به گزارش رکنا، موزه شهر شهرداری تبریز این روزها مقصد صدها مسافر و گردشگری است که از شهرهای مختلف کشور تبریز را مقصد سفر خود انتخاب کرده‌اند.در این موزه گردشگران باهنر، فرهنگ، صنایع‌دستی و صنعت این شهر آشنا می‌شوند.

همراه گردشگران وارد موزه شهر در عمارت شهرداری تبریز می‌شوم. تنوع غرفه‌ها و صنایع‌دستی مسافران و گردشگران را به‌سوی خود جلب می‌کند.غرفه‌های خاتم‌کاری، میناکاری، سفال، نقطه کوبی، چرم‌دوزی، کیف و کفش، معرق‌کاری، منبت‌کاری، کاشی‌کاری و چند غرفه دیگر از صنایع‌دستی به روی گردشگران لبخند می‌زند.سلیقه هر کدام از مسافران خاص است. مقابل هر غرفه‌ای که می‌ایستند سؤالاتی از خانم یا آقای هنرمند آن غرفه  پرسیده و با آن هنر زیبا آشنا می‌شوند. با گردشگران هم‌قدم می‌شوم جلوی یکی از غرفه‌ها شلوغ‌تر است و پسر نوجوانی به پدرش اصرار می‌کند برایش تانک بخرد.

اصرار پسر برای خرید تانک مرا کنجکاو می‌کند کنار آنها بروم.از دیدن تانک ها در اندازه‌های مختلف، کامیون، لوکوموتیو، گیتار، دوچرخه و خیلی اشیای دیگر در قفسه‌ها تعجب می‌کنم. وقتی دوباره نگاه می‌کنم تازه متوجه می‌شوم همه این اشیا یا به عبارتی مجسمه‌های فلزی از ضایعات خودروها هستند.ضایعاتی مثل تسمه، تایم، کمک‌فنر، پیچ‌ومهره، یاتاقان، فن، بُلبرینگ، فرمان، قطعات موتور  گیربکس و...هستند. بازدیدکنندگان به اشیای فلزی خیره شده‌اند. اِلمان عمارت شهرداری تبریز با تسمه‌های زیاد درست شده و روی میز قرار گرفته.

سه پسر جوان سراغ سازنده این اشیا را می‌گیرند و آقایی که خود را عادل پاشا معرفی می‌کند با آنها احوالپرسی کرده و با خوش‌رویی سؤالات آنها را جواب می‌دهد.آقای عادل پاشا هنرمند تبریزی  وقتی که پیچ‌ها و چرخ‌دنده‌های خودروها در انبار ضایعات و زباله‌دان صنعت به فلزات خاموش تبدیل می‌شوند سکوت آهن‌های کهنه را می‌شکند و از ویرانه‌های فلز، روایت‌هایی تازه می‌آفریند.

هر کدام از اثرهای این هنرمند تبریزی نمادی  از خلاقیت و نبوغ او  بلکه یادآور ارزش پنهان‌شده در اشیای دورریختنی قطعات خودرو  است.نماد عمارت شهرداری تبریز توجه همه بازدیدکنندگان را به خود جلب می‌کند.آقای عادل پاشا در جواب آنها می‌گوید: اِلمان عمارت شهرداری تبریز را با استفاده از تسمه‌های خودروهای اسقاطی درست کرده‌ام. روی میز علاوه بر عمارت شهرداری، انواع تفنگ و تانک در سایزهای کوچک تا بزرگ، موتورسیکلت، خودروهای کلاسیک، آدمک، گیتار و... به چشم می‌خورد.

مرد میانسالی درباره این اشیای منحصربه‌فرد صحبت می‌کند و به آقای عادل پاشا در مورد خلق این مجسمه‌های فلزی تبریک می‌گوید. آقای عادل پاشا معتقد است زیبایی را می‌توان از دل ویرانی آفرید و به آنچه مرده می‌پنداریم، حیاتی دوباره بخشید.فرصت کوتاهی پیدا کرده و با این هنرمند تبریزی هم‌کلام می‌شوم.او صحبت‌هایش را از روزی آغاز می‌کند که دیدن یک تانک ایده او برای شروع این کار می‌شود" من فرد خودساخته‌ای هستم از ۹ سالگی کار کردم. کارم را با کفاشی شروع کردم و  ۴۰ سال هم آن را ادامه دادم تا اینکه پنج سال پیش به طور اتفاقی مجسمه یک  تانک و موتورسیکلت را دیدم. تصمیم گرفتم از ضایعات قطعات خودرو  شبیه آن تانک را بسازم.اتفاقاً ساخت آن تانک فلزی با ضایعات موردپسند همه قرار گرفت  و مرا تشویق کردند. کم‌کم با تشویق فامیل‌ها، دوستان و آشنایان با خرید ضایعات کارم را به‌صورت جدی ادامه دادم.

درحالی‌که حرف‌هایش را ادامه می‌دهد یکی از بازدیدکنندگان از نحوه خرید ضایعات می‌پرسد و او درحالی‌که یکی از تانک ها را به دست گرفته می‌گوید: قطعات ضایعاتی را از انبار ضایعات یا از خود مکانیک‌ها می‌خرم. البته بگویم تهیه‌کردن ضایعات برایم سخت است.در انبار ضایعات خیلی اذیت می‌شوم. معمولاً مکانیک‌ها همکاری نمی‌کنند، می‌گویند این کار تو  وقت ما را می‌گیرد. خیلی وقت‌ها ضایعات را از زیر برف بیرون می‌آورم بعد از اینکه با بنزین می‌شویم آنها را خشک کرده و بعد مرحله تولید آغاز می‌شود. اینجا اشاره کنم تمام طرح‌های من ذهنی هستند.

یکی دیگر از گردشگران هم می‌پرسد تا حالا چند تا مجسمه فلزی ساخته‌اید؟ می‌خندد و دست‌هایش  را به نشانه اینکه خیلی زیاد نشان می‌دهد" حسابش از دستم دررفته واقعاً یادم نیست قطعات خیلی زیادی درست کردم. در نمایشگاه‌های مختلف در سراسر کشور به فروش رفته‌اند. تانک،  موتورسیکلت،کامیون،لوکوموتیو، آلات موسیقی مثل گیتار، خودروهای کلاسیک، حشرات مثل ملخ، تفنگ و...درست کردم.

معمولاً از کدام ضایعات استفاده می‌کنید؟ از همه ضایعات انواع مختلف خودروها مثلاً از سفت‌کن پرشیا برای تایر کامیون استفاده کردم. از بلبرینگ‌ها برای درست‌کردن چرخ استفاده کرده  و یاتاقان را گلگیر کردم. با آچارشلاقی  ملخ درست کرده و از فن ماشین و کمک  موتور  ماشین آباژور و چراغ‌خواب و از لنت پراید و دنده تایم موتورسیکلت، تانک درست کردم.

وی با اشاره به حضور در نمایشگاه‌های صنایع‌دستی اظهار داشت: با حمایت شهرداری تبریز و اداره کل میراث‌فرهنگی و گردشگری  در نمایشگاه‌های داخلی زیادی شرکت کردم و  بازدیدکنندگان نیز خیلی استقبال کرده‌اند.

راستی همه این اشیا فلزی شما سیاه هستند چرا آنها را رنگ نمی‌زنید؟جنس همه این اشیا فلز است وقتی رنگ می‌کنم همه فکر می‌کنند پلاستیک است. یک‌بار تفنگی را رنگ زده بودم.هیچ‌کس باور نکرد جنس تفنگ از فلزات ضایعاتی است. گفتند پلاستیک است. مجبور شدم رنگ را پاک‌کرده و به رنگ سیاه فلز برسم تا برای همگان قابل‌باور باشد. بعد از آن دیگر رنگ نمی‌زنم تا طبیعی بودن آن حفظ شود.

این هنرمند تبریزی حضور در نمایشگاه خارج از کشور را از برنامه‌های آینده خود ذکر کرد و افزود: یکی از برنامه‌های آینده برگزاری نمایشگاه در کشورهای خارجی و نشان‌دادن هنر و فرهنگ ایرانی در خارج از کشور است. برنامه دوم تغییر رویکرد ساخت مجسمه‌های فلزی است. تصمیم گرفتم در آینده نگاه ویژه‌ای به طبیعت داشته باشم و نمادهای طبیعت همچون درختان، گل‌ها، حشرات و منظره‌های طبیعی کار کنم.

برای درست‌کردن هر کدام از مجسمه‌ها چقدر زمان لازم است؟ برای تهیه هر کدام از  آنها نمی‌شود وقت و زمان خاصی تعیین کرد. کار من  به تهیه‌ کردن لوازم اولیه بستگی دارد. ممکن است یک کار یک هفته زمان ببرد یک کار چند ماه.

این هنرمند تبریزی ضایعات بی‌جان را به مجسمه‌هایی پر از زندگی تبدیل می‌کند. زنجیرهای رهاشده، فنرهای زنگ‌زده و قطعات پراکنده‌ خودرو و موتورسیکلت، در دستان هنرمند او، هویتی جدید پیدا می‌کنند.

منبع: فارس / معصومه درخشان