حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی، با توجه به نشست سه‌جانبه ایران، روسیه و چین که در آخرین روز‌های سال گذشته برگزار شد و نوع تعاملات ایران و چین، گفت: بنده همیشه این موضوع را طرح کردم که مناسبات خارجی تعریف دارد. به عنوان مثال وقتی که نام یک مناسبت را «راهبردی» می‌گذارند، باید نتایج عملی و راهبردی داشته باشد. همیشه یک سه‌گانه راهبردی مد نظر بوده است. در رابطه با ایران، چین و روسیه، اگر قدرت‌های شرقی زیر بار چنین تعهداتی بروند، ایران نیز می‌تواند روی این روابط حساب کند و هزینه‌هایی را متقبل شود. این عبارت شامل دو نکته است: اول جلوگیری از جنگ و حمله نظامی به ایران و دوم تلاش عملی برای دور زدن تحریم‌ها توسط ایران و در آخر شناخت ایران به عنوان یک بازیگر مستقل، در صورت شکل‌گیری این سه‌گانه، رابطه راهبردی خواهد بود.
به گزارش ایلنا، وی ادامه داد: ایران هم با چین و هم با روسیه موافقت‌نامه‌های راهبردی امضا کرده، اما به رغم این موافقت‌نامه‌ها، هیچ‌یک از این سه گانه راهبردی به‌طور عملیاتی تحقق نیافته است. به‌عنوان مثال، در حال حاضر ایران و آمریکا در آستانه جنگ قرار دارند و ما مواضع خنثی چین و روسیه را مشاهده می‌کنیم. همچنین، در اوج تحریم‌های گذشته ترامپ و حتی الان هم شرکت‌های چینی و روسی به‌گونه‌ای از ایران دوری کردند. جلوگیری از احیای برجام نشان داد که چین و روسیه حاضر شده‌اند بزرگ‌ترین فرصت دیپلماسی ایران را فدای منافع خود کنند. این نشان‌دهنده آن است که این رابطه برای ایرانی‌ها راهبردی بوده، اما برای چینی‌ها یک رابطه تاکتیکی است و ایران در اوج تنهایی راهبردی به سر می‌برد که حاصل تاکتیک‌های چین و روسیه بود.
این استاد روابط بین‌الملل عنوان کرد: در چنین شرایطی، نشست‌های جانبی در پکن برگزار می‌شود که در آنها کلی‌گویی صورت می‌گیرد. من معتقدم در شرایط کنونی، بدون آن سه‌گانه راهبردی، هرگونه نزدیکی ایران به چین و روسیه نه تنها سودی برای ایران ندارد، بلکه آمریکایی‌ها را در تقابل با ایران جدی‌تر می‌کند. آمریکا نقطه اصلی تقابل خود را با چین می‌داند و مهم‌ترین بحرانی که می‌خواهد کنترل کند بحران اوکراین و روسیه است، در این شرایط، نزدیکی ایران به این دو کشور نه تنها سودی برای ایران ندارد، بلکه هزینه‌ها را برای ایرانی‌ها افزایش می‌دهد.
وی با بیان اینکه متأسفانه مسئولان ما به اتخاذ تصمیمات دیرهنگام و پرهزینه معروف هستند، اظهار کرد: به‌عنوان مثال، در زمینه FATF، پس از شش سال خودتحریمی، اکنون می‌بینیم که مسئولان مجمع تشخیص در اعلام تصویب دو کنوانسیون FATF در کمیته تخصصی از یکدیگر پیشی می‌گیرند. به نظر من، در این شرایط راهکار نه در پکن است و نه در مسکو در تنش‌زدایی بین ایران و آمریکا است. راهکار منطقی این موضوع همان است که من قبلا مطرح کردم، ایجاد یک میز قرمز بین ایران و آمریکا است. نباید اقدام هر گروه افراطی به پای ایران نوشته شود و ایران و آمریکا به خاطر منافع دیگران وارد جنگ شوند.
وی خاطرنشان کرد: روابط ایران با چین و روسیه، در برخی مقاطع زیانبارترین بخش تخطی از اصل «نه شرقی، نه غربی» قانون اساسی بوده است. تجربه نشان داده که هرگاه ایران تلاش کرده تنش‌های خود را با غرب کاهش دهد و یا به سمت گسترش روابط سیاسی و اقتصادی با غرب رود، بلافاصله با واکنش منفی چین و روسیه مواجه شده است. بنابراین، تا زمانی که چین و روسیه نپذیرند که ایران در سیاست خارجی خود مستقل عمل کند و ایران را به‌عنوان کارت بازی ببینند، ایران همواره با تنش مواجه خواهد بود و سود این تنش به جیب روسیه و چین خواهد رفت.
