گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس؛ ۲۱ آبان‌ماه ۱۴۰۳ بود که سخنگوی دستگاه دیپلماسی اسماعیل بقایی در پاسخ به سؤالی درباره انتصاب سفرا در برخی از کشورهایی که سفیر نداریم، گفت: در همه جاهایی که سفرا دوره ماموریتشان به اتمام رسیده یا در حال اتمام است، موضوع در دستورکار جدی وزارت امور خارجه است و به تدریج سفرایی که تعیین خواهد شد، اعلام می‌شود.
* گزینه‌ها برای تصدی سفارت در مسکو
از چهارشنبه ۳۱ مرداد ماه ۱۴۰۳ که سیدعباس عراقچی گزینه پیشنهادی مسعود پزشکیان رئیس جمهور برای تصدی وزارت امور خارجه با کسب ۲۴۷ رأی موافق از ۲۸۸ رای ماخوذه سکاندار دستگاه دیپلماسی دولت چهاردهم شد، حدود هفت‌ماه و نیم می‌گذرد و در این مدت شاهد انتصاباتی در چند معاونت وزارت خارجه بودیم و سفرایی نیز برای تعدادی از سفارتخانه‌های ایران که چندی بود بدون سفیر اداره می‌شدند یا ماموریت سفرا پایان یافته بود، منصوب و به محل مأموریت رفتند.
البته در این میان چند سفارتخانه چون نروژ، ایرلند و جمهوری آذربایجان باقی مانده‌اند که هنوز سفیری برای آنها تعیین نشده است. مأموریت برخی سفرا و رؤسای نمایندگی‌ها از جمله در ونزوئلا و روسیه نیز رو به پایان است که قاعدتا افراد جدید جایگزین آنها خواهد شد.
مدتی است که گزینه‌هایی برای تصدی سفارتخانه ایران در مسکو و به جای کاظم جلالی به گوش می‌رسد که خبرنگار فارس در این باره پیگیری‌هایی درباره صحت و سقم مطالب منتشر شده انجام داد، ولی هیچ کدام تأیید نشد.
* رحمانی فضلی گزینه تصدی سفارت در پکن
علاوه بر این، شنیده‌های خبرنگار فارس حاکی از آن است که انتصاب عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر پیشین کشور به عنوان سفیر جدید ایران در پکن و جایگزین محسن بختیار تقریبا قطعی شده است.
بختیار بهمن ۱۴۰۲ استوارنامه خود را به شی جین پینگ رئیس‌جمهور چین تحویل داد.
رحمانی فضلی متولد سال ۱۳۳۸ در شهر شیروان و دانش‌آموخته کارشناسی ارشد جغرافیای انسانی از دانشگاه فردوسی مشهد و دکترای جغرافیای انسانی از دانشگاه تربیت مدرس است. او در سال ۱۳۷۱ و در دوره چهارم مجلس شورای اسلامی، به عنوان نماینده شیروان در مجلس حضور داشت.
وزیر کشور دولت یازدهم و دوازدهم، جانشین فرماندهی معظم کل قوا در نیروی انتظامی، رئیس شورای امنیت کشور، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر و رئیس کل دیوان محاسبات از جمله سمت‌های قبلی رحمانی فضلی است.
* روند تعیین سفیر در باکو در دست انجام
با بازگشت سیدعباس موسوی سفیر ایران در جمهوری آذربایجان در اردیبهشت سال گذشته این سفارتخانه در سطح کاردار اداره می‌شود و آنگونه که خبرنگار فارس مطلع شد روند تعیین سفیر برای باکو نیز در دست انجام است.
* تخت‌روانچی معاون سیاسی و غریب‌آبادی معاون امور حقوقی و بین‌المللی
در این مدت شاهد انتصابات در معاونت‌های سیاسی، امور حقوقی و بین‌المللی و دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه بودیم.
مجید تخت روانچی عهدهدار معاونت سیاسی وزارت امور خارجه شد و علی باقری معاون سابق هم به سمت مشاور وزیر امور خارجه منصوب شد.
کاظم غریب آبادی که پیش از این معاون بین الملل قوه قضائیه و رئیس ستاد حقوق بشر بود و قبل از آن هم به عنوان سفیر و نماینده دائم ایران در دفتر سازمان ملل در وین مشغول به فعالیت بود، ۲۵ شهریور به عنوان معاون امور حقوقی و بین المللی وزارت امور خارجه و جایگزین رضا نجفی عهدهدار این سمت شد.
غریب‌آبادی سمت‌های معاون امور بین‌الملل رئیس قوه قضائیه و دبیر ستاد حقوق بشر، سفیر ایران در هلند و نماینده دائم نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در لاهه، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین، مشاور وزیر در امور هسته‌ای و دبیر کمیته برجام دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی را در کارنامه کاری خود دارد.
* رضا نجفی سفیر و نماینده دائم ایران در دفتر سازمان ملل در وین شد
رضا نجفی معاون سابق امور حقوقی و بین‌المللی هم به عنوان مشاور وزیر خارجه منصوب شد. او چندی پیش به عنوان سفیر و نماینده دائم ایران در دفتر سازمان ملل در وین و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و جایگزین محسن نذیری اصل منصوب شد و در روزهای پایانی سال گذشته (۱۵ اسفند) با مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور دیدار کرد.
نجفی سوابقی چون معاونت امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، نمایندگی ایران در دفتر سازمان ملل و همچنین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین را در کارنامه کاری خود دارد و از آزادگان سرافراز و ایثارگران دفاع مقدس است.
* جلال‌زاده معاون کنسولی و بیکدلی سرپرست سفارت در کابل
از سوی دیگر معاونت کنسولی و امور مجلس هم دستخوش تغییرات بود. وحید جلال‌زاده به عنوان معاون کنسولی، امور مجلس و ایرانیان وزارت امور خارجه منصوب و علیرضا بیکدلی معاون سابق هم به عنوان سرپرست سفارت ایران در افغانستان و جایگزین حسن کاظمی قمی شد.
جلال‌زاده سوابقی چون ریاست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی، استاندار آذربایجان غربی و مشاور رئیس دفتر و مدیر کل امور بین الملل دفتر رئیس جمهور را در کارنامه کاری خود دارد.
علیرضا بیکدلی هم پیش از این در سمت‌های کادار ایران در قزاقستان، رئیس ستاد بازسازی اقتصادی افغانستان در وزارت خارجه، معاون پژوهشی مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در کشورهای جمهوری آذربایجان، قبرس و ترکیه و معاون کنسولی، امور مجلس و ایرانیان خدمت کرده است.
* اسماعیل بقائی سخنگو و کنعانی مشاور وزیر
اسماعیل بقائی هم در این مدت به عنوان سخنگو و رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه و جایگزین ناصر کنعانی به عنوان چهاردهمین سخنگوی دستگاه دیپلماسی منصوب و کنعانی هم مشاور وزیر امور خارجه شد.
چهارشنبه ۱۱ مهرماه سیدعباس عراقچی در حکمی اسماعیل بقایی هامانه را به عنوان سخنگوی جدید وزارت امور خارجه منصوب کرد. چهاردهمین سخنگوی دستگاه دیپلماسی پیش از این دستیار وزیر امور خارجه بود و سوابقی چون سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد دفتر سازمان ملل متحد در ژنو طی سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۱، ریاست اداره حقوقی وزارت امور خارجه در سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴ و نماینده جمهوری اسلامی ایران در کمیته حقوقی سازمان ملل متحد در نیویورک در سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۹ را در کارنامه ۲۱ ساله خود در دستگاه دیپلماسی دارد.
* مهاجر سرپرست معاونت اقتصادی و خطیب‌زاده رئیس مرکز مطالعات
معاونت دیپلماسی اقتصادی هم دستخوش تغییر بود. سیدرسول مهاجر سفیر پیشین ایران در سوئد و پرتغال و معاون اسبق دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه هم عهدهدار معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه شد. پیش از این مهدی صفری عهدهدار این معاونت بود.
سعید خطیب‌زاده سفیر ایران در کرواسی و سخنگوی پیشین دستگاه دیپلماسی هم از دیگر کسانی بود که توسط عراقچی به عنوان معاون وزیر و رئیس مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه منصوب شد. قبل از خطیب‌زاده، محمدحسن شیخ‌الاسلامی عهدهدار این مرکز بود.
* نیلی احمدآبادی به برلین رفت و یوسفی جایگزینش شد
در این مدت شاهد انتصاب سفرای ایران در کشورهایی چون انگلیس و آلمان بودیم که مدتی بود بدون سفیر اداره می‌شدند.
مجید نیلی احمدآبادی مدیرکل غرب اروپای وزارت امور خارجه به عنوان سفیر جدید جمهوری اسلامی ایران در برلین منصوب شد. پیش از او محمود فرازنده عهدهدار این سمت بود.
مدیرکل غرب اروپای وزارت امور خارجه، سفیر جمهوری اسلامی ایران در نروژ و کاردار دائم جمهوری اسلامی ایران در جمهوری چک از جمله مناصب قبلی نیلی احمدی‌آبادی است.
علیرضا یوسفی هم به جای نیلی احمدآبادی به عنوان دستیار وزیر و مدیرکل غرب اروپای وزارت خارجه منصوب شد. او پیش از این عهدهدار سفارت ایران در نروژ بوده است.
* موسوی عهدهدار سفارت در لندن شد و باقرپور جایگزین او
سیدعلی موسوی هم در ماه پایانی سال گذشته به لندن رفت تا عهدهدار سفارت ایران در انگلیس شود. سفارت ایران بعد از بازگشت محسن بهاروند در سطح کاردار موقت اداره می‌شد.
سید علی موسوی پیش از این در مسئولیت‌هایی همچون مدیرکل حقوقی بین‌المللی، نمایندگی هیأت ایران نزد سازمان بین‌المللی دریانوردی، رایزن حقوقی و بین‌المللی سفارت ایران در لندن، دبیر اول سفارت ایران در مسکو و کارشناس مطالعات حقوقی بین‌المللی دفتر مطالعات بوده است.
عباس باقرپور اردکانی سفیر ایران در وین هم بعد از بازگشت از مأموریت جانشین موسوی شد.
* قمشی و زارع سفرای ایران در غنا و نیکاراگوئه
در این مدت علی قمشی هم به عنوان سفیر جدید ایران در غنا راهی محل مأموریت شد. قمشی در مسئولیت‌هایی همچون رئیس اداره سوم غرب آسیا و شمال آفریقا، رئیس اداره الجزایر، معاون اداره دوم غرب آسیا و شمال آفریقا، معاون سفارتخانه‌های ایران در الجزایر و نروژ و وابسته مطالعاتی در دفتر حفاظت منافع ایران در قاهره فعالیت کرده است.
رامین زارع هم به عنوان سفیر جدید ایران در نیکاراگوئه عهدهدار این سمت شد. رئیس اداره امور همکاری‌های فرهنگی، دینی، هنری و ورزشی، معاون اداره کل آموزش و توسعه نیروی انسانی وزارت امور خارجه و رایزن سیاسی سفارتخانه‌های ایران در آفریقای جنوبی، بوسنی و هرزگوین و انگلیس از جمله سوابق زارع است.
* اشراق جهرمی سفیر در وین شد
در این مدت، اسدالله اشراق جهرمی هم عهدهدار سفارت ایران در اتریش (وین) و جایگزین عباس باقرپور اردکانی شد.
او پیش از این در سمت‌های مدیرکل صلح و امنیت بین المللی وزارت امور خارجه، دستیار مدیرکل صلح و امنیت بین المللی، معاون نمایندگی ایران در سازمان ملل و سایر سازمان‌های بین المللی در وین، رئیس اداره امور بین‌المللی زنان و حقوق بشر، رایزن حقوقی بین‌المللی نمایندگی دائم ایران در ژنو و همچنین دبیر اول سفارت در آفریقای جنوبی خدمت کرده است.
عباس باقرپور اردکانی سفیر پیشین ایران در وین هم به جای موسوی مدیرکل حقوقی وزارت امور خارجه شد.
* سجادی و آقازاده خوئی سفرای ایران در کپنهاگ و هلسینکی
سيد محمدرضا سجادی هم در این مدت به عنوان سفیر جديد ایران در دانمارک (کپنهاگ) منصوب شد. قبل از او خانم افسانه نادی‌پور عهدهدار این سمت بود. سجادی، پیش از این، در سمت‌های دستیار مدیركل آسیای جنوبی، سفیر و نماینده دائم ایران در ژنو، مدیر كل امور سياسی بين المللی، رئیس اداره شبه قاره هند و معاون نماینده دائم ایران نزد اسكاپ خدمت كرده است.
جواد آقازاده خوئی هم به عنوان سفیر جدید ایران در فنلاند (هلسینکی) منصوب شد. او جایگزین فروزنده ودیعتی سفیر سابق شد و ودیعتی هم به جای مرضیه افخم در سمت مدیرکل زنان و حقوق بشر وزارت خارجه فعالیتش را ادامه داد.
* افخم سفیر در اسلوونی شد و ودیعتی جایگزین افخم
مرضیه افخم مشاور وزیر و مدیرکل زنان و حقوق بشر وزارت امور خارجه هم به عنوان نخستین سفیر زن در دولت چهاردهم عهدهدار سفارت ایران در اسلوونی (لوبلیانا) شد.
سفارت ایران در اسلوونی از ۱۴۰۰ که کاظم شافعی عهدهدار سفارت بود در سطح کاردار موقت اداره شد و در این مدت مهدی عابدی، جواد کچوئیان و رضا نادمی کاردار موقت ایران در اسلوونی بودند.
افخم سابقه سخنگویی وزارت امور خارجه و سفارت ایران در مالزی را در کارنامه کاری خود دارد. ریاست مرکز دیپلماسی عمومی و مدیرکل اطلاعات و مطبوعات وزارت امور خارجه از دیگر سوابق کاری مرضیه افخم است.
* بهرامی مدیرکل آسیای جنوبی و ساعی مشاور در امور بانوان
پس از اینکه سیدرسول موسوی دستیار وزیر و مدیرکل آسیای جنوبی وزارت خارجه بازنشسته شد، وزیر امور خارجه محمدرضا بهرامی طاقانکی را به عنوان دستیار وزیر و مدیرکل آسیای جنوبی منصوب کرد.
زهرا ساعی هم در این مدت از سوی عراقچی به عنوان مشاور وزیر در امور بانوان و محمدحسین رنجبران هم به عنوان مشاور رسانه‌ای وزیر خارجه منصوب شدند.
حسن‌نژاد مدیرکل امنیت بین‌الملل و ابوالحسنی شهرضا مدیرکل وزارتی
محمد حسن‌نژاد پیرکوهی هم در این مدت به عنوان مدیرکل صلح و امنیت بین‌الملل وزارت امور خارجه منصوب شد.
وزیر امور خارجه همچنین علی ابوالحسنی شهرضا را به سمت مشاور وزیر و مدیرکل وزارتی وزارت امور خارجه منصوب کرد.
* انتصاب نماینده در غرب آسیا و نماینده ویژه در امور سوریه
از دیگر انتصابات این دوره انتصاب محمدرضا رئوف شیبانی به عنوان نماینده ویژه وزیر امور خارجه در امور سوریه بود. عراقچی ۲۳ دی‌ماه سال گذشته رئوف شیبانی را به این سمت منصوب کرد.
در حکم رئوف شیبانی آمده است: سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر حفظ و ارتقای روابط دوستانه با همه کشورهای همسایه و اسلامی بر اساس «اصول حقوق بین‌الملل حاکم بر روابط دوستانه و همکاری بین دولت‌هذ وفق منشور ملل متحد» قرار دارد. حسن روابط همسایگی یک اصل مهم در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. جنابعالی ماموریت دارید با همه طرف‌های ذیربط، از جمله کشورهای دوست در منطقه، برای ایفای مسئولیت محوله رایزنی کرده و نتایج حاصله را به صورت منظم به اینجانب گزارش کنید.
وی پیش از از سوی عراقچی به عنوان نماینده ویژه وزیر امور خارجه در منطقه غرب آسیا منصوب شده بود و در دوران درمان مجتبی امانی سفیر ایران در بیروت که در پی انفجار پیجرها مجروح شده بود، امور سفارت را مدیریت می‌کرد.
رئوف شیبانی سوابقی چون معاون خاورمیانه و مشترک المنافع، سفیر ایران در لبنان، سوریه و تونس را در کارنامه کاری خود دارد. وی همچنین مدتی به عنوان سفیر آکردیته در لیبی در دوران سفارتش در تونس فعالیت کرد. وی پیش از این پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه بوده است. کاردار در قبرس، رئیس دفتر حفاظت منافع در مصر، سفیر ایران در بیروت در دوران جنگ ۳۳ روزه، سفیر ایران در دمشق به مدت پنج سال، از جمله سمت‌های رئوف شیبانی در دوران فعالیتش در وزارت خارجه است.
