دونالد ترامپ و متحدانش، از همان نخستین ساعات پس از حضور مجددشان در کاخ سفید، در مورد ایران بر یک گزاره تاکید داشته و دارند و آن هم این است که صادرات نفت ایران باید قطره‌چکانی شود و حتی به صفر برسد. در این راستا، ترامپ در همان آغاز کار خود، بخشنامه ای را در قالب قانون Ship Act به امضا رساند و هدف اصلی‌اش از این کار را ضربه زدن به شبکه صادرات نفت ایران و احیای کارزار فشارحداکثری علیه تهران عنوان کرد.
در روزهای گذشته نیز در چندین نوبت شاهد بوده ایم که دولت آمریکا تحریم های تازه ای را علیه فعالان صادرات نفت ایران و همکاران کشورمان در این حوزه تحمیل کرده است. هم ترامپ و هم وزیر خزانه‌داری وی تهدیدات مختلفی را هم علیه آن دسته از کشورها و شرکت‌هایی مطرح کرده‌اند که به نوعی در فروش و یا خرید نفت ایران دخیل هستند. این قبیل رویکردهای ترامپ به قدری طیف مخالفان و معاندان کشورمان را خوشحال کرد که عده‌ای تاکید می کردند خیلی زود صادرات نفت ایران متوقف خواهد شد و ایران درگیر یک بحران اقتصادی جدی می شود.
با این همه، به تازگی شاهد انتشار یک آمار معنادار از سوی یک موسسه مطرح انرژی جهان بوده ایم که بیراه نیست اگر آن را یک شوک بزرگ به جهان غرب و به طور خاص دولت آمریکا در رابطه با صادرات نفت کشورمان ارزیابی کنیم.
موسسه کپلر در گزارشی تاکید کرده که ایران در ماه مارس سال 2025 میلادی(ماه گذشته میلادی)، روزانه بیش 1.91 میلیون بشکه نفت به چین صادر کرده است. این آمار در نوع خود از یک رکوردزنی قابل توجه در حوزه صادرات نفت ایران حکایت دارد.
جالب اینکه پیش از حضور ترامپ در قدرت، ایران در ماه آگوست سال 2024 با صادرات روزانه بیش از 1.7 میلیون بشکه نفت خام به چین، بالاترین میزان صادرات نفت به این کشور را در سال های گذشته به ثبت رسانده بود. حال اینکه شاهدیم در دولت ترامپ که مدعی اراده اش برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران بوده، کشورمان توانسته رکوردزنی قابل توجهی را در امر صادرات نفتش به چین به عنوانِ یکی از مهمترین خریداران بین‌المللی نفت ایران به ثبت برساند، حامل 2 پیام مهم است.
اول اینکه در بحبوحه آغاز جنگ تجاری ترامپ و ترامپیست ها علیه جهان و به طور خاص چین، ایران فرصت های تازه و قابل توجهی را برای صادرات نفت خود پیدا کرده است. در این میان، نکته مهم این است که هزینه های هرگونه مراوده نفتی و تجاری با ایران نیز به شدت کاهش یافته است. از این رو، همانطور که پیشتر نیز برخی صاحب نظران در غرب پیش‌بینی می کردند، ترامپ بیش از آنکه برای طیف رقبا و مخالفان آمریکا خسارت باشد، می تواند برای آن ها نعمت باشد و فرصت های بدیعی را برایشان خلق کند.
بیراه نیست اگر بگوییم ترامپ اکنون با سیاست های تجاری و جنگ تعرفه ای خود علیه جهان، آمریکا را منزوی کرده و قدم به قدم جهانیان را علیه زیاده خواهی های آمریکا متحدتر می کند. موضوعی که یکی از نمودهای خود را در مساله افزایش صادرات نفت ایران به چین به نمایش گذاشته است. از این رو، چندان هم نباید تهدیدات ترامپ علیه ایران را جدی گرفت.
نکته دوم اینکه خرید نفت ایران به نحو فزاینده‌ای برای مشتریان شرقی و به طور خاص پالایشگاه های نفتی مستقل و کوچک در چین جذاب است. این پالایشگاه ها، به واسطه قیمت های مقرون به صرفه نفت ایران و ایجاد حاشیه سود مطمئن برای خود و البته کیفیت بالای نفت خام کشورمان، به این راحتی ها نمی توانند قید خرید نفت ایران را بزنند. موضوعی که البته به شیوه های آشکار و پنهان مورد حمایت دولت چین نیز است.
برخی منابع این مساله را نیز مطرح می کنند که نهایی شدن قرارداد مشارکت راهبردی ایران و چین در طی ماه های گذشته نیز نقشی مهم در تقویت پیوندهای نفتی و انرژی ایران و چین بازی می کند. معادله ای که هم برای ایران و هم چین سودمند است و از چشم اندازی کلان، جلوه ای از اتحاد قدرت های شرقی در برابر زیاده خواهی های غربی و به طور خاص دولت آمریکا را به نمایش می گذارد.
