکنیک‌های مختلفی برای مدیریت زمان وجود دارد که می‌توانید از آنها استفاده کنید.
- تکنیک پومودورو: در این تکنیک، شما ۲۵ دقیقه مطالعه می‌کنید و سپس ۵ دقیقه استراحت می‌کنید. پس از چهار دوره ۲۵ دقیقه‌ای، یک استراحت طولانی‌تر ۱۵ تا ۳۰ دقیقه‌ای خواهید داشت.
- زمان‌بندی بلوکی: در این روش، شما زمان مشخصی را برای هر فعالیت اختصاص می‌دهید. به عنوان مثال، یک ساعت برای مطالعه ریاضی، یک ساعت برای مطالعه زبان انگلیسی و غیره.
معرفی ابزارهای تخصصی برای دانشجویان
علاوه بر ابزارهای عمومی، برخی ابزارها به طور خاص برای دانشجویان طراحی شده‌اند و می‌توانند در برنامهریزی درسی به آنها کمک کنند.
- MyStudyLife: یک برنامه‌ریزی‌کننده درسی آنلاین است که به شما امکان می‌دهد برنامه درسی خود را ایجاد، مدیریت و پیگیری کنید.
- Forest: یک اپلیکیشن که به شما کمک می‌کند تا تمرکز کنید و از حواس‌پرتی دوری کنید.
- Anki: یک ابزار فلش کارت برای یادگیری واژگان و مفاهیم جدید.
تکنیک‌های مدرن برنامه ریزی برای درس خواندن
۱. تکنیک پومودورو (Pomodoro Technique)
این روش به شما کمک می‌کند تا تمرکز بیشتری روی مطالعه داشته باشید و از خستگی ذهنی جلوگیری کنید. مراحل انجام این تکنیک:
-
گام ۱: یک تایمر روی ۲۵ دقیقه تنظیم کنید و بدون وقفه مطالعه کنید.
-
گام ۲: پس از اتمام ۲۵ دقیقه، ۵ دقیقه استراحت کنید.
-
گام ۳: این چرخه را ۴ بار تکرار کنید و بعد از آن، یک استراحت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه‌ای داشته باشید.
مزایا: افزایش تمرکز، کاهش خستگی ذهنی، بهبود بهره‌وری در مطالعه.
پیشنهاد: از اپلیکیشن‌هایی مانند Focus Booster یا Forest برای مدیریت این تکنیک استفاده کنید.
۲. تکنیک فاینمن (Feynman Technique)
این روش برای درک عمیق‌تر مطالب کاربرد دارد و بر اساس این اصل است که اگر بتوانید چیزی را به دیگران توضیح دهید، یعنی خودتان آن را به‌خوبی فهمیده‌اید.
-
گام ۱: موضوع موردنظر را انتخاب کنید.
-
گام ۲: آن را طوری توضیح دهید که انگار به یک کودک ۶ ساله درس می‌دهید.
-
گام ۳: هرجا که در توضیح دادن گیر کردید، مشخص کنید و مجدداً به مطالعه بپردازید.
-
گام ۴: توضیحات خود را ساده‌تر و روان‌تر کنید.
مزایا: کمک به درک بهتر، جلوگیری از یادگیری سطحی، تثبیت مطالب در ذهن.
پیشنهاد: برای اجرای بهتر، سعی کنید مطلب را روی کاغذ نوشته و با صدای بلند برای خود توضیح دهید.
۳. تکنیک لایتنر (Leitner System)
این تکنیک یکی از مؤثرترین روش‌های مرور برای حفظ اطلاعات در حافظه بلندمدت است.
-
گام ۱: کارت‌هایی با سؤال و پاسخ درست کنید (یا از اپلیکیشن‌هایی مثل Anki استفاده کنید).
-
گام ۲: هر کارت را که پاسخ صحیح دادید، به جعبه بعدی منتقل کنید (یعنی دفعات مرور را کم کنید).
-
گام ۳: کارت‌هایی که پاسخ اشتباه دادید، در جعبه اول نگه دارید و بیشتر مرور کنید.
-
گام ۴: به مرور زمان، اطلاعات سخت‌تر را بیشتر تکرار کرده و مطالب ساده‌تر را کمتر بخوانید.
مزایا: مرور بر اساس فاصله زمانی، جلوگیری از فراموشی مطالب، مناسب برای حفظ لغات و فرمول‌ها.
پیشنهاد: اپلیکیشن‌های Anki و Quizlet ابزارهای مفیدی برای اجرای این تکنیک هستند.
۴. استفاده از اپلیکیشن‌های مدیریت مطالعه
برای اجرای بهتر برنامهریزی درسی، می‌توانید از ابزارهای دیجیتالی زیر استفاده کنید:
-
MyStudyLife: برنامهریزی و تنظیم یادآوری برای تکالیف و امتحانات
-
Todoist: مدیریت وظایف و یادآوری‌های روزانه
-
Notion: یادداشت‌برداری، برنامهریزی و سازماندهی اطلاعات درسی
مزایا: کاهش استرس، بهبود مدیریت زمان، قابلیت تنظیم هشدار و پیگیری پیشرفت.
پیشنهاد: یکی از این اپلیکیشن‌ها را نصب کنید و برنامه درسی خود را در آن تنظیم کنید.
در ادامه نگاهی به برخی اپلیکیشن‌های مدیریت مطالعه داریم.
ابزارهای جادویی برای برنامهریزی شخصی و درسی
امروزه، با حجم بالای اطلاعات و فعالیت‌ها، داشتن یک برنامهریزی دقیق و منظم برای موفقیت در همه زمینه‌ها، از جمله تحصیل، ضروری است. خوشبختانه، با پیشرفت تکنولوژی، ابزارهای متنوعی برای کمک به برنامهریزی شخصی و درسی در اختیارمان قرار گرفته است. در ادامه به معرفی برخی از بهترین ابزارها و اپلیکیشن‌ها برای برنامهریزی شخصی و درسی می‌پردازیم.
تقویم‌های دیجیتال
تقویم‌های دیجیتال به شما این امکان را می‌دهند تا رویدادها، مهلت‌ها و وظایف خود را در یک مکان واحد مدیریت کنید. این ابزارها معمولاً دارای ویژگی‌های زیر هستند:
- می‌توانید تقویم خود را در گوشی، لپ‌تاپ و تبلت همگام‌سازی کنید و همیشه به برنامه‌های خود دسترسی داشته باشید.
- تقویم‌های دیجیتال می‌توانند به شما یادآوری کنند که چه زمانی باید به یک جلسه بروید، تکالیف خود را انجام دهید یا مهلت‌های مهم را رعایت کنید.
- می‌توانید تقویم خود را با دیگران به اشتراک بگذارید تا همه در یک صفحه باشند.
برخی از محبوب‌ترین تقویم‌های دیجیتال عبارتند از:
- Google Calendar: یک تقویم ساده و کاربردی که با اکثر سرویس‌های گوگل یکپارچه می‌شود.
- Outlook Calendar: برای افرادی که از مجموعه نرم‌افزاری آفیس مایکروسافت استفاده می‌کنند، گزینه مناسبی است.
- Apple Calendar: برای کاربران محصولات اپل طراحی شده و با سایر اپلیکیشن‌های اپل به خوبی کار می‌کند.
اپلیکیشن‌های یادداشت‌برداری
اپلیکیشن‌های یادداشت‌برداری به شما کمک می‌کنند تا ایده‌های خود را ثبت کنید، وظایف را اولویت‌بندی کنید و لیست کارهایتان را مدیریت کنید. برخی از ویژگی‌های مهم این اپلیکیشن‌ها عبارتند از:
- می‌توانید لیست‌های مختلفی برای کارهای روزانه، پروژه‌ها و ایده‌ها ایجاد کنید.
- امکان تگ‌گذاری، دسته بندی و جستجوی یادداشت‌ها وجود دارد.
- برخی از اپلیکیشن‌ها امکان همکاری با دیگران را فراهم می‌کنند.
برخی از محبوب‌ترین اپلیکیشن‌های یادداشت‌برداری عبارتند از:
- Evernote: یک اپلیکیشن قدرتمند برای مدیریت یادداشت‌ها، یادآوری‌ها و فایل‌های مختلف.
- Notion: یک ابزار همه کاره برای یادداشت‌برداری، مدیریت پروژه‌ها و ایجاد پایگاه‌های دانش.
- Todoist: یک اپلیکیشن ساده و کارآمد برای مدیریت وظایف و پروژه‌ها.
نرم‌افزارهای مدیریت زمان
نرم‌افزارهای مدیریت زمان به شما کمک می‌کنند تا زمان خود را به طور موثر مدیریت کنید و به اهداف خود برسید. این نرم‌افزارها معمولاً دارای ویژگی‌هایی مانند ردیابی زمان، ایجاد گزارش و تجزیه و تحلیل داده‌ها هستند.
برخی از محبوب‌ترین نرم‌افزارهای مدیریت زمان عبارتند از:
- Toggl Track: یک ابزار ساده و کاربردی برای ردیابی زمان صرف شده روی پروژه‌ها و وظایف مختلف.
- Asana: یک ابزار قدرتمند برای مدیریت پروژه‌ها و همکاری تیمی.
- Trello: یک ابزار بصری برای مدیریت وظایف و پروژه‌ها به صورت کارت‌های کوچک.
نمونه برنامه ریزی روزانه درسی
تاریخ: سه‌شنبه، ۱۲ فروردین ۱۴۰۴
هدف: مطالعه دروس روزانه + مرور مطالب برای امتحان ریاضی
محیط مطالعه: اتاق شخصی با میز و نور مناسب، بدون حواس‌پرتی
جدول برنامهریزی روزانه درسی روزانه
| زمان |
فعالیت |
توضیحات |
| 07:00 – 07:30 |
بیداری و ورزش صبحگاهی |
پیاده‌روی کوتاه یا حرکات کششی برای افزایش انرژی |
| 07:30 – 08:00 |
صبحانه و آماده‌سازی |
خوردن صبحانه سالم (مثل میوه و غلات) |
| 08:00 – 08:45 |
مطالعه ریاضی (اولویت ۱) |
حل تمرینات فصل اول با تکنیک پومودورو |
| 08:45 – 08:50 |
زنگ تفریح کوتاه |
استراحت، آب خوردن یا حرکات کششی |
| 08:50 – 09:35 |
مطالعه ریاضی (مرور فرمول‌ها) |
مرور فرمول‌ها و نکات کلیدی با تکنیک فاینمن |
| 09:35 – 09:45 |
زنگ تفریح |
پیاده‌روی کوتاه در خانه |
| 09:45 – 10:30 |
مطالعه علوم (اولویت ۲) |
خواندن فصل جدید + یادداشت‌برداری |
| 10:30 – 10:35 |
زنگ تفریح کوتاه |
استراحت و تنفس عمیق |
| 10:35 – 11:20 |
مطالعه زبان انگلیسی (اولویت ۳) |
یادگیری ۱۰ واژه جدید با سیستم لایتنر |
| 11:20 – 11:50 |
وقت آزاد و میان‌وعده |
خوردن میوه و گوش دادن به موسیقی آرام |
| 11:50 – 12:35 |
مطالعه تاریخ (اولویت ۴) |
مرور وقایع مهم + ساخت جدول زمانی |
| 12:35 – 13:30 |
ناهار و استراحت |
غذای سالم + چرت کوتاه ۱۵ دقیقه‌ای |
| 13:30 – 14:15 |
مرور ریاضی |
مرور نکات با فلش‌کارت‌ها (سیستم لایتنر) |
| 14:15 – 14:20 |
زنگ تفریح کوتاه |
حرکات کششی یا قدم زدن |
| 14:20 – 15:05 |
مطالعه علوم |
تکمیل یادداشت‌ها و حل سؤالات تشریحی |
| 15:05 – 15:35 |
وقت آزاد |
فعالیت دلخواه (مثل چک کردن پیام‌ها) |
| 15:35 – 16:20 |
مطالعه زبان انگلیسی |
تمرین گرامر و نوشتن یک پاراگراف کوتاه |
| 16:20 – 16:25 |
زنگ تفریح کوتاه |
آب خوردن و استراحت |
| 16:25 – 17:00 |
فعالیت خانوادگی |
کمک در خانه یا صحبت با خانواده |
| 17:00 – 18:00 |
سرگرمی شخصی |
بازی یا تماشای یک ویدیو کوتاه |
| 18:00 – 19:00 |
شام و استراحت |
شام سبک + آماده‌سازی برای مطالعه شب |
| 19:00 – 19:45 |
مرور کلی دروس |
مرور سریع یادداشت‌های روز با صدای بلند |
| 19:45 – 20:00 |
وقت آزاد |
یوگا یا مدیتیشن برای آرامش |
| 20:00 – 21:00 |
مطالعه متمرکز ریاضی |
حل سؤالات سخت‌تر برای آمادگی امتحان |
| 21:00 – 22:00 |
آماده‌سازی برای خواب |
دوش آب گرم، مطالعه سبک یا کتاب غیر درسی |
| 22:00 |
خواب |
خواب کافی برای ریکاوری مغز |
توضیحات برنامه
اولویت‌بندی:
- درس ریاضی به دلیل نزدیکی امتحان، بیشترین زمان (حدود ۲.۵ ساعت) را دارد و در چند بلوک زمانی پخش شده است.
- علوم و زبان انگلیسی هر کدام حدود ۱.۵ ساعت و تاریخ ۴۵ دقیقه زمان دارند.
- تکنیک‌های مدرن:
- پومودورو: در بلوک‌های ۴۵ دقیقه‌ای با استراحت ۵ دقیقه‌ای استفاده شده است.
- فاینمن: برای مرور فرمول‌های ریاضی، فرض شده که فرد آنها را ساده‌سازی و توضیح می‌دهد.
- لایتنر: برای یادگیری واژگان زبان انگلیسی از فلش‌کارت استفاده شده است.
تعادل زندگی:
- زمان‌هایی برای ورزش، سرگرمی، خانواده و استراحت در نظر گرفته شده تا فرد دچار فرسودگی نشود.
- زنگ تفریح‌های کوتاه (۵-۱۰ دقیقه) برای حفظ تمرکز گنجانده شده است.
- مدیریت زمان:
- بلوک‌های زمانی ۳۰ تا ۴۵ دقیقه‌ای طراحی شده‌اند تا مطالعه خسته‌کننده نشود.
- فعالیت‌های غیر درسی مثل خواب (۸ ساعت) و غذا به طور متعادل لحاظ شده‌اند.
- ابزارها:
پیشنهاد می‌شود از اپلیکیشن‌هایی مثل MyStudyLife برای ثبت این برنامه و Forest برای حفظ تمرکز استفاده شود.
نکات تکمیلی
- انعطاف‌پذیری: اگر فرد در روز خاصی احساس خستگی کند، می‌تواند بلوک‌های مطالعه را جابه‌جا کند، اما زمان کلی مطالعه حفظ شود.
- ارزیابی: پس از یک هفته، فرد باید بررسی کند که این برنامه چقدر موثر بوده و چه تغییراتی لازم است.
- محیط: مطالعه در مکانی آرام با نور مناسب و دور از حواس‌پرتی‌ها توصیه می‌شود.
برگرفته از: wikihow
منبع خبر "
عصر ایران" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد.
(ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
